Miejsca postojowe będą tak samo opodatkowane, jak mieszkania

Właściciele podziemnych miejsc parkingowych w budynkach mieszkalnych będą od 2025 r. płacić podatek od nieruchomości według tej samej stawki – takiej jak dla mieszkania, niezależnie, czy mają dwie odrębne księgi wieczyste, czy tylko jedną.

Na tę zmianę czeka wielu podatników, którzy w tym samym bloku (lub sąsiednim) mają mieszkanie i miejsce postojowe w garażu podziemnym. Obecnie ci, którzy na mieszkanie i miejsce garażowe mają odrębne księgi wieczyste, muszą płacić od garażu podatek według dziesięciokrotnie wyższej stawki niż od mieszkania. Ten sam problem mają właściciele udziałów w garażu wielostanowiskowym, który stanowi odrębny lokal.

Planowana przez Ministerstwo Finansów zmiana wynika z opublikowanego właśnie projektu nowelizacji ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, ustawy o podatku leśnym oraz ustawy o opłacie skarbowej.

Co się zmieni

Projekt zakłada dodanie w art. 1a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nowego ustępu 2c. Zgodnie z nim za część mieszkalną budynku będzie uznawany również garaż wielostanowiskowy w budynku mieszkalnym i będzie się do niego stosować stawkę właściwą dla budynków i ich części mieszkalnych. Jest ona określona w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy (stawka maksymalna), przy czym co roku jest ona waloryzowana. Przykładowo w 2024 r. wynosi 1,15 zł za 1 mkw.

Dla porównania, obecnie za miejsce postojowe z odrębną księgą wieczystą trzeba płacić podatek według stawki wskazanej w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy, czyli właściwej dla pozostałych budynków i ich części. Jest ona dziesięciokrotnie wyższa niż stawka podatku od mieszkania, w 2024 r. wynosi 11,17 zł za 1 mkw.

Zmiana wejdzie w życie 1 stycznia 2025 r.

Gminy chciały więcej

Z czego wynikała dotychczas tak ogromna różnica? Gminy przez lata uważały, że garaż stanowiący odrębną własność (z oddzielną księgą wieczystą) stanowi samodzielny lokal (o funkcji użytkowej) i nie może być uznany za część składową budynku mieszkalnego (co pozwoliłoby na zastosowanie niższej stawki podatku). W związku z tym nie chciały do nich stosować art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy.

Co więcej, 27 lutego 2012 r. zapadła niekorzystna dla podatników uchwała siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. akt II FPS 4/11). Z niej również wynikało, że garaż stanowiący przedmiot odrębnej własności, usytuowany w budynku mieszkalnym wielorodzinnym, podlega wyższemu opodatkowaniu – według stawki przewidzianej w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy. W konsekwencji sądy administracyjne miały związane ręce i musiały orzekać na niekorzyść podatników. W świetle art. 269 par. 1 prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1634) uchwała NSA ma dla nich moc wiążącą.

Rozstrzygnął trybunał

Ostatecznie sprawa trafiła do Trybunału Konstytucyjnego. Ten orzekł 18 października 2023 r. (SK 23/19) pomyślnie dla podatników – że zróżnicowanie opodatkowania miejsc postojowych jest niekonstytucyjne.

Przypomnijmy, że skargę do trybunału złożyli małżonkowie, którzy kupili udział w garażu wielostanowiskowym w tym samym budynku, w którym znajduje się ich mieszkanie. Byli zaskoczeni, że muszą płacić wyższy podatek tylko dlatego, że garaż ma odrębną księgę. Po batalii z gminą i po uzyskaniu niekorzystnych rozstrzygnięć sądów administracyjnych złożyli skargę konstytucyjną. Uznali bowiem, że przepisy są niesprawiedliwe, na co zresztą zwrócił uwagę sam NSA w swojej uchwale z 27 lutego 2012 r. Stwierdził bowiem, że „nieuzasadnione (niesprawiedliwe) jest, aby właściciel domu o powierzchni 300 mkw. płacił niższą stawkę za garaż znajdujący się w bryle domu jednorodzinnego niż właściciel lokalu mieszkalnego np. o powierzchni 40 mkw., który jest jednocześnie właścicielem garażu stanowiącego odrębną nieruchomość”.

– NSA nie zauważył nasuwającego się wniosku, iż przepisy, które taką niesprawiedliwość tworzą, mogą być niezgodne z Konstytucją RP – podkreślali małżonkowie.

Dostrzegł to natomiast Trybunał Konstytucyjny i uznał przepis za niekonstytucyjny. Orzekł, że nie ma uzasadnienia dla różnego opodatkowania w zależności od tego, czy podatnik posiada miejsce w garażu stanowiącym odrębną własność w budynku wielomieszkaniowym, czy miejsce postojowe przynależne do lokalu mieszkalnego.

Trybunał odroczył jednak utratę mocy zakwestionowanego przepisu – do 1 stycznia 2025 r. Dlatego projektowana nowelizacja zacznie obowiązywać od przyszłego roku.

Garaże wolnostojące

– Projekt nowelizacji zakłada stawkę podatku od wszystkich miejsc garażowych w budynkach mieszkalnych na tym samym, niższym poziomie – potwierdza Daniel Panek, starszy menedżer w CRIDO.

Zwraca natomiast uwagę na to, że zmiana nie powinna wpłynąć na opodatkowanie garaży wolnostojących.

– Te, w zależności od konstrukcji, będą mogły zostać uznane za budynki opodatkowane inną stawką niż miejsca garażowe w budynkach mieszkalnych lub za budowle, jeżeli będą związane z działalnością gospodarczą – tłumaczy Daniel Panek.

Podsumowuje więc, że zmiana w tym zakresie będzie korzystna dla właścicieli miejsc postojowych w budynkach mieszkalnych, natomiast dla właścicieli garaży wolnostojących oraz dla przedsiębiorców powinna pozostać co do zasady neutralna.©℗