Podatek rolny. Kto i kiedy musi go zapłacić? Stawki podatku rolnego w 2024 r.

Właściciele, posiadacze samoistni, użytkownicy wieczyści i dzierżawcy gospodarstw rolnych w 2024 roku zapłacą jeszcze wyższy podatek rolny, niż dotychczas. Stawka za jeden hektar przeliczeniowy gruntu rolnego przekroczyła 200 zł, a hektar innych gruntów 400 zł. Poniżej wyjaśniamy, kto, jak i kiedy musi zapłacić podatek rolny oraz przybliżamy jakie stawki tego podatku będą obowiązywać w przyszłym roku.

Czym jest podatek rolny i od czego zależy jego wysokość?

Konieczność płacenia podatku rolnego reguluje Ustawa z dnia 15 listopada 1984 roku o podatku rolnym. Objęte są nim posiadacze co najmniej jednego hektara użytków rolnych. Takimi użytkami są m.in. grunty orne, łąki, pastwiska czy sady.

Istnieją dwa rodzaje podstaw opodatkowania podatkiem rolnym w zależności od specyfiki gruntu.

Podstawę opodatkowania podatkiem rolnym stanowi:

• dla gruntów gospodarstw rolnych - liczba hektarów przeliczeniowych ustalana na podstawie powierzchni, rodzajów i klas użytków rolnych wynikających z ewidencji gruntów i budynków oraz lokalizacji gruntu - zaliczenia do okręgu podatkowego,
• dla pozostałych gruntów - liczba hektarów wynikająca z ewidencji gruntów i budynków.

- W przypadku gruntów gospodarstw rolnych, im lepsza klasa użytku rolnego i dogodniejsza lokalizacja, tym przelicznik będzie większy. Zatem do gruntu ornego umiejscowionego w okręgu podatkowym I (którym jest m.in. Warszawa) o I klasie użytku rolnego zastosujemy przelicznik 1,95. Oznacza to, że za posiadanie fizycznie 1 ha takiej ziemi zapłacimy prawie jak za dwa hektary - tłumaczy Piotr Juszczyk, Główny Doradca Podatkowy inFakt.

Zgodnie z art. 4 ust. 5 ustawy o podatku rolnym, przeliczniki umożliwiające liczenie podlegających podatkowi rolnemu hektarów przeliczeniowych kształtują się następująco:

Wartość podatku rolnego w danym roku uzależniona jest od średniej ceny skupu żyta z jedenastu poprzedzających kwartałów. - Ta wartość podawana jest publicznie do 20 października każdego kolejnego roku. Liczona jest ona za 1 dt - kwintal wynoszący 1/10 tony, czyli 100 kg żyta w skupie - wyjaśnia Piotr Juszczyk.

19 października 2023 roku ogłoszono średnią cenę skupu żyta, od której będzie zależała wartość podatku rolnego na 2024 rok. Jest to 89,63 zł za 1 dt.

Jaki jest podział stawek podatku rolnego?

W Polsce funkcjonują dwie stawki podatku rolnego - jedna dla gruntów gospodarstw rolnych, druga dla pozostałych gruntów. Takim gospodarstwem rolnym może być osoba prawna, jak i osoby fizyczne.

Stawka 1 ha przeliczeniowy ziemi dla gruntów gospodarstw rolnych to 2,5 kwintala żyta, zaś stawka dla pozostałych gruntów - 5 kwintali.

Jakie stawki podatku rolnego będą obowiązywały w 2024 roku?

• Dla gruntów rolnych: 2,5 x 89,63 zł = 224,075 zł (za 1 hektar przeliczeniowy ziemi)
• (Dla porównania w 2023 r. było to 185,125 zł)
• Dla pozostałych gruntów: 5 x 89,63 zł = 448,15 zł (za 1 hektar gruntów)
• (Dla porównania w 2023 r. było to 370,25 zł)

Uwaga! Stawka podatku rolnego nie podlega zaokrągleniu. Zaokrągleniu do pełnych złotych podlega natomiast kwota podatku rolnego.

Kto jest zobowiązany do zapłaty podatku rolnego?

Nie każdy kto posiada ziemię, jest obowiązany do płacenia tego podatku. Płatnikiem jest wyłącznie osoba fizyczna bądź prawna posiadająca określone prawa do gruntu np. jego właściciel, posiadacz samoistny, użytkownik wieczysty i dzierżawca gospodarstwa rolnego.

Kto nie płaci podatku rolnego?

Polskie prawo przewiduje zwolnienia przedmiotowe i podmiotowe z płatności podatku rolnego.

Zwolnienia przedmiotowe obejmują m.in. użytki rolne o klasie V i wyższej oraz grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, a także użytki ekologiczne, które mają symbol z literą „E”, na przykład E-N.

Zwolnienia podmiotowe dotyczą osób w wieku emerytalnym, inwalidów I albo II grupy, osób z orzeczonym znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, a także osób całkowicie niezdolnych do pracy w gospodarstwie albo niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Podatku rolnego nie płacą także m.in. uczelnie.

Kiedy zamiast podatku rolnego płacimy podatek od nieruchomości?

Podatek od nieruchomości płacimy jeśli, na gruntach rolnych prowadzona jest działalność gospodarcza inna niż rolnicza. Jako działalność rolniczą definiujemy produkcję roślin (w tym roślin ozdobnych, owoców, warzyw, grzybów) oraz zwierząt (hodowlę przemysłową na fermach, chów i hodowlę ryb, hodowlę i produkcję materiału zarodowego zwierząt, w tym ptaków i owadów).

Dokąd i kiedy płacimy podatek rolny?

- Podatek rolny jest dochodem samorządu, płacimy go do odpowiedniej gminy. Co do zasady płacimy go w czterech ratach - do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada. Jeżeli kwota podatku jest niższa niż 100 zł, to podatek płacimy w jednej racie - tłumaczy doradca podatkowy Piotr Juszczyk.

W jaki sposób informujemy gminę o posiadanej ziemi podlegającej opodatkowaniu?

Osoby fizyczne zawiadamiają gminę o gruntach, które podlegają podatkowi rolnemu w momencie ich nabycia lub objęcia ich dzierżawą. Są one zobowiązane również zawiadamiać gminę o wszelkich zmianach dotyczących gruntów podlegających podatkowi rolnemu np. o pozbyciu się tych gruntów na rzecz innego podmiotu.

Informacja o wysokości zobowiązania do zapłaty za dany rok podatkowy wysyłana jest corocznie listownie przez organ podatkowy (gminę). W takim dokumencie wyliczone są dokładne kwoty do zapłaty w bieżącym roku kalendarzowym.

Kiedy powstaje i wygasa obowiązek podatkowy dotyczący podatku rolnego?

Zgodnie z art. 6 Ustawy o podatku rolnym, obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku. Wygasa on ostatniego dnia miesiąca, w którym przestały istnieć okoliczności uzasadniające ten obowiązek. Jeżeli obowiązek podatkowy powstał lub wygasł w ciągu roku, podatek rolny za ten rok ustala się proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których istniał ten obowiązek.

Przykładowo: Jeśli dotychczasowy właściciel zbył grunty gospodarstwa rolnego na rzecz innego podmiotu w czerwcu, to jest zobowiązany wyłącznie do zapłaty podatku rolnego za sześć pierwszych miesięcy tego roku, czyli 6/12 kwoty podatku rolnego za cały ten rok kalendarzowy.

Jeżeli w ciągu roku podatkowego grunty gospodarstwa rolnego zostały zajęte na prowadzenie innej działalności gospodarczej niż działalność rolnicza lub po zaprzestaniu prowadzenia tej działalności przywrócono na tych gruntach działalność rolniczą albo z innych powodów ich powierzchnia uległa zmniejszeniu lub zwiększeniu, kwota należnego podatku rolnego ulega obniżeniu lub podwyższeniu, poczynając od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła ta zmiana.

Kto corocznie składa do gminy deklaracje dotyczące podatku rolnego?

Deklaracje na podatek rolny na dany rok podatkowy do 15 stycznia tego roku są obowiązane składać: osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki, nieposiadające osobowości prawnej, jednostki organizacyjne Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, a także jednostki organizacyjne Lasów Państwowych. Dokonują tego do organu podatkowego (gminy) właściwej ze względu na miejsce położenia gruntów.