Subskrybuj nas na Youtube
Wspólna definicja rezydencji podatkowej, unijny NIP, opodatkowanie spadków w kraju rezydencji zmarłego – to tylko niektóre ze zmian postulowane przez ekspertów Komisji Europejskiej, autorów dwóch raportów opublikowanych na początku marca br.
Bruksela zleciła ich przygotowanie dwa lata temu, wskazując na fiskalne przeszkody w swobodzie przemieszczania się pomiędzy krajami UE.
Z pierwszego raportu wynika, że najwyższy czas na rozwiązanie problemu podwójnego opodatkowania spadków transgranicznych. Obecnie od majątku dziedziczonego z innego kraju UE trzeba z reguły zapłacić daninę w obu państwach (w kraju, gdzie zmarł spadkodawca, i w tym, do którego spadek został przekazany). W szczególnym stopniu dotyka to obywateli Polski – podkreślono w raporcie. W tym zakresie nie pomagają międzynarodowe umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, bo nie dotyczą one spadków.
Zdaniem ekspertów nie ma szans na to, aby problem rozwiązały poszczególne państwa członkowskie. Rozstrzygnięciem może być albo podpisanie przez wszystkie kraje UE konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie spadków, albo system koordynacji opodatkowania spadków w ramach UE (podobny do systemu koordynacji w zakresie składek społecznych). Eksperci sugerują przyjąć takie rozwiązania, które pozwolą na opodatkowanie spadków tylko w kraju rezydencji zmarłego.
Drugi raport dotyczy problemów z opodatkowaniem dochodów m.in. pracowników sezonowych, artystów i sportowców. Zidentyfikowano co najmniej kilkanaście problemów i zaproponowano rozwiązania. Niektóre z pomysłów ekspertów, jeśli zostaną zaakceptowane przez Komisję Europejską, mogą mieć duże znaczenie dla Polski.
/>
TRZY PYTANIA
Raport dotyczy też Polaków pracujących za granicą
Jakie najważniejsze wnioski dla polskich podatników płyną z raportu dotyczącego problemów z opodatkowaniem dochodów m.in. pracowników sezonowych, artystów i sportowców?
Jest kilka istotnych propozycji. Jedną z nich jest rekomendacja powszechnej i jednolitej w UE definicji rezydencji podatkowej. Byłaby ona oparta na kryterium miejsca powstawania przeważającej części dochodów ze stosunku pracy lub działalności gospodarczej osoby fizycznej. Takie jednolite kryterium w sposób jednoznaczny określałoby kraj rezydencji podatkowej, a więc ten, który ma prawo do opodatkowania wszelkich dochodów podatnika, oczywiście z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. Inna propozycja to możliwość korzystania z ulgi i odliczeń, do których ma prawo podatnik w kraju rezydencji, również w państwie, gdzie wykonuje pracę, pod warunkiem uzyskiwania tam co najmniej 50 proc. dochodów. Kolejna propozycja zakłada możliwość kontaktu i rozstrzygnięcia spornej kwestii z władzami podatkowymi innego kraju za pośrednictwem właściwego dla siebie urzędu skarbowego w kraju swojej rezydencji. To byłaby przełomowa zmiana, która w takich przypadkach przeniosłaby obowiązki z podatnika na urzędników w macierzystym kraju.
Czy takie zmiany poprawią sytuację Polaków przebywających w innych krajach UE?
Tak, proponowane zmiany zmierzają właśnie w takim kierunku. Chciałbym jednak podkreślić, że już dzisiaj mamy w Polsce mechanizmy, dzięki którym sytuacja podatkowa Polaków pracujących w innych krajach UE jest korzystniejsza niż rezydentów innych państw. Takim rozwiązaniem jest np. ulga abolicyjna. Jej zastosowanie powoduje, że dochód polskiego rezydenta, opodatkowany za granicą, będzie wyłączony z progresją z opodatkowania w naszym kraju. To oznacza, że Polak płaci podatek zgodnie ze stawką kraju, w którym osiągał dochody, nawet gdy jest ona niższa niż w Polsce. To korzystne dla podatników rozwiązanie jest rzadko spotykane w innych krajach UE.
Jakich kolejnych kroków po opublikowaniu raportu możemy się spodziewać?
Możliwych jest kilka scenariuszy. Pierwsze dwa zakładają, iż powstaną unijne przepisy dotyczące opodatkowania PIT osób przemieszczających się w granicach EU. Najdalej idąc, rozwiązaniem byłaby harmonizacja przepisów na kształt tej przyjętej w VAT. Bardziej realna wydaje się być perspektywa koordynacji w UE zasad opodatkowania takich osób, tak jak to ma miejsce w kwestii ubezpieczeń społecznych. Wdrożenie któregokolwiek z tych scenariuszy będzie jednak musiało być skonfrontowane z dążeniami poszczególnych państw do zachowania dotychczasowych wpływów podatkowych. Dlatego prawdopodobnie najszybciej dojdzie do wdrożenia rekomendacji z raportu w formie powszechnej, ujednoliconej interpretacji kluczowych kwestii w nim poruszonych. Eksperci zasugerowali, aby takie rekomendacje przybrały formę wytycznych Komisji Europejskiej i monitorowania ich przestrzegania przez państwa członkowskie.
