Ze względu na to, że w zdecydowanej większości przypadków podatkiem dochodowym od osób fizycznych opodatkowany jest dochód, dla wyznaczenia zobowiązania podatkowego w takiej daninie kluczowe znaczenie ma identyfikacja dwóch elementów: przychodu i kosztów jego uzyskania.
Ważne jest to, że nie chcąc przepłacać podatku dochodowego, ale jednocześnie dążąc do eliminacji ryzyka jego zaniżenia, należy zastosować prawidłowe metody identyfikacji kosztów uzyskania przychodu. Co ważne, w pierwszej kolejności należy dokonać wyboru właściwej metody identyfikacji podatkowych kosztów uzyskania przychodów. W PIT prawodawca posługuje się kilkoma szczególnymi rozwiązaniami. W zależności bowiem od okoliczności, i nie zawsze jest to alokacja przychodu w danym źródle, mogą one przybrać postać kosztów faktycznie ponoszonych, zryczałtowanych kwotowych, zryczałtowanych proporcjonalnych, zryczałtowanych proporcjonalnych, ale z progiem ustawowym, czy nawet wynikających z zastosowania jeszcze bardziej szczególnej metody (np. wskaźnik waloryzacji). Oprócz tego ważne jest określenie wysokości kosztów. Należy przy tym pamiętać o wyłączeniach, jakie ustawodawca zapisał w obszernym katalogu. Gdy już wiemy, jak i w jakiej wysokości identyfikowane są podatkowe koszty uzyskania, pozostaje jeszcze kwestia ich właściwej alokacji w czasie. Tutaj również podatnicy mogą się natknąć na wiele niespodzianek czy raczej pułapek.
Jednym słowem prawidłowe rozliczenie kosztów uzyskania przychodu w podatku dochodowym od osób fizycznych to niełatwe zadanie wymagające wielopłaszczyznowej analizy. Stąd właśnie koszty uzyskania przychodu często stanowią kość niezgody pomiędzy przedstawicielami fiskusa a podatnikami podatku dochodowego, jaki obciąża osoby fizyczne. Aby ułatwić zmagania z tą trudną materią podatkową, umożliwić prawidłowe rozliczanie kosztów uzyskania (tak co do ich kwoty, jak i umiejscowienia w czasie), a w efekcie ograniczyć ryzyko sporu w organami podatkowymi przy jednoczesnym nieprzepłacaniu podatków, oddajemy w ręce czytelników komentarz do art. 22 i 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (w dwóch częściach, z których druga ukaże się 22 sierpnia). Regulacje te prawodawca poświęca właśnie podatkowym kosztom uzyskania przychodu innym niż te, które rozliczane są w ramach amortyzacji (dla takich ograniczając się tylko do krótkiego zastrzeżenia). W komentarzu zostały przedstawione najważniejsze reguły rozliczania podatkowych kosztów uzyskania przychodów w PIT, ze szczególnym uwzględnieniem kosztów uzyskania przychodu ze stosunku pracy oraz osiąganego przez osoby fizyczne w ramach umów cywilnoprawnych zawieranych z podmiotami, na których w związku z tym ciążą obowiązki płatnicze.
Przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi mogą się dowiedzieć z niego najważniejszych rzeczy dotyczących rozliczania kosztów prowadzonej działalności gospodarczej, ale również mają możliwość zapoznania się ze szczególnie niebezpiecznymi obszarami determinowanymi rozliczaniem kosztów uzyskania.
Przybliżone zostały reguły stosowania najistotniejszych wyłączeń z kosztów, jakie wskazuje prawodawca podatkowy. Jak się okazuje, w takich przypadkach wykazywanie celowości podatkowej nie poprawia sytuacji fiskalnej w PIT, ale może być ważne dla innych obciążeń fiskalnych, w szczególności dla VAT.
Biorąc pod uwagę to, że od 2015 r. uległy zmianie zasady korygowania kosztów uzyskania przychodu, w niniejszym komentarzu nie mogło zabraknąć wyjaśnień do nich.
Jednym słowem, z niniejszym komentarzem powinni się zapoznać czytelnicy wykonujący działalność gospodarczą, rozliczający PIT (a zatem i koszty) za siebie, ale również pełniący funkcje płatnika podatku dochodowego od osób fizycznych i jako tacy zobligowani do właściwego rozliczania kosztów uzyskania przychodu.
Interesujące informacje znajdą również ci podatnicy, którzy nie wykonują działalności gospodarczej, ich zaliczki rozlicza płatnik, ale którzy chcą sprawdzić, czy ów płatnik prawidłowo identyfikuje koszty uzyskania przychodu. Ponadto osoby fizyczne, które zbywają nieruchomości i rozliczają z tego tytułu podatek dochodowy, znajdą w tym komentarzu informacje, jak w takiej sytuacji należy określić koszty uzyskania – a w takim przypadku metoda i reguły identyfikacji kosztów mogą być, dla niektórych – nawet posiadających dobrą ogólną orientację w podatkach, zaskakujące.
Jednym słowem, warto poświęcić trochę czasu i pochylić się nad niniejszym komentarzem oraz jego drugą częścią.
TYDZIEŃ Z KOMENTARZAMI – BAZA PUBLIKACJI
Dotychczas w tygodniku Podatki i Księgowość komentowaliśmy m.in. ustawy:
● z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
● z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizna
● z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych
● z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
● z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych
● z 29 września 1994 r. o rachunkowości
● z 23 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw
● z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych
● z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
● z 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw
Komentowaliśmy też m.in. rozporządzenia:
● z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów
● z 10 września 2009 r. w sprawie sposobu i trybu określania dochodów osób fizycznych w drodze oszacowania oraz sposobu i trybu eliminowania podwójnego opodatkowania osób fizycznych w przypadku korekty zysków podmiotów powiązanych
● z 23 grudnia 2013 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych
● z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień
● z 3 grudnia 2013 r. w sprawie wystawiania faktur
