Fiskus nie musi czekać na wyrok sądu - może egzekwować podatek

Zasadą jest, że decyzja ostateczna podlega wykonaniu (art. 239e ordynacji podatkowej). Przepis ten zawiera jednak zastrzeżenie: „chyba że wstrzyma jej wykonanie”.

Spór dotyczył art. 239f, który przewiduje właśnie wstrzymanie egzekucji. Zgodnie z nim naczelnik urzędu skarbowego wstrzymuje wykonanie decyzji ostatecznej w razie wniesienia skargi do sądu administracyjnego do momentu uprawomocnienia się orzeczenia. Może to zrobić na wniosek podatnika lub z urzędu – do wysokości przyjętego od podatnika zabezpieczenia, hipoteki lub zastawu skarbowego.

Sprawa dotyczyła podatnika, który nie zapłacił PIT od sprzedaży nieruchomości. Fiskus nakazał mu uregulować podatek, a decyzja w tej sprawie stała się ostateczna na kilka miesięcy przed upływem terminu przedawnienia. Podatnik nie zapłacił jednak daniny, bo zamierzał zaskarżyć decyzję urzędu do sądu administracyjnego. Zamiast skargi złożył jednak najpierw wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji, przedstawiając zabezpieczenie.

Naczelnik urzędu skarbowego odmówił. Zwrócił uwagę na to, że decyzja jest już wymagalna, a skarga do sądu nie została jeszcze wniesiona. W związku z tym zajął środki na koncie podatnika.

A ten był zaskoczony. Uważał, że fiskus nie może blokować rachunku, skoro sprawy nie rozstrzygnął jeszcze sąd. Za absurd uznał to, że organy wszczynają egzekucję, wiedząc od samego podatnika, że sprawa trafi do sądu. – W ten sposób niepotrzebnie narażają obywateli na koszty – argumentował.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu orzekł jednak, że naczelnik miał pełne prawo wszcząć i prowadzić egzekucję, bo podatnik nie spełnił podstawowego warunku – nie złożył skargi do sądu.

Tego samego zdania był Naczelny Sąd Administracyjny. Przypomniał, że jeśli podatnik nie wypełnia dobrowolnie zobowiązania wynikającego z decyzji, to organy mają nie tylko prawo, ale i obowiązek zastosować środki egzekucyjne. – Ich wykonanie może być wstrzymane wyłącznie w przypadkach wymienionych w ustawie. Ordynacja nie daje jednak podatnikowi pierwszeństwa w złożeniu skargi do sądu – podkreślił NSA.