Subskrybuj nas na Youtube
Pracownik chce skorzystać z dofinansowania z ZFŚS na dopłaty do wypoczynku dzieci i młodzieży. Jak spółka powinna rozliczyć to dofinansowanie na gruncie PIT, CIT i VAT?
W ABC sp. z o.o. funkcjonuje zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (dalej: ZFŚS). W ramach dofinansowania (na podstawie regulaminu ZFŚS) ze środków funduszu przyznawane są m.in. dopłaty do wypoczynku dzieci i młodzieży spełniające łącznie następujące warunki:
● wypoczynek powinien być zorganizowany,
● organizatorem wypoczynku musi być podmiot prowadzący działalność w tym zakresie,
● wypoczynek powinien przybierać formę: wczasów, kolonii, obozu lub zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych, leczniczo-opiekuńczych,
● dopłata powinna dotyczyć dzieci i młodzieży uczestniczących w wypoczynku, które nie ukończyły 18. roku życia.
Pracownik, chcąc skorzystać z powyższego dofinansowania, musi dostarczyć niezbędne dokumenty potwierdzające spełnienie wymienionych powyżej warunków. Załóżmy, że 11 lutego 2015 r. pracownik (Jan Kowalski) przedłożył fakturę za zimowisko (od 1 do 7 lutego 2016 r.) swojej 12-letniej córki na kwotę brutto 1400 zł, wystawioną przez firmę zajmującą się organizacją wypoczynku do dzieci i młodzieży szkolnej. 18 lutego 2016 r. otrzymał dofinansowanie do wypoczynku w wysokości 900 zł. Jak spółka ABC powinna rozliczyć to dofinansowanie na gruncie PIT, CIT i VAT?
ODPOWIEDŹ
Ustawa o PIT dokonuje specyfikacji źródeł przychodów. Odrębnym źródłem przychodów, w myśl art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT, są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.
Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych (art. 12 ust. 1 ustawy o PIT).
Użyty w art. 12 ust. 1 ustawy o PIT zwrot „w szczególności” oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku służbowego i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego mającego swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku służbowym lub stosunku pokrewnym. Tak też jest w przypadku dofinansowania wypoczynku dziecka pracownika. Dofinansowanie to przyznawane jest bowiem w związku z istniejącym stosunkiem służbowym pomiędzy pracodawcą a rodzicem dziecka, którego wypoczynek został dofinansowany. Zatem przychód z tego tytułu należy zaliczyć do źródła określonego w treści art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (por. interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 3 listopada 2015 r., nr IBPB-2-2/4511-512/15/HS).
Przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (zob. art. 11 ust. 1 ustawy o PIT).
WAŻNE
Za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy (art. 12 ust. 4 ustawy o PIT)
Przychód z tytułu dofinansowania powstanie zatem w dniu jego otrzymania, tj. 18 lutego 2016 r., kiedy pracownik (Jan Kowalski) otrzymał przedmiotowe dofinansowanie do wypoczynku zimowego córki.
Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej zwane dalej zakładami pracy są zobowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej (art. 31 ust. 1 ustawy o PIT).
Nie oznacza to jednak, że na spółce ABC (zakład pracy) ciąży obowiązek poboru zaliczki na podatek PIT od przekazanego dofinansowania do wypoczynku zimowego dziecka pracownika.
Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o PIT wolne od podatku dochodowego są dopłaty do wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu dzieci i młodzieży do lat 18:
a) z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra niezależnie od ich wysokości,
b) z innych źródeł – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 760 zł.
Zatem dopłaty do wypoczynku podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:
● wypoczynek jest być zorganizowany,
● organizatorem wypoczynku jest podmiot prowadzący działalność w tym zakresie, czyli np. działalność gospodarczą w zakresie organizowania wypoczynku,
● wypoczynek przybrał formę wczasów, kolonii, obozu lub zimowisk, w tym również połączonego z nauką pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych, leczniczo-opiekuńczych,
● dopłata dotyczy dzieci i młodzieży uczestniczących w wypoczynku, które nie ukończyły 18. roku życia – por. interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 28 października 2015 r., nr IBPB-2-2/4511-515/15/HS.
Do zastosowania zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o PIT niezbędne jest posiadanie dokumentu (faktury VAT, rachunku, dowodu wpłaty KP, przelewu bankowego, przekazu pocztowego), który zawiera co najmniej:
● nazwę i adres podmiotu prowadzącego działalność w zakresie organizacji wypoczynku, na rzecz którego została dokonana wpłata (w razie wątpliwości należy się zwrócić z zapytaniem do usługodawcy, czy świadczy usługi w zakresie organizacji wypoczynku w ramach prowadzonej działalności gospodarczej lub zajmuje się statutowo tego typu działalnością),
● formę wypoczynku (wczasy, kolonie, obóz lub zimowisko),
● imię i nazwisko dziecka korzystającego ze zorganizowanej formy wypoczynku,
● imię i nazwisko osoby dokonującej zapłaty,
● kwotę i datę dokonania zapłaty.
Z dokumentów tych musi wynikać, że wypoczynek dotyczyć będzie dziecka pracownika (imię i nazwisko dziecka w treści dokumentu), a nabywcą musi być pracownik (rodzic dziecka) – por. interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 28 października 2015 r., nr IBPB-2-2/4511-516/15/HS.
Aby zastosować omawiane zwolnienie, wypoczynek dziecka powinien przybrać jedną z form, tj. wczasów, obozu, kolonii lub zimowiska, i powinien być zorganizowany przez uprawnione do tego podmioty. Obowiązek zorganizowania wypoczynku przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie oznacza, że zasadnicze znaczenie ma formalno-prawne umocowanie danego podmiotu do wykonywania czynności związanych z organizowaniem wypoczynku określone w dokumentach stanowiących podstawę funkcjonowania danego podmiotu. Istotne jest przy tym to, czy podmiot świadczący tego typu usługi wypoczynkowe czyni to zgodnie ze specjalnymi regulacjami dotyczącymi organizowania wypoczynku dla dzieci i młodzieży. Stosownie do par. 2 rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz.U. nr 12, poz. 67 ze zm.), organizatorami wypoczynku mogą być szkoły i placówki, osoby prawne i fizyczne, a także jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Do podmiotów prowadzących działalność w zakresie wypoczynku zaliczyć można zarówno te podmioty, które świadczą usługi wypoczynkowe w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, np. biura turystyczne, biura podróży, jak i te, które zajmują się statutowo tego rodzaju działalnością, m.in. szkoły i placówki, kościoły, stowarzyszenia, organizacje charytatywne, fundacje, których działalnością statutową może być organizowanie wypoczynku zorganizowanego (por. interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 26 sierpnia 2014 r., nr ITPB2/415-562/14/BK).
W przedstawionym stanie faktycznym warunki te należy uznać za spełnione. Oznacza to, że otrzymane przez pracownika dofinansowanie ze środków ZFŚS do zimowiska córki korzysta w całości ze zwolnienia z podatku PIT na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 78 lit. a ustawy o PIT. Na zakładzie pracy (spółka ABC) jako płatniku nie ciąży zatem obowiązek poboru zaliczki na podatek PIT.
CIT – KUP
Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o PIT (art. 15 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy o PIT).
Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków pracodawcy na działalność socjalną, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych; kosztem uzyskania przychodów są jednak świadczenia urlopowe wypłacone zgodnie z przepisami o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz koszty, o których mowa w art. 15 ust. 1za pkt 2 ustawy o CIT (art. 16 ust. 1 pkt 45 ustawy o CIT).
Działalność socjalna oznacza usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, sprawowanej przez dziennego opiekuna lub nianię, w przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej, rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową (zob. art. 2 pkt 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych).
Zatem dofinansowanie do wypoczynku dzieci pracowników jako wydatki na działalność socjalną nie będą mogły być zaliczone w ciężar kosztów uzyskania przychodów pracodawcy (spółki ABC).
Kosztami uzyskania przychodów będą natomiast odpisy dokonywane przez podatnika na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, jeżeli ich równowartość została na ten fundusz wpłacona (interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 29 września 2015 r., nr IPPB6/4510-120/15-3/AG; interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 16 marca 2009 r., nr ILPB3/423-21/09-2/MC).
Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów i wpłat na różnego rodzaju fundusze tworzone przez podatnika. Kosztem uzyskania przychodów są jednak odpisy i zwiększenia, które w rozumieniu przepisów o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych obciążają koszty działalności pracodawcy, jeżeli środki pieniężne stanowiące równowartość tych odpisów i zwiększeń zostały wpłacone na rachunek funduszu (art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b ustawy o CIT).
VAT
Dofinansowanie ze środków ZFŚS do wypoczynku dzieci pracowników (usługę nabywa pracownik, a nie zakład pracy) nie podlega VAT, gdy nie stanowi ani odpłatnej dostawy towarów, ani odpłatnego świadczenia usług.
Na marginesie należy zauważyć, że obecnie organy podatkowe przyjmują, że zakład pracy zobowiązany do utworzenia ZFŚS jest jedynie administratorem funduszu i nie może dowolnie dysponować środkami socjalnymi, które są prawnie i rachunkowo wyodrębnione z innych jego środków finansowych. Zatem właścicielem środków zgromadzonych na rachunku bankowym funduszu jest zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, a nie zakład pracy. W konsekwencji zakład pracy, nabywając lub finansując świadczenia z ZFŚS, nie działa w charakterze podatnika VAT.
PRZYKŁAD
Schemat rozliczenia spółki ABC
Z uwagi na to, że przedmiotowe dofinansowanie ze środków ZFŚS do wypoczynku niepełnoletniego dziecka pracownika:
● korzysta ze zwolnienia z podatku PIT, na pracodawcy nie ciąży obowiązek poboru zaliczki na podatek PIT,
● nie podlega podatkowi VAT.
Poniesiony wydatek nie stanowi kosztu uzyskania przychodów pracodawcy.
Rozliczenia spółki ABC na gruncie tej daniny nie wystąpią.
Podstawa prawna
Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.). Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.). Ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 111 ze zm.).
