Ministerstwo Finansów porządkuje przepisy ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, ustawy o podatku leśnym oraz ustawy o opłacie skarbowej. Nowelizacja ma wyeliminować wątpliwości interpretacyjne dotyczące aktualnych przepisów oraz doprecyzować regulacje w celu prawidłowego ich stosowania. Chodzi m.in. o definicję budowli w kontekście choćby garaży wielostanowiskowych (co przełoży się na zmianę stawki podatku) oraz o zmiany w opłacie: uzdrowiskowej i opłacie skarbowej. Gminy sporą część dochodów czerpią właśnie z tych opłat. Czy zapłacimy więcej?

rozwiń ›

Podatek od nieruchomości. Definicje budowli i budynku

Obowiązujące od 2003 r. w podatku od nieruchomości definicje „budowli” i „budynku”, które odwołują się do przepisów prawa budowlanego, z uwagi na liczne wątpliwości interpretacyjne oraz wynikające z nich spory podatkowe, okazały się nieprecyzyjne. Zdaniem MF, istnieje zatem potrzeba zapewnienia dostatecznej określoności przepisów prawa podatkowego definiujących „budowlę” i „budynek” jako przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości, jak również wyeliminowania ryzyka wpływu zmian prawa budowlanego lub innych ustaw na przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości.

Opodatkowanie garaży wielostanowiskowych w budynkach mieszkalnych

Na gruncie ustawy o podatkach i opłatach lokalnychgaraże wielostanowiskowe w budynkach mieszkalnych, będące odrębnymi nieruchomościami lokalowymi, są odmiennie traktowane w porównaniu z garażami niewyodrębnionymi prawnie, stanowiącymi element nieruchomości wspólnej. Garaże wielostanowiskowe będące wyodrębnionymi lokalami w budynkach mieszkalnych są opodatkowane stawką od budynków pozostałych, a tym samym właściciele miejsc postojowych w takich garażach opłacają wyższy podatek od nieruchomości niż osoby mające prawo do korzystania z miejsca postojowego w hali garażowej w budynku mieszkalnym, stanowiącej element nieruchomości wspólnej.

Proponuje się wprowadzenie do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych autonomicznej definicji pojęcia „budowla” bez odwoływania się do przepisów pozapodatkowych, a także wyszczególnienie kategorii obiektów kwalifikowanych jako budowle w ustawie podatkowej. Konieczne jest również wprowadzenie autonomicznej definicji pojęcia „budynku” bez odwoływania się do przepisów pozapodatkowych, dla zachowania spójności projektowanych regulacji. Proponowane rozwiązania wyeliminują ponadto obecne wątpliwości dotyczące prawnopodatkowego kwalifikowania niektórych obiektów (np. silosy, zbiorniki czy elewatory) oraz doprecyzują zasady opodatkowania części obiektów kompleksowych (np. stacje paliw) i niejednorodnych (np. stadiony).

W celu ujednolicenia opodatkowania garaży wielostanowiskowych znajdujących się w budynkach mieszkalnych MS proponuje uznać garaż wielostanowiskowy w budynku mieszkalnym za część mieszkalną takiego budynku. W efekcie tej zmiany do opodatkowania wyodrębnionego garażu wielostanowiskowego w budynku mieszkalnym będzie miała zastosowanie stawka podatku od nieruchomości przewidziana dla budynków mieszkalnych, określona w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a upol.

Czy to zmiany w dobrym kierunku?

Anita Poniatowska-Maj, radca prawny z APM Poniatowska-Maj Kancelaria Prawna sp. k. twierdzi, że podjęcie prac nad stworzeniem autonomicznej definicji pojęć "budowli" i "budynku" dla potrzeb stosowania przepisów podatkowych jest zabiegiem nie tylko potrzebnym, ale w świetle wyroku TK z 4.07.2023 r., SK 14/21, OTK-A 2023, nr 59, wręcz niezbędnym. W orzecznictwie, tak organów podatkowych, jak i sądów administracyjnych od dawna budziły kontrowersje kwestie zarówno wykładni art. 3 pkt 2 i pkt 3 Praw budowlanego w związku z art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opatach lokalnych, jak i konsekwencje zastosowania tych przepisów w indywidualnych przypadkach. Przepisy prawa budowlanego w omawianym zakresie w istocie pełniły dotychczas funkcję przepisów podatkowych, będąc jednocześnie pozbawione wymaganej w takim przypadku jednoznaczności i określoności. Co więcej, zmiany przepisów prawa budowlanego podyktowane potrzebami procesu budowlano-inwestycyjnego, niejako automatycznie skutkowały zamianami w zakresie zasad opodatkowania. Mnogość nieostrych, w istocie odsyłających do wiedzy techniczno-budowlanej pojęć z wykorzystaniem których definiuje się budowlę i budynek, takich jak "urządzenie techniczne", "maszyny i urządzenia", "odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową", "wolno stojące instalacje przemysłowe", "sieci techniczne", "wydzielenie z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych", skutkowało wielością interpretacji i ocen, a dla podatnika, podobnie jak i dla jednostek samorządu terytorialnego będących beneficjentami tej daniny, niepewnością, tak co do podstaw, jak i stawek opodatkowania. Wątpliwości na tym tle dotyczyły m.in. opodatkowania stacji redukcyjno-pomiarowych, transformatorów, kontenerów sanitarnych, obiektów letniskowych, silosów (które część sądów administracyjnych skłonna była uznawać wręcz za budynki), paczkomatów, farm fotowoltaicznych.

Planowana nowela spory te ma przeciąć. Na obecnym - wstępnym etapie prac legislacyjnych, pytaniem otwartym pozostaje jednak, w jaki sposób projektodawca zamierza ten cel osiągnąć. Opublikowane założenia wskazują na chęć zachowania status quo i wykorzystania dotychczasowego dorobku orzeczniczego. Może to sugerować próbę kazuistycznego uregulowania omawianej problematyki, a więc posłużenia się jakiegoś rodzaju zamkniętym katalogiem "budowli", co z kolei w praktyce skutkować może kreacją dla potrzeb podatkowych swoistych budowli "nienazwanych", a przez to nieopodatkowanych - mówi radca.

I dodaje. - Na tym tle uznanie garaży wielostanowiskowych będących odrębnymi nieruchomościami lokalowymi w budynkach mieszkalnych, za część mieszkalną takich budynków stanowi wyzwanie nie tyle legislacyjne, co fiskalne, zważywszy, że dla części samorządów, opodatkowanie garaży w budynkach wielorodzinnych wyższą stawką podatku od nieruchomości stanowiło istotne źródło dochodów.

Stawka będzie zatem znacznie niższa niż do tej pory pobierały gminy od swoich mieszkańców.

To nie koniec zmian. Reformę czeka też podatek od nieruchomości, rolny i leśny oraz opłatę uzdrowiskową oraz skarbową.

Zmiana ustaw. Co jeszcze się zmieni w podatkach?

Podatek rolny i leśny. Zmiany w zwolnieniach dla instytutów badawczych

Instytuty badawcze są obecnie zwolnione z podatków od nieruchomości, rolnego i leśnego. Nowelizacja ma na celu ograniczenie tych zwolnień tylko do nieruchomości wykorzystywanych do podstawowej działalności instytutów. Dzięki temu nie będą one mogły korzystać ze zwolnień w przypadku, gdy nieruchomości są wykorzystywane do działalności komercyjnej.

Opłata uzdrowiskowa

Obecnie rady gmin nie mogą nałożyć na inkasentów opłaty uzdrowiskowej obowiązku prowadzenia ewidencji osób zobowiązanych do jej uiszczenia. Planowane zmiany pozwolą na wprowadzenie takiego obowiązku, co ma na celu uszczelnienie systemu poboru tej opłaty. Rada gminy będzie mogła zdecydować o nałożeniu tego obowiązku w drodze uchwały.

Opłata skarbowa. Zmiany w informowaniu o zmianach właściwości organów

Proponowane zmiany mają na celu uregulowanie kwestii przekazywania informacji przez organy administracji publicznej w przypadku zmiany właściwości organu. Pozwoli to na prawidłowe przekazywanie wpływów z opłaty skarbowej na rachunek właściwej gminy. Zmiany te mają również na celu wyeliminowanie wątpliwości dotyczących opłaty skarbowej od dokumentów składanych elektronicznie.