TEZA: Pokrycie kosztów edukacji dzieci pracowników oddelegowanych nie stanowi przychodu pracownika ze stosunku pracy. Jest ono bowiem połączone i ściśle związane z wykonywaniem przez pracownika obowiązków wynikających z umowy o pracę w okresie oddelegowania.
Nr IPPB4/4511-1513/15-2/IM
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA DYREKTORA IZBY SKARBOWEJ z 22 lutego 2016 r.
PROBLEM
Spółka (w stanie faktycznym jak wyżej) zapewnia pracownikom oddelegowanym do pracy za granicą nieodpłatne świadczenia w postaci pokrycia kosztów edukacji dzieci w kraju oddelegowania.
Przyznawane świadczenia są zapewniane albo w formie bezpośredniego pokrycia kosztów edukacji dzieci pracownika transferowanego przez spółkę (tj. są wnoszone w imieniu pracownika bezpośrednio na konto placówki oświatowej), albo w formie zrefundowania pracownikowi opłaty za szkołę. Spółka pokrywa przede wszystkim wydatki związane z czesnym, opłatą rekrutacyjną oraz opłatami za egzamin.
Czy przyznanie tego typu nieodpłatnego świadczenia będzie stanowić dla pracownika przychód ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu PIT i czy spółka jako płatnik jest zobowiązana obliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek?
ODPOWIEDŹ IZBY
Zapewnienie przez spółkę pracownikowi świadczenia w postaci pokrycia kosztów edukacji związanych z obowiązkiem edukacyjnym jego dzieci nie stanowi przychodu po stronie pracownika. Wydatki te są bowiem ściśle związane z wykonywaniem przez pracownika obowiązków służbowych wynikających z zawartej umowy o pracę, w której zostały określone miejsce świadczenia pracy obejmujące pewien ściśle określony obszar geograficzny, jak i warunki wykonywania pracy. Tym samym nie stanowią one przysporzenia w majątku pracownika, gdyż nie służą realizacji jego celów osobistych i nie wynikają z indywidualnych potrzeb pracownika.
Co więcej, obowiązek szkolny (w przypadku dzieci małoletnich) nie wynika z indywidualnej decyzji pracownika (rodzica) o zapewnieniu swojemu dziecku usługi edukacyjnej, lecz jest wynikiem uregulowań zawartych w ustawie z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.). Nauka jest bowiem obowiązkowa w przypadku dzieci, które ukończyły lat 6, a nie ukończyły jeszcze lat 18. Z kolei art. 18 ustawy o systemie oświaty nakłada na rodziców dziecka podlegającego obowiązkowi szkolnemu obowiązek zapewnienia regularnego uczęszczania dziecka na zajęcia szkolne. W przypadku zaniedbania tego obowiązku może zostać wszczęte przeciwko rodzicom postępowanie egzekucyjne. W konsekwencji fakt, że na pracowniku delegowanym jako rodzicu/opiekunie prawnym dziecka ciąży obowiązek zapewnienia mu edukacji szkolnej, powinien być uznany za argument przemawiający za tym, że pokrycie kosztów edukacji dziecka pracownika delegowanego nie powinno stanowić jego przychodu.
Warto dodać, że w związku z delegowaniem za granicę niezbędne jest zazwyczaj dopełnienie obowiązku szkolnego w odmiennym języku czy też posłanie dziecka do specjalnej szkoły w celu uniknięcia bariery językowej. W związku z tym wszelkie opłaty czy też koszty powstałe z tego tytułu nie miałyby miejsca i nie byłyby konieczne do pokrycia, gdyby pracownik nie został oddelegowany za granicę na wniosek pracodawcy w celu wykonywania pracy na rzecz spółki.
W opisanym stanie faktycznym nie można stwierdzić, że zapewnienie oddelegowanemu pracownikowi dodatku w postaci pokrycia kosztów edukacji związanych z obowiązkiem edukacyjnym dzieci zostało spełnione wyłącznie w interesie pracownika. Należy stwierdzić, że spółka jako pracodawca, na którego przepisy nakładają obowiązek organizowania i zarządzania pracą w sposób jak najmniej uciążliwy dla pracownika, zapewniając mu dodatek (w formie pokrycia kosztów edukacji lub też refundacji tych kosztów) na pokrycie kosztów edukacji dziecka towarzyszącego mu w trakcie oddelegowania, związanych z jego obowiązkiem edukacyjnym, działa w swoim interesie. Celem zapewnienia realizowania obowiązku szkolnego dla dzieci pracowników oddelegowanych jest niewątpliwie zabezpieczenie źródła przychodu pracodawcy oraz zapewnienie zrealizowania zadań i wykonywanej pracy przez pracownika na rzecz spółki (pracownik decyduje się na wyjazd z rodziną, pod warunkiem że będzie zapewniona kontynuacja edukacji jego dzieci). Dodatkowo otrzymanie powyższego świadczenia nie powoduje w majątku pracownika przysporzenia czy też zaoszczędzenia wydatków, ponieważ gdyby oddelegowanie nie nastąpiło, pracownik nie musiałby ponosić dodatkowych kosztów na edukację dzieci w kraju oddelegowania.
Zatem zapewnienie pokrycia kosztów edukacji dzieci pracowników oddelegowanych nie stanowi przychodu pracownika ze stosunku pracy. Jest ono ściśle związane z wykonywaniem przez pracownika obowiązków wynikających z umowy o pracę w okresie oddelegowania. Stąd też jest to świadczenie zapewnione w interesie pracodawcy i stanowi koszt prowadzonej działalności gospodarczej poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zabezpieczenia ich źródeł realizowanego poprzez zatrudnienie i oddelegowanie pracowników. W konsekwencji pracodawca nie powinien pobierać i odprowadzać zaliczek na PIT z tego tytułu.