Subskrybuj nas na Youtube
Podatnicy nie powinni już mieć wątpliwości, w jakim urzędzie zapłacić podatek lub złożyć deklarację.
PRZYPOMNIENIE: Do końca 2015 r. przepisy ustawy o PCC nie określały wprost, jaki urząd skarbowy jest właściwy np. przy sprzedaży miejsca w garażu wielostanowiskowym czy przy ustanowieniu hipoteki. Znowelizowane przepisy regulują ponadto właściwość organu w odniesieniu do nowej czynności opodatkowanej PCC, tj. umowy zamiany rzeczy znajdującej się za granicą lub prawa wykonywanego za granicą.
Miejsce garażowe
CEL ZMIANY: Od 2016 r. ustawodawca uszczegółowił zakres art. 12 ust. 1 pkt 1, który stanowił o właściwości miejscowej organu podatkowego w przypadku przeniesienia własności nieruchomości, praw do lokalu mieszkalnego, użytkowego lub domu jednorodzinnego czy też prawa użytkowania wieczystego.
Do wskazanej kategorii czynności opodatkowanych PCC włączono również przeniesienie prawa do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym. Właściwym organem dla tych czynności jest naczelnik urzędu skarbowego określony według miejsca położenia nieruchomości (m.in. omawianego garażu wielostanowiskowego).
Ustanowienie hipoteki
Przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2016 r. zawierają w art. 12 ust. 1 ustawy o PCC dodatkowy pkt 2a, który określa, iż właściwym organem w przypadku składania deklaracji i wpłaty podatku przy ustanawianiu hipoteki jest naczelnik urzędu skarbowego ustalony według miejsca zamieszkania lub siedziby składającego oświadczenie o ustanowieniu hipoteki. W przypadku natomiast, gdy oświadczenie woli składane jest przez kilka podmiotów, właściwość miejscową organu określa się na podstawie miejsca zamieszkania lub siedziby jednego z nich.
CEL ZMIANY: W związku z pojawiającymi się trudnościami w określaniu właściwości miejscowej organów podatkowych dla czynności ustanowienia hipoteki ustawodawca uznał za zasadne unormowanie tej kwestii wprost w ustawie. PRZYKŁAD 8
Rozszerzony zakres czynności opodatkowanych
CEL ZMIANY: Nowelizacja ustawy o PCC wchodząca w życie od 2016 r. rozszerzyła zakres opodatkowania o czynność umowy zamiany rzeczy lub praw majątkowych, w której jedna z zamienianych rzeczy jest położona za granicą lub jedno z praw majątkowych jest wykonywane poza terytorium Polski. W związku z powyższą zmianą uregulowano również kwestię właściwości organu podatkowego. PRZYKŁAD 9
Jeden urząd dla wątpliwych przypadków
Od 2016 r. nastąpiła też zmiana właściwego organu podatkowego w sytuacji, gdy nie można ustalić właściwości miejscowej w sposób określony w przytoczonych regulacjach ustawy o PCC. W takich sytuacjach organem właściwym jest naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście, a nie – jak do końca 2015 r. – naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście.
CEL ZMIANY: W stanie prawnym obowiązującym do końca 2015 r. w przypadkach, w których nie można było ustalić właściwości miejscowej na podstawie przepisów prawa podatkowego, organem właściwym miejscowo był naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście. Ustawodawca wprowadził więc konsekwentnie zmiany do ustawy o PCC tak, aby naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście był właściwym organem podatkowym również we wszystkich przypadkach, gdy nie można ustalić właściwego organu podatkowego na podstawie przepisów ustawy o PCC.
WAŻNE W przypadku zamiany organ właściwy określa się według miejsca położenia nieruchomości na terytorium Polski, co się odnosi do tego przedmiotu umowy (zamieniana rzecz lub prawo majątkowe), który znajduje się lub jest wykonywany w kraju.
Tabela 6. Zestawienie zmian (art. 12 ustawy o PCC)
| Co się zmieni | Do 31 grudnia 2015 r. | Od 1 stycznia 2016 r. |
| Właściwość organu w sprawie przeniesienia prawa do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym | brak uregulowania wprost w przepisach ustawy | właściwość ustalana ze względu na miejsce położenia nieruchomości (jak dla umowy przeniesienia własności nieruchomości) |
| Właściwość organu w sprawie ustanowienia hipoteki | brak uregulowania wprost w przepisach ustawy | właściwość określana według miejsca zamieszkania lub siedziby składającego oświadczenie woli o ustanowieniu hipoteki, a w przypadku gdy oświadczenie woli składane jest przez kilka podmiotów – ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę jednego z nich |
| Właściwość organu w sprawie umów zamiany rzeczy położonej za granicą lub prawa tam wykonywanego | taka umowa nie była dotychczas przedmiotem opodatkowania PCC w Polsce | właściwość określana ze względu na położenie nieruchomości na terytorium Polski |
| Właściwość organu w przypadku braku możliwości ustalenia właściwości na podstawie pozostałych przepisów | Drugi Urząd Skarbowy Warszawa-Śródmieście | Trzeci Urząd Skarbowy Warszawa-Śródmieście |
PRZYKŁAD 8
Podatnik wybiera urząd
Pani Joanna z Bydgoszczy postanowiła kupić mieszkanie dla swojej pełnoletniej córki, która mieszka i pracuje w Poznaniu. Nieruchomość będzie stanowiła wspólną własność pani Joanny i jej córki. Środki na zakup mieszkania będą pochodzić z kredytu bankowego, który pani Joanna zaciągnęła w banku wspólnie z córką. W takiej sytuacji konieczne będzie złożenie oświadczenia w banku o ustanowieniu hipoteki na zakupionej nieruchomości. Pani Joanna i jej córka będą zobowiązane, w ciągu 14 dni od złożenia tego oświadczenia, do złożenia deklaracji i zapłaty podatku do właściwego organu podatkowego. Z uwagi na składanie oświadczeń woli o ustanowieniu hipoteki przez dwie osoby deklaracja i wpłata PCC powinna być kierowana, na podstawie przepisów obowiązujących od 2016 r., do naczelnika urzędu skarbowego określonego według miejsca zamieszkania pani Joanny (Bydgoszcz) lub według miejsca zamieszkania jej córki (Poznań).
PRZYKŁAD 9
Decyduje położenie nieruchomości
Dwie siostry postanowiły zawrzeć umowę zamiany posiadanych przez siebie mieszkań. Jedna posiadała kawalerkę położoną w Warszawie o wartości 250 tys. zł, do drugiej należało dwupokojowe mieszkanie w Berlinie o wartości rynkowej 750 tys. zł. Organem podatkowym właściwym w sprawie rozliczenia PCC od przedmiotowej umowy zamiany nieruchomości, z uwagi na to, że jedno z mieszkań jest położone za granicą, będzie naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na położenie nieruchomości znajdującej się na terytorium Polski (tj. w Warszawie).
Alicja Ogniewska starszy konsultant, doradca podatkowy w TPA Horwath