Subskrybuj nas na Youtube
PCC trzeba odprowadzić przy zakupie auta albo mieszkania z rynku wtórnego. Czasami również od pożyczki od teściów lub przy dziale spadku.
Czy dział spadku zawsze z daniną
Wraz z bratem odziedziczyliśmy po połowie mieszkanie po zmarłej matce – pisze pani Katarzyna. – Chcemy zawrzeć umowę o dział spadku. Brat przejmie moje udziały w nieruchomości, a ja otrzymam z tego tytułu spłatę. Czy muszę zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych – pyta czytelniczka
NIE
Obowiązek zapłaty podatku będzie ciążył na bracie, ale tylko ponad udział w spadku lub we współwłasności. Przy umowie o dział spadku lub o zniesienie współwłasności obowiązek podatkowy, zgodnie z art. 4 pkt 5 ustawy o PCC, ciąży na nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności. Podstawę opodatkowania w tych przypadkach stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub spadku.
Potwierdzają to organy podatkowe, np. dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 3 czerwca 2016 r. (nr IBPB-2-1/4514-234/16/DP) i w Warszawie w interpretacji z 16 marca 2016 r. (nr IPPB2/4514-80/16-4/MZ).
Tłumaczą, że dział spadku polega na zniesieniu wspólności majątku spadkowego. Może on nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Można go dokonać poprzez fizyczny podział rzeczy, tzn. poszczególne przedmioty zostaną podzielone i przyznane poszczególnym spadkobiercom.
W ramach tej formy podziału dopuszczalne jest ustalenie dopłat na rzecz niektórych współspadkobierców, które mają wyrównać różnicę wynikającą z udziału w spadku. Możliwe jest także przyznanie przedmiotów spadku w całości jednemu lub kilku współspadkobiercom i obciążenie ich obowiązkiem spłaty na rzecz pozostałych spadkobierców. Drugą formą podziału spadku jest tzw. podział cywilny. Przedmioty należące do spadku zostają sprzedane, a uzyskana kwota jest dzielona pomiędzy współspadkobierców.
Przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowują dział spadku, jeżeli wiąże się z obowiązkiem spłat lub dopłat. Spłata stanowi wyrażoną w pieniądzu równowartość udziału w majątku spadkowym i występuje przy dziale spadku wtedy, gdy całość majątku spadkowego przyznano jednemu lub kilku ze spadkobierców. Natomiast dopłata ma wyrównać różnice powstałe wskutek fizycznego podziału majątku między spadkobierców, gdy zachodzą rozbieżności między faktycznie przyznaną im częścią majątku a udziałem w spadku.
Organy przypominają więc, że umowa o dział spadku przewidująca obowiązek spłaty podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f) ustawy o PCC. Jednak obowiązek podatkowy ciąży tylko na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa.
To oznacza, że jeżeli pani Katarzyna i jej brat odziedziczyli mieszkanie o wartości rynkowej 400 tys. zł, to PCC w wysokości 4 tys. zł, czyli 2 proc. od 200 tys., musi zapłacić brat czytelniczki. Rodzeństwu przysługuje bowiem po połowie udziału.
Podstawa prawna
Art. 4 pkt 5, art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 626 ze zm.).
Art. 1037 par. 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.).
Czy pożyczka od teścia zostanie opodatkowana
Chcę pożyczyć od teścia 8 tys. zł – pisze pan Jan. – Czy muszę odprowadzić od tej kwoty PCC?
NIE
Pożyczka na podstawie umowy zawartej między osobami zaliczonymi do pierwszej grupy podatkowej (m.in. teściowie, zięć lub synowa) do wysokości 9637 zł są zwolnione od podatku. Warto pamiętać, że z preferencji korzystają też pożyczki powyżej tej kwoty udzielane przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma lub macochę, pod warunkiem:
●złożenia deklaracji w sprawie PCC właściwemu organowi podatkowemu w terminie 14 dni od daty dokonania czynności,
●udokumentowania otrzymania przez biorącego pożyczkę pieniędzy na rachunek bankowy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
Podstawa prawna
Art. 9 pkt 10 lit. b i c ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 626 ze zm.).
Czy za transakcję z leśnikami trzeba zapłacić
Zamierzam kupić mieszkanie od Lasów Państwowych – pisze pan Damian. – Nie wiem, czy w tym przypadku muszę zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych. W internecie podawane są sprzeczne informacje. Czy powinienem uiścić daninę – pyta czytelnik
NIE
Wprawdzie przez wiele lat podatnicy toczyli spory z fiskusem o PCC w takich przypadkach, ale ostatecznie wygrali. Chodziło o interpretację art. 2 pkt 1 lit. g ustawy o PCC, zgodnie z którym nie są opodatkowane czynności cywilnoprawne w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami lub przepisom o autostradach płatnych.
W związku z tym powstała wątpliwość, czy ma ono zastosowanie do czynności dokonywanych na podstawie art. 40a ust. 1 ustawy o lasach. Chodzi w nim o sprzedaż prze Lasy Państwowe nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi i samodzielnych lokali mieszkalnych oraz gruntów z budynkami mieszkalnymi w budowie.
W sprawie ukształtowała się korzystna linia orzecznicza Naczelnego Sądu Administracyjne, np. wyrok z 11 lutego 2015 r. sygn. akt II FSK 3580/14. Sąd stwierdził w nim, że pojęcie przepisów o gospodarce nieruchomościami należy rozumieć szerzej; obejmuje ono również ustawę o lasach. Podobne stanowisko zaprezentował NSA w wyrokach z 4 sierpnia 2015 r. sygn. akt: II FSK 135/15, II FSK 430/15, II FSK 1547/15, z 5 sierpnia 2015 r. sygn. akt: II FSK 32/15, II FSK 4079/14, oraz z 21 sierpnia 2015 r. sygn. akt II FSK 4055/14. Wobec tego minister finansów w interpretacji ogólnej z 13 listopada 2015 r. nr PL-LM.8301.6.2015 uznał, że nie ma PCC przy sprzedaży nieruchomości przez Lasy Państwowe. Nie płaci się go również przy wykupie od gmin mieszkań kwaterunkowych. Umowa ustanowienia odrębnej własności takiego mieszkania i jego sprzedaż nie podlega daninie, ponieważ stosuje się do niej przepisy o gospodarce nieruchomościami.
Co do zasady jednak przy zakupie mieszkania z rynku wtórnego trzeba odprowadzić podatek – ciężar jego pokrycia spoczywa na kupującym. PCC z tytułu nabycia nieruchomości wynosi 2 proc. jej wartości rynkowej. Z tym, że oblicza jego wysokość i odprowadza bezpośrednio notariusz sporządzający umowę.
Podstawa prawna
Art. 2 pkt 1 lit. g ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 626 ze zm.).
Art. 40a ust. 1 ustawy z 28 września 1991 r. o lasach (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1153 ze zm.).
Czy fiskus może zakwestionować wartość zakupu
Kupiłem okazyjnie auto po wypadku – mówi pan Zdzisław. – Sprzedawcy spieszyło się, więc znacznie opuścił cenę. Teraz muszę odprowadzić od niego PCC. Czy urząd skarbowy może zakwestionować podatek od zaniżonej kwoty?
TAK
Jeżeli cena ustalona w umowie będzie odbiegać od rynkowej, urząd skarbowy może ją podważyć. Podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa pojazdu, którą określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia – z dnia dokonania czynności, bez odliczania długów i ciężarów. Często dzieje się tak przy zakupie samochodu po okazyjnej cenie, np. gdy kupujemy auto od osoby spokrewnionej lub sprzedającemu zależy na szybkiej transakcji. Wartość używanego samochodu uwarunkowana jest wieloma czynnikami, wśród których zasadnicze znaczenie mają marka, model i rok wyprodukowania auta. To głównie tymi wskazaniami kieruje się urząd skarbowy podczas weryfikacji wartości rynkowej. Oczywiście jeżeli pan Zdzisław przedstawi dokumenty potwierdzające obniżoną wartość samochodu, ponieważ – jak wspomniał – został on uszkodzony, urząd może przyjąć cenę określoną w umowie. Warto też pamiętać, że kupujący musi złożyć do urzędu skarbowego właściwego ze względu na swoje miejsce zamieszkania deklarację PCC-3 oraz obliczyć i wpłacić podatek w ciągu 14 dni od dnia zawarcia umowy (nie ma znaczenia termin zapłaty). Stawka PCC w tym przypadku wynosi 2 proc. podstawy opodatkowania. Podatek płaci się, jeżeli podstawa opodatkowania przekracza 1 tys. zł.
Nie ma obowiązku zapłaty PCC, jeżeli:
●przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tych czynności jest opodatkowana VAT bądź zwolniona z tego podatku,
●przedmiotem sprzedaży są auta znajdujące się za granicą i spełniony jest jeden z dwóch warunków:
– umowa zawarta jest za granicą,
– kupujący nie ma miejsca zamieszkania ani siedziby w Polsce.
Jeżeli więc np. pan Zdzisław w czasie pobytu w Niemczech kupiłby od tamtejszego mieszkańca samochód osobowy, nie musiałby płacić PCC. To dlatego, że umowa sprzedaży zostałaby zawarta za granicą i dotyczyła pojazdu znajdującego się poza granicami kraju, nie podlegałaby temu podatkowi.
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 1 pkt 1 i ust. 2, art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a, art. 9 pkt 6, art. 11 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 626 ze zm.).
