Resort finansów złagodził część założeń dotyczących wspólnych rozliczeń samorządów i ich jednostek z podatku od towarów i usług. Nie przychylił się jednak do większości zgłaszanych przez nie postulatów.
Ministerstwo przedstawiło w zeszłym tygodniu kolejną wersję projektu specustawy dotyczącej centralizacji rozliczeń VAT jednostek samorządu terytorialnego oraz ich jednostek i zakładów budżetowych. Projekt trafi teraz na posiedzenie Stałego Komitetu Rady Ministrów, mimo że opinii do niej nie przedstawiła wciąż Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego.
Ministerstwo nie chce jednak dłużej czekać. Projekt miał bowiem początkowo wejść w życie 1 marca br. Resort przesunął termin na 1 maja, a teraz proponuje, aby ustawa zaczęła obowiązywać od 1 sierpnia 2016 r. Nie zmienił się natomiast termin obowiązkowej centralizacji rozliczeń samorządów i ich jednostek. Ma ona nastąpić najpóźniej 1 stycznia 2017 r.
Współczynniki zostały
– Mimo zmian w projekcie Ministerstwo Finansów nie przychyliło się do większości zgłaszanych przez samorząd postulatów – zauważa Michał Borowski, doradca podatkowy i starszy menedżer w Crido Taxand. Wskazuje, że projekt nadal przewiduje obowiązek kalkulowania współczynnika i prewspółczynnika VAT odrębnie dla każdej jednostki i to pomimo centralizacji. Dla większych samorządów oznacza to wymóg kalkulowania nawet kilkuset wskaźników w rozliczeniach VAT.
Utrzymano też obowiązek zapłaty odsetek od zwracanego VAT, który był wydatkiem kwalifikowanym – dodaje Agnieszka Bieńkowska, doradca podatkowy i partner w MDDP.
Korekta wsteczna
Ministerstwo złagodziło natomiast kilka innych założeń w stosunku do wersji ze stycznia br. Przede wszystkim dotyczy to terminów dokonywania korekt deklaracji VAT za okresy „wsteczne”.
Projekt zakłada, że samorządy będą mogły wybrać okres, od którego dokonają korekt deklaracji za okresy wsteczne. Będą bowiem musiały złożyć korekty od najwcześniejszego wybranego przez siebie okresu konsekwentnie do okresu, w którym podejmą rozliczenia w modelu scentralizowanym. – Nie powinno być zatem – wbrew temu co pierwotnie zakładano – obowiązku korygowania deklaracji za wszystkie okresy nieobjęte przedawnieniem zobowiązań podatkowych (za 5 lat wstecz – red.) – mówi Agnieszka Bieńkowska, doradca podatkowy i partner w MDDP.
Zastrzega jednak, że takie stanowisko wynika tylko z uzasadnienia najnowszej wersji projektu. – Warto, aby znalazło się wprost w projektowanych przepisach – dodaje ekspertka.
Kalendarium wydarzeń skutkujących centralizacją VAT w gminach / Dziennik Gazeta Prawna
Ponadto pierwotna wersja projektu przewidywała, że samorządy, które zdecydują się na korekty, będą miały obowiązek ich przygotowania i złożenia w całości (za wszystkie okresy) do końca 2017 r. Agnieszka Bieńkowska zwraca uwagę na to, że w najnowszej wersji zakłada się, iż takie korekty będą mogły być dokonywane na raty, przy czym składając pierwszą partię korekt, samorządy będą musiały złożyć oświadczenie o terminie, do którego zobowiązują się złożyć korekty w pozostałym zakresie. – Termin ten powinien być deklarowany z namysłem, ponieważ jego niedotrzymanie będzie podlegać odpowiedzialności na podstawie przepisów kodeksu karnego skarbowego – przestrzega ekspertka.
Wyłączenie jednostek
Michał Borowski zwraca uwagę na inną istotną zmianę w stosunku do pierwotnego projektu – wyłączenie jednostek tworzonych z mocy prawa (np. nadzór budowlany, Państwowa Straż Pożarna) spod centralizacji VAT. – Może to powodować kolejne wątpliwości dotyczące tego, które jednostki budżetowe podlegają centralizacji. W szczególności taki problem będą miały miasta na prawach powiatu – zauważa ekspert. Tłumaczy, że w przypadku takich miast niektóre jednostki budżetowe, jak straż pożarna, realizują zadania powiatowe. Pojawia się więc wątpliwość, czy powinny być one uwzględniane w scentralizowanych rozliczeniach VAT miasta na prawach powiatu.
W pierwotnym projekcie specustawa wprost regulowała tę kwestię. Wskazywała, że takie jednostki, jak np. straż pożarna, podlegały centralizacji. Zdaniem Michała Borowskiego z najnowszego projektu można wnioskować, że powinny być spod centralizacji wyłączone.
Obowiązki już teraz
Agnieszka Bieńkowska wskazuje, że choć obowiązkowa centralizacja rozliczeń VAT nastąpi 1 stycznia 2017 r., to pewne obowiązki w tym zakresie samorządy będą miały jeszcze w tym roku. Przykładowo – tłumaczy ekspertka – projekt przewiduje, że w terminie dwóch miesięcy od wejścia w życie ustawy (od 1 sierpnia br.) gminy będą musiały złożyć w urzędzie skarbowym informację o wyborze okresu, od jakiego będą stosowały scentralizowany model rozliczeń.
– To bardzo ważne, ponieważ projekt zakłada, że brak złożenia informacji w tym terminie będzie oznaczać, że samorząd rozpoczął rozliczanie VAT wraz ze swoimi jednostkami już z dniem wejścia w życie ustawy – podkreśla Agnieszka Bieńkowska. Przestrzega również, że te jednostki, które nie złożą wymaganej informacji do 1 października br., będą musiały centralizować swoje rozliczenia w środku roku.