Zmiana postanowienia sądu o nabyciu spadku przesuwa termin na zgłoszenie jego nabycia naczelnikowi urzędu skarbowego – wynika z wyroku WSA w Łodzi.
To ważne dla chcących skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn.
Sprawa dotyczyła podatnika, który nabył spadek po matce zmarłej w listopadzie 2010 r. Sąd rejonowy w pierwotnym postanowieniu orzekł o nabyciu spadku w drodze ustawy przez troje zstępnych. W kolejnym orzekł jednak, że nabyli oni spadek na podstawie testamentu.
Podatnik poinformował 19 grudnia 2012 r. urząd skarbowy o nabyciu spadku (na formularzu SD-Z2). Sądził, że dzięki temu będzie zwolniony z podatku od spadków i darowizn.
Artykuł 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn wymaga złożenia takiego zawiadomienia w ciągu 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.
Naczelnik urzędu skarbowego uznał jednak, że podatnik miał na to czas tylko do 2 grudnia 2011 r. Skoro nie dotrzymał terminu, musi zapłacić podatek.
Spór sprowadzał się do tego, które z obu postanowień sądu rejonowego wyznaczało początek biegu tego terminu.
Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi uznał, że liczy się moment uprawomocnienia się pierwotnego postanowienia. Nie zostało ono bowiem uchylone, a tylko zmienione. Drugie postanowienie zmieniało je bowiem jedynie w zakresie sposobu dziedziczenia – z ustawowego na testamentowe. Nie zmieniły się natomiast krąg spadkobierców ani ich udziały w spadku.
Spadkobierca uważał jednak, że dopiero na podstawie drugiego postanowienia jest w stanie udowodnić swoje prawa wynikające z dziedziczenia. Dopiero ono zatem rodzi skutki podatkowe. Dlatego – jak twierdził – 6-miesięczny termin na zgłoszenie nabycia spadku zaczął biec dopiero 20 września 2012 r. Zgłoszenie nabycia 19 grudnia 2012 r. oznaczało więc, że termin został dotrzymany – twierdził podatnik.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi przyznał mu rację. Wyjaśnił, że kodeks postępowania cywilnego pozwala w art. 679 na uchylenie lub zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. W praktyce jednak – jak wyjaśnił WSA - sąd rejonowy nie może poprzestać na uchyleniu postanowienia, lecz ma obowiązek stwierdzenia nabycia spadku przez właściwych spadkobierców w oparciu o właściwe podstawy. Celem art. 679 kodeksu jest zatem skorygowanie wadliwego orzeczenia.
Tym samym WSA nie zgodził się z dyrektorem izby skarbowej, że po wydaniu postanowienia zmieniającego poprzednie o stwierdzeniu nabycia spadku, w obrocie prawnym są dwa postanowienia. Drugie z nich ma charakter orzeczenia stwierdzającego nabycie spadku i od dnia jego uprawomocnienia należy liczyć 6-miesięczny termin na zgłoszenie spadku – orzekł WSA. Wyrok jest nieprawomocny.