Administracje: podatkowa, celna i skarbowa, zostaną scentralizowane. Powstanie jedna Krajowa Administracja Skarbowa. Ministerstwo Finansów wraca do pomysłu z 2006 r.
Zmiany wynikają ze wstępnego projektu, do którego dotarł DGP.
Krajowa Administracja Skarbowa powstałaby na bazie izb i urzędów celnych, izb i urzędów skarbowych oraz urzędów kontroli skarbowej.
KAS miałaby się zajmować zarówno wymiarem i ściąganiem podatków, ceł i innych należności budżetowych, jak i ściganiem przestępstw i wykroczeń skarbowych oraz wieloma innymi zadaniami, które dziś należą np. do kontroli skarbowej. Wśród zadań KAS byłyby kontrole, postępowania i audyty, a także prowadzenie spraw dotyczących interpretacji indywidualnych, wiążącej informacji taryfowej, wiążącej informacji o pochodzeniu towarów i wiążącej informacji akcyzowej.
Nowa struktura
Dotychczasowe kompetencje izb skarbowych, izb celnych i urzędów kontroli skarbowej (UKS) przejęłyby izby administracji skarbowej. Dyrektor izby administracji skarbowej mógłby być powoływany tylko na 5 lat (z ewentualnym, tylko jednokrotnym przedłużeniem).
Izbom podlegałyby: urzędy administracji skarbowej i urzędy celno-skarbowe. Do pierwszych miałby należeć pobór podatków, obsługa podatnika i kontrole wykonywane dotychczas przez inspektorów. Natomiast urzędy celno-skarbowe zajęłyby się kontrolami wykonywanymi dziś przez UKS-y i izby celne, rozpoznawaniem, wykrywaniem, zapobieganiem i zwalczaniem przestępstw skarbowych. Pracownikami tych urzędów mieliby być tylko pracownicy mundurowi służby celnej i pracownicy wywiadu skarbowego.
Projekt zakłada więc, że organami Krajowej Administracji Skarbowej byliby: minister finansów, szef KAS, dyrektorzy izby administracji skarbowej, naczelnicy urzędów administracji skarbowej, naczelnicy urzędów celno-skarbowych, a także dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.
Usytuowanie tego ostatniego oznacza, że Ministerstwo Finansów nie planuje odstąpienia od centralizacji w zakresie informacji podatkowej i wydawania interpretacji. Prawdopodobnie zamiast dyrektora biura Krajowej Informacji Podatkowej byłby powoływany dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Miałby on prowadzić m.in. sprawy dotyczące interpretacji indywidualnych.
Miałyby zostać powołane: Krajowa Szkoła Skarbowości z siedzibą w Warszawie oraz Centrum Informatyki Resortu Finansów.
Zmiana procedur
Projekt określa także procedury, które miałyby być wykonywane przez Krajową Administrację Skarbową. Miałoby ich być pięć i byłyby one inaczej określone niż obecnie.
Dzisiejsze czynności sprawdzające zostałyby zastąpione przez postępowanie sprawdzające. W jego ramach urzędnicy badaliby terminowość i prawidłowość składania deklaracji, zgłoszeń celnych, wpłacania podatków, należności i opłat celnych. Zajmowaliby się też ustalaniem stanu faktycznego, aby potwierdzić, czy jest on zgodny z dokumentacją podatników. Weryfikowaliby poniesione przez podatników wydatki i uzyskane przez nich przychody (dochody), zarówno opodatkowane, jak i nie zgłoszone do opodatkowania.
W ramach postępowania sprawdzającego urzędnicy mogliby również poprosić kontrahentów podatnika o udostępnienie niezbędnych dokumentów, przekazanie wyciągu z ksiąg podatkowych i dowodów księgowych np. zapisanych w Jednolitym Pliku Kontrolnym. Mogliby badać wszystkie firmy uczestniczące, chociażby pośrednio, w dostawie tego samego towaru lub usługi.
Jedna kontrola
Projektodawcy rezygnują z podziału na kontrolę podatkową i skarbową. Zastąpiłaby je jedna kontrola, do której nie byłyby w ogóle stosowane przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej dotyczące kontroli u przedsiębiorców.
Kontrole byłyby prowadzone zarówno, gdyby chodziło o przestrzeganie prawa podatkowego, celnego, przepisów regulujących urządzanie i prowadzenie gier hazardowych, jak i wielu innych. Dotyczyłyby więc także m.in. transportu drogowego, przywozu na terytorium Polski wszelkich towarów, wobec których obowiązują obostrzenia, przestrzegania przepisów weterynaryjnych, ochrony roślin, wykorzystania środków z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej.
Kontrole w zakresie produkcji, przemieszczania i zużycia wyrobów akcyzowych, a także urządzania i prowadzenia gier hazardowych mogłyby być wykonywane stale, w sposób ciągły na terenie podmiotu podlegającego kontroli.
Kontrole miałyby się kończyć bez zbędnej zwłoki, ale nie później niż po upływie 2 miesięcy od wszczęcia. Organ mógłby jednak wyznaczyć nową datę zakończenia swoich czynności, z tym że podatnik musiałby być powiadomiony o każdym przypadku niezakończenia kontroli w terminie i przyczynach opóźnienia.
Projekt szeroko określa uprawnienia urzędników kontroli, którzy mogliby – tak jak dotychczas inspektorzy – np. dokonywać oględzin, przesłuchiwać kontrolowanych, swobodnie poruszać się ponależących do nich nieruchomościach.
Podatnicy mieliby w trakcie kontroli prawo wglądu w akta, ale nie mogliby – tak jak i dziś nie mogą – korygować deklaracji.
Audyt i monitorowanie
Trzecim rodzajem procedur, o których mowa w projekcie, miałby być audyt. Objąłby on m.in. ocenę gospodarowania środkami publicznymi pochodzącymi z budżetu Unii Europejskiej bądź z pomocy udzielonej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA). W ramach audytu byłoby też badane wykorzystanie mienia otrzymanego od Skarbu Państwa w celu realizacji zadań publicznych oraz prawidłowości prywatyzacji mienia Skarbu Państwa.
Audyt dotyczyłby także wypełniania zobowiązań wynikających z udzielonych przez Skarb Państwa poręczeń i gwarancji.
Niezależnie od tego prowadzone ma być również postępowanie audytowe. Dotyczyć ma ono sytuacji, w których przepisy uzależniają uzyskanie zezwolenia od spełnienia warunków określonych w unijnych regulacjach celnych.
Urzędnicy mogliby także monitorować podatników w zakresie zarządzania ryzykiem związanym z działalnością gospodarczą, wymagającą posiadania zezwolenia celnego.
Urzędowe sprawdzenia
Kolejnym rodzajem procedur byłyby sprawdzenia urzędowe. Chodzi m.in. o ustalanie, czy miejsce prowadzenia składu podatkowego lub miejsce odbioru wyrobów akcyzowych przez zarejestrowanego odbiorcę spełnia warunki określone w przepisach.
Takie urzędowe sprawdzenie byłoby przeprowadzane zarówno przed rozpoczęciem działalności, po dłuższej niż trzymiesięczna przerwie w jej prowadzeniu, jak i w przypadkach, gdy przepisy prawa celnego lub podatkowego uzależniają wydanie określonej decyzji o możliwości sprawowania dozoru celnego lub zapewnienia właściwej kontroli.
Wywiad skarbowy
Piąta z procedur to czynności wywiadu skarbowego. Mają być one prowadzone wobec podmiotów, co do których zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstw lub wykroczeń skarbowych. W ramach czynności wywiadowczych urzędnicy mieliby m.in. prawo do obserwowania i rejestrowania obrazu zdarzeń w miejscach publicznych. Mogliby też pozyskiwać oraz przetwarzać bez wiedzy i zgody zainteresowanej osoby dane telekomunikacyjne, pocztowe, internetowe.
Kontrolę nad takimi działaniami miałby prowadzić Sąd Okręgowy w Warszawie, a szef KAS miałby przekazywać sędziom co pół roku sprawozdanie obejmujące m.in. liczbę przypadków, w których pozyskano takie informacje.
Przeciwko sprawcom najbardziej istotnych przestępstw skarbowych (o wartości przekraczającej 50-krotność minimalnego wynagrodzenia) urzędnicy mogliby przeprowadzać „kontrolę operacyjną”, o ile inne czynności okazałyby się nieskuteczne. Zgody musiałby udzielić sąd na pisemny wniosek szefa KAS, złożony po uzyskaniu pisemnej zgody prokuratora generalnego. Taka kontrola prowadzona byłaby niejawnie i polegałaby m.in. na uzyskiwaniu i utrwalaniu treści rozmów telefonicznych, uzyskiwaniu i utrwalaniu obrazu osób z pomieszczeń publicznych i środków transportu, dostępu do prowadzonej korespondencji (także elektronicznej).
Funkcjonariusze wywiadu skarbowego mogliby użyć środków przymusu bezpośredniego, w tym wykorzystywać broń palną. Szef KAS musiałby co roku składać sprawozdanie w parlamencie o działalności wywiadu skarbowego.