Nieterminowe wpłaty przekreślają prawo do uproszczonych zaliczek

Chodziło o spółkę komandytową, która podlega opodatkowaniu CIT oraz podatkiem od przychodów z budynków, na podstawie art. 24b ustawy o CIT. Jej rok podatkowy pokrywa się z kalendarzowym. W 2024 r. spółka zdecydowała się na uproszczoną formę wpłacania zaliczek na CIT – na podstawie dochodu osiągniętego w 2022 r., a wykazanego w deklaracji CIT-8 złożonej w 2023 r.

Kiedy można skorzystać z uproszczonych zaliczek

Uproszczenie polega na wpłacaniu zaliczek na CIT lub PIT w stałej, a więc przewidywalnej wysokości, co może być dużym ułatwieniem dla firm choćby w zarządzaniu bieżącą płynnością i płatnościami. Podatnik wpłaca bowiem co miesiąc zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 1/12 podatku należnego wykazanego w zeznaniu złożonym w roku poprzedzającym dany rok podatkowy (zgodnie z art. 25 ust. 6 ustawy o CIT i art. 44 ust. 6b ustawy o PIT).

Jeśli w tym zeznaniu podatnik nie wykazał podatku należnego, to może wpłacać zaliczki miesięczne w wysokości 1/12 podatku należnego wynikającego z zeznania złożonego dwa lata wcześniej. Jeżeli również w tym roku podatnik nie wykazał podatku należnego, to uproszczona forma jest wykluczona.

Nie stosują jej również podatnicy, którzy po raz pierwszy podjęli działalność w roku poprzedzającym rok podatkowy lub w roku podatkowym (art. 25 ust. 7 ustawy o CIT i art. 44 ust. 6e ustawy o PIT).

Uwaga! Z uproszczonej formy wpłacania zaliczek na CIT nie mogą korzystać podatnicy, którzy:

• nie wykazali podatku należnego w żadnym z zeznań złożonych w ciągu dwóch lat podatkowych, poprzedzających dany rok podatkowy albo
• rozpoczęli działalność w danym roku podatkowym lub poprzednim.

Spółka, której dotyczy najnowsza interpretacja, złożyła w 2023 r. zeznanie roczne (za 2022 r.) i wykazała w nim dochód oraz podatek należny. Uznała więc, że ma prawo w 2024 r. do uproszczenia i faktycznie z niego skorzystała. Poinformowała o tym w deklaracji CIT- 8 złożonej za 2024 r., zgodnie z wymogiem określonym w art. 25 ust. 7a ustawy o CIT.

Skutki spóźnionej wpłaty

Problem powstał, ponieważ spółka nie wpłaciła za styczeń 2024 r., tj. do 20 lutego 2024 r.:

• zaliczki uproszczonej w ustawowym terminie wynikającym z art. 25 ust. 1a ustawy o CIT, ani
• podatku od przychodów z budynków, który była zobowiązana uiszczać za każdy miesiąc 2024 r.

Co istotne, kwota podatku od przychodów z budynków, obliczona zgodnie z art. 24b ust. 9 ustawy o CIT, przewyższała w każdym miesiącu wartość należnej zaliczki na CIT, ustalonej na podstawie podatku zapłaconego w 2022 r., a zatem wynoszącej 1/12 kwoty zobowiązania za tamten rok (zgodnie z art. 25 ust. 6 ustawy o CIT). W związku z tym spółka nie mogła skorzystać ze zwolnienia przewidzianego w art. 24b ust. 13 ustawy. Zgodnie z tym przepisem podatnicy mogą nie wpłacać podatku od przychodów z budynków, jeżeli jest on niższy od kwoty zaliczki na CIT. U spółki było odwrotnie – miesięczny podatek od przychodów z budynków przewyższał kwotę miesięcznej zaliczki na CIT, więc spółka miała obowiązek go uregulować. W takiej sytuacji kwotę zapłaconego za dany miesiąc podatku od przychodów z budynków podatnicy odliczają od zaliczki na CIT zgodnie z art. 24b ust. 12 ustawy.

Spółka uregulowała zobowiązanie za styczeń 2024 r. w kwietniu tego samego roku. W tytule przelewu wskazała, że wpłata dotyczy podatku od przychodów z budynków (art. 24b ustawy o CIT) i obejmuje zarówno kwotę zaległości podatkowej, jak i odsetek za zwłokę. Na przelewie podała symbol formularza właściwego dla podatku od przychodów z budynków (art. 24b ustawy o CIT).

Wpłacona kwota w pełni pokryła:

• należną zaliczkę uproszczoną CIT za styczeń 2024 r., oraz
• różnicę stanowiącą podatek od przychodów z budynków w nadwyżce ponad kwotę należnej zaliczki na CIT za styczeń 2024 r., a także
• należne odsetki za zwłokę, skalkulowane od 21 lutego 2024 r. do dnia zapłaty w kwietniu 2024 r.

Analogicznie spółka postąpiła z wpłatami za kolejne miesiące 2024 r. W każdej uwzględniła zarówno kwotę zaliczki uproszczonej na CIT, jak i należny podatek od przychodów z budynków. Za każdym razem suma wpłaconych kwot była równa sumie zaliczki na CIT oraz podatku od przychodów z budynków (pomniejszonego o należną zaliczkę uproszczoną).

Spółka uważała, że taki sposób postępowania nie pozbawił jej prawa do uproszczonej formy opłacania w 2024 r. zaliczek na CIT. Przyznała, że nie uregulowała zaliczki za styczeń 2024 r. w wymaganym terminie, ale – jak podkreśliła – po wykryciu niedopatrzenia niezwłocznie ten błąd naprawiła wraz z odsetkami za zwłokę, w formie jednej łącznej wpłaty obejmującej zarówno należną zaliczkę uproszczoną, jak i podatek od przychodów z budynków (w nadwyżce ponad kwotę uproszczonej zaliczki na CIT). Dodała, że uregulowała również należne zaliczki za kolejne miesiące 2024 r.

Podkreśliła, że choć oznaczyła wpłaty symbolem formularza właściwego dla podatku od przychodów z budynków, to wszystkich dokonała na właściwy mikrorachunek podatkowy.

Uważała, że art. 25 ust. 7 ustawy o CIT jest przepisem o charakterze technicznym. Nie wynika z niego, że nieterminowa zapłata zaliczki pozbawia prawa do uproszczonej formy.

Stanowisko dyrektora KIS

Nie zgodził się z nią dyrektor KIS. W interpretacji indywidualnej z 1 lipca 2025 r. (sygn. 0111-KDIB1-2.4010.274.2025.1.AK) przypomniał, że zgodnie z art. 25 ust. 7 pkt 3 ustawy o CIT podatnicy, którzy wybrali uproszczoną formę, „są obowiązani wpłacać zaliczki w terminach określonych w ust. 1a i 2a, uwzględniając zasady wyrażone w tych przepisach”. A zgodnie z ust. 1a zaliczki miesięczne wpłaca się do 20. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni.

Skoro więc spółka nie wpłaciła zaliczki za styczeń 2024 r. w ustawowym terminie wynikającym z art. 25 ust. 1a ustawy o CIT (czyli do 20 lutego 2024 r.), to nie wybrała na 2024 r. uproszczonej formy i powinna obliczyć oraz wpłacić wszystkie zaliczki na ten rok według zasad ogólnych – stwierdził dyrektor KIS.

Za bez znaczenia uznał to, że spółka uregulowała zaległości wraz z odsetkami za zwłokę, oraz w formie jednej łącznej wpłaty obejmującej również podatek od przychodów z budynków.

Wyrok WSA

Dodatkowym argumentem dla fiskusa stał się nieprawomocny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z 7 maja 2025 r. (sygn. akt I SA/Bd 55/25). Orzeczenie to, choć dotyczyło identycznej kwestii, zapadło na tle innego stanu faktycznego. Do momentu złożenia wniosku o interpretację (przełom września i października 2024 r.) spółka z o.o. nie zapłaciła bowiem żadnych zaliczek na CIT za ten rok. Było to – jak tłumaczyła – spowodowane problemami w księgowaniu, wynikającymi z przyczyn organizacyjno-kadrowych.

Uważała jednak, że niewpłacenie zaliczek nie pozbawia jej prawa do uiszczenia ich w tym samym roku w formie uproszczonej, a więc w wysokości 1/12 podatku należnego wykazanego w zeznaniu za rok 2022, złożonym w 2023 r. Ona również była zdania, że art. 25 ust. 7 ustawy o CIT jest przepisem tylko technicznym.

W tej sprawie również dyrektor KIS był innego zdania. W interpretacji z 2 grudnia 2024 r. (0111-KDIB1-2.4010.552.2024.1.BD) wyjaśnił, że opłacanie zaliczek w uproszczony sposób musi być potwierdzone terminowymi wpłatami, czyli do 20. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni w 2024 r. Skoro spółka nie zapłaciła jeszcze żadnych zaliczek na CIT, to oznacza, że w 2024 r. nie wybrała uproszczonej formy ich uiszczania. Powinna jak najszybciej je uregulować na zasadach ogólnych.

Spółka zaskarżyła tę interpretację do sądu, ale bydgoski WSA oddalił jej skargę. Stwierdził, że organ podatkowy prawidłowo zinterpretował art. 25 ust. 7 pkt 3 ustawy o CIT. „Brak zapłaty zaliczek do października danego roku (jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku o interpretację), skutkuje brakiem wyboru uproszczonej formy wpłacania zaliczek i obowiązkiem ich obliczenia i wpłaty na zasadach ogólnych” – orzekł sąd.

Jak ustalić podatek należny w CIT

Przypomnijmy, że zgodnie z art. 25 ust. 6 ustawy o CIT podatnicy mogą wpłacać zaliczki miesięczne w danym roku podatkowym w uproszczonej formie w wysokości 1/12 podatku należnego wykazanego w zeznaniu złożonym w roku poprzedzającym dany rok podatkowy (ewentualnie złożonym dwa lata wcześniej). Wiele wątpliwości dotyczy tego, co rozumieć przez „podatek należny”.

W interpretacji z 29 stycznia 2025 r. (0111-KDIB1-2.4010.760.2024.1.MK) dyrektor KIS potwierdził, że podstawą obliczenia uproszczonej zaliczki jest podatek należny po odliczeniach. Spytała o to spółka, która obliczając podatek należny za 2023 r. uwzględniła odliczenie straty podatkowej z lat poprzednich. Organ zgodził się z nią, że jako podstawę obliczania uproszczonych zaliczek na CIT w 2025 r. spółka powinna przyjąć 1/12 kwoty podatku należnego po odliczeniach, wykazanej w poz. 148 zeznania za 2023 r.

Prawidłowe jest też sumowanie – w celu wyliczania uproszczonych zaliczek na CIT – podatku skalkulowanego według stawki 19 proc. oraz według stawki 5 proc. (tzw. ulga IP Box), po uwzględnieniu wszystkich przysługujących ulg i odliczeń. W interpretacji z 28 marca 2024 r. (0111-KDIB1-3.4010.99.2024.1.MBD) dyrektor KIS zgodził się, że przepisy nie uzależniają możliwości opłacania zaliczek w uproszczonej formie od rodzajów (struktury) dochodów podlegających opodatkowaniu. Dlatego określenie „podatek należny” oznacza podatek, który zgodnie z przepisami ustawy o CIT powinien być uiszczony za dany rok podatkowy, a więc ten, o którym mowa w art. 19 ustawy o CIT (według stawki 19 proc.), a także podatek od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, o którym mowa w art. 24d ustawy o CIT (ulga IP Box) – potwierdził.

Tak samo wypowiedział się w interpretacji z 18 marca 2022 r. (0111-KDWB. 4010.44.2021.1.KK). Potwierdził, że podstawą obliczania uproszczonych zaliczek na CIT będzie suma podatku należnego obliczonego według stawki 19 proc. CIT oraz według stawki 5 proc. CIT (ulga IP Box) obliczona po uwzględnieniu przysługujących spółce ulg i odliczeń, w tym odliczeń darowizn, ulgi badawczo-rozwojowej, podatku zapłaconego za granicą, zgodnie z art. 20 ustawy o CIT.

W interpretacji z 12 maja 2023 r. (0111-KDIB1-1.4010.194.2023.1.MF) dyrektor KIS wyjaśnił, że jeżeli podatnik poniósł stratę na działalności ogólnej, ale osiągnął dochód z kwalifikowanego prawa własności intelektualnej, to „podatkiem należnym wykazanym w zeznaniu” będzie wyłącznie podatek obliczony od dochodu z kwalifikowanego IP.

Są korzyści, ale i warunki

Zaliczki uproszczone to jedno z udogodnień, które podatnicy mogą stosować w celu ograniczenia bieżących obowiązków administracyjnych związanych z obliczeniem podatku za poszczególne miesiące. Przedsiębiorca z góry wie, jaką kwotę musi co miesiąc płacić, co ułatwia planowanie przepływów pieniężnych. Dzięki temu unika m.in. bieżących korekt w trakcie roku podatkowego.

W pewnych sytuacjach, np. gdy podatnik osiąga przychody nieregularnie (np. jednorazowy duży przychód na początku roku), uproszczenie pozwala mu rozłożyć ciężar podatkowy na cały rok, a nie płacić całego podatku od razu. To może poprawić płynność finansową firmy, zwłaszcza w warunkach inflacji, gdy czas zapłaty ma wpływ na realną wartość podatku.

Uproszczone zaliczki oblicza się jako 1/12 podatku należnego, wykazanego w zeznaniu CIT-8 za rok poprzedni. Podatnik nie musi informować urzędu skarbowego o wyborze tej formy wcześniej, ale musi ją stosować w ciągu całego roku i wykazać w zeznaniu rocznym. W szczególności musi wpłacić w przewidzianym terminie pierwszą zaliczkę w formie uproszczonej za dany rok podatkowy.

Podatnik niejako dokonuje wyboru stosowania zaliczek uproszczonych, wpłacając zaliczkę w tej formie za pierwszy miesiąc danego roku, czyli za styczeń — do 20 lutego (zakładając rok podatkowy zgodny z kalendarzowym). Brak wyboru uproszczonej formy zaliczek w ustawowym terminie oznacza, że zaliczki na dany rok należy wpłacać na zasadach ogólnych.

Wpłaty po terminie nie są przewidziane w ramach uproszczonej formy. Zwłoka w płatności skutkuje konsekwencjami podatkowymi, czyli zapłatą zaliczek na zasadach ogólnych, a w niektórych przypadkach również odsetkami za zwłokę.

Takie sformułowanie przepisów można uzasadnić przez pryzmat wspomnianych korzyści, jakie dają uproszczone zaliczki. W celu uzyskania takich korzyści należy spełnić warunki, które przewidział ustawodawca.

Mimo że podejście organów podatkowych w kwestii obowiązku terminowej wpłaty jest restrykcyjne i można z nim polemizować, to obecna praktyka organów potwierdza: zaliczki uproszczone muszą być wpłacane terminowo, w szczególności zaliczka za pierwszy miesiąc danego roku podatkowego, ponieważ taka wpłata potwierdza wybór uproszczonej formy rozliczeń. Wpłata po terminie skutkuje negatywnymi konsekwencjami podatkowymi. ©℗