ABC sp. z o.o. z okazji świąt Bożego Narodzenia zakupiła dla pracowników ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych bony podarunkowe. Będą one rozdzielane według kryterium dochodowego (socjalnego). W zależności od dochodu na członka rodziny pracownika będą przyznawane paczki świąteczne o wartości 200 zł (35 pracownikom), a poza tym niektórzy pracownicy otrzymają także bony podarunkowe o wartości 200 zł (25 pracowników). Pracownicy w trakcie 2015 r. nie otrzymali żadnych innych świadczeń z ZFŚS. Jakie są skutki zakupu i przekazania tych świadczeń pracownikom dla spółki ABC?
ikona lupy />
Marcin Szymankiewicz doradca podatkowy / Dziennik Gazeta Prawna
Pracodawca, dokonując zakupu ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych towarów (paczki świąteczne), które w ramach działalności socjalnej mają być przekazane pracownikom, nie podlega VAT. Pracodawca z jednej strony nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego od nabywanych towarów (paczek świątecznych), a z drugiej strony spółka nie musi wykazywać podatku należnego od przekazania tych paczek świątecznych i bonów podarunkowych pracownikom.
W przypadku bonów podarunkowych dodatkowo należy podnieść, że nie stanowią one towaru ani usługi w rozumieniu ustawy o VAT i nie podlegają VAT (momentem powstania obowiązku podatkowego w VAT jest dzień realizacji bonu, np. zakup towaru). Pogląd ten podzielają organy podatkowe (interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 10 marca 2015 r., nr ITPP1/443-1562/14/MN).
Zatem zakup i przekazanie przez spółkę paczek świątecznych i bonów podarunkowych pracownikom jest neutralne w VAT. [ramka]
CIT
Stosownie do art. 15 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy o CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 wspomnianej ustawy.
Zatem aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, musi:
– zostać poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztów uzyskania przychodów podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
– być definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
– pozostawać w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
– zostać poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
– być właściwie udokumentowany,
– nie znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodu.
Stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 45 ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków pracodawcy na działalność socjalną, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Kosztem uzyskania przychodów są jednak świadczenia urlopowe wypłacone zgodnie z przepisami o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.
Zatem wydatki sfinansowane ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych na zakup paczek świątecznych i bonów podarunkowych, które mają być przekazane pracownikom z okazji świąt Bożego Narodzenia, nie mogą stanowić dla spółki kosztów uzyskania przychodów.
Koszt uzyskania przychodów mogą natomiast stanowić dla spółki składki wpłacone na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Stosownie bowiem do art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów i wpłat na różnego rodzaju fundusze tworzone przez podatnika. Kosztem uzyskania przychodów są jednak odpisy i zwiększenia, które w rozumieniu przepisów o ZFŚS obciążają koszty działalności pracodawcy, jeżeli środki pieniężne stanowiące równowartość tych odpisów i zwiększeń zostały wpłacone na rachunek funduszu.
Nieodpłatne przekazanie paczek świątecznych i bonów podarunkowych nie generuje dla spółki przychodu podatkowego.
Zatem zakup i przekazanie przez spółkę paczek świątecznych i bonów podarunkowych pracownikom jest neutralne w CIT.
PIT (obowiązki płatnika)
Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej zakładami pracy, są zobowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej (art. 31 ustawy o PIT).
Świadczenia otrzymane przez pracowników od pracodawcy, sfinansowane ze środków ZFŚS, stanowią dla tych pracowników przychód ze stosunku pracy.
Ustawa o PIT dokonuje specyfikacji źródeł przychodów. Źródłami przychodów są m.in. stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta (art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT).
Za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych (art. 12 ust. 1 ustawy o PIT). Za pracownika w rozumieniu ustawy uważa się osobę pozostającą w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy (art. 12 ust. 4 ustawy o PIT).
Jak wyjaśnił dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 21 stycznia 2014 r., nr ILPB2/415-1019/13-2/TR: „(...) Użyty powyżej zwrot »w szczególności« oznacza, że kategorie przychodów zostały wymienione jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym. (...)”.
Pracownicy otrzymają zatem przychód w łącznej kwocie odpowiednio: 200 zł – 10 pracowników; 400 zł (200 zł + 200 zł) – 25 pracowników.
Jednak w przypadku większości pracowników otrzymany przez nich przychód będzie korzystać ze zwolnienia z podatku PIT.
Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT wolne od podatku dochodowego są wartości otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o ZFŚS, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków ZFŚS lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł. Świadczeniami rzeczowymi nie są bony, talony i inne znaki uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że pracownicy nie otrzymali w 2015 r. żadnych innych świadczeń. Zatem u tych pracowników, którzy otrzymali świadczenia rzeczowe, tj. paczki świąteczne do kwoty 380 zł, nie powstaje przychód. Dotyczy to 10 pracowników, którzy otrzymali tylko paczki świąteczne (tj. świadczenia rzeczowe).
Natomiast u pracowników, którzy otrzymali oprócz paczek świątecznych o wartości 200 zł, także bony podarunkowe (dotyczy to 25 pracowników) o wartości 200 zł, powstanie przychód do opodatkowania PIT w wysokości otrzymanych bonów podarunkowych. Od niego pracodawca (spółka ABC) powinna pobrać zaliczkę na podatek PIT. Wartość paczek świątecznych korzystać będzie także u tych pracowników ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT.
U pracowników tych powstanie zatem przychód w wysokości 200 zł. Łączna wartość przychodu z punktu widzenia pracodawcy-płatnika wyniesie 5000 zł (25 pracowników x 200 zł).
Świadczenia te pracownicy otrzymają w grudniu 2015 r., a więc obowiązek poboru zaliczki na PIT ciąży na pracodawcy także w grudniu 2015 r.
Pracodawca powinien zatem pobrać podatek PIT od kwoty 5000 zł.
PIT: Opodatkowanie wigilijnego spotkania. Jak to zrobić?

Zobacz również
Do celów kalkulacji założę, że do poboru zaliczki na PIT właściwa jest 18-proc. stawka podatku PIT (tj. dochody ze stosunku pracy pracowników, którzy otrzymali zarówno paczki świąteczne, jak i bony podarunkowe, mieszczą się w I progu skali podatkowej).
Należna zaliczka wyniesie zatem 900 zł (5000 zł x 18 proc.).
Założyłem, że pracownicze koszty uzyskania przychodu i ewentualnie potrącana część kwoty wolnej od podatku zostaną uwzględnione przez pracodawcę przy poborze zaliczki PIT od wynagrodzeń podstawowych tych pracowników. Oznacza to, że przychód u pracowników otrzymujących te świadczenia (zarówno paczki świąteczne, jak i bony podarunkowe) będzie się równał dochodowi.
Minister finansów wyjaśnił
(...) działania pracodawcy polegające wyłącznie na dokonaniu zakupów od osób trzecich, których nabycie w całości następuje ze środków funduszu (takich jak np. wczasów dla pracowników i emerytów, kolonii i obozów dla dzieci pracowników, karnetów uprawniających do korzystania z basenów, siłowni i innych obiektów sportowych, biletów do kina, teatru, kompleksowych usług polegających na organizowaniu określonej imprezy kulturalnej) w celu udostępnienia ich osobom uprawnionym na zasadach wymienionych w ww. ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych podejmowane są poza sferą prowadzonej przez pracodawcę działalności gospodarczej (poza sferą jego aktywności jako przedsiębiorcy). Tym samym czynności te nie są podejmowane przez pracodawcę w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. W konsekwencji należy stwierdzić, że w tym zakresie pracodawca nie jest podatnikiem tego podatku. Powyższe odnosi się również do sytuacji, gdy nabyte w ww. sposób świadczenia współfinansuje beneficjent, tj. osoba uprawniona do korzystania z Funduszu, albowiem sam sposób finansowania nie zmienia charakteru rzeczonych świadczeń. Zatem gdy pracodawca działa jako administrator funduszu i dokonuje zakupów towarów i usług, które następnie przekazuje nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie pracownikom albo innym osobom upoważnionym do korzystania z funduszu, czynności te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. (...).
Interpretacja ogólna z 27 maja 2013 r., nr PT1/033/20/831/KSB/12/RD50859
PRZYKŁAD
Schemat rozliczenia spółki ABC*
1. VAT
Rozliczenia VAT (podatek naliczony i podatek należny) nie wystąpią.
2. CIT
Rozliczenia CIT (koszty uzyskania przychodów i przychody): nie wystąpią.
3. PIT – obowiązki płatnika
łączny przychód do opodatkowania (pobrania zaliczki) 5000 zł
stawka podatku: 18 proc.
zaliczka PIT 900 zł (5000 zł x 18 proc.).
PIT – zestawienie
PIT (płatnik) Indywidualny jednego pracownika Łącznie wszystkich 25 pracowników
Przychody/dochody opodatkowane PIT 200 zł 5000 zł
Zaliczka PIT 36 zł 900 zł
Uwaga: Świadczenia 10 pracowników, którzy z okazji świąt otrzymali tylko paczki świąteczne o wartości 200 zł, korzystają ze zwolnienia z podatku PIT. Na pracodawcy nie ciąży obowiązek poboru zaliczki na PIT i z tego względu zostały pominięte w schemacie rozliczenia w zakresie PIT.
4. Jaka stawka podatku:
PIT (płatnik) – 18 proc.
5. W jakiej deklaracji wykazać podatek:
PIT (jako płatnik) nie składa deklaracji zaliczkowej. Spółka powinna jednak pobrać i wpłacić do urzędu skarbowego zaliczki na PIT od świadczeń dla 25 pracowników, a po zakończeniu roku powinna uwzględnić te przychody i pobraną zaliczkę w informacji PIT-11 imiennej dla każdego z tych pracowników, a także w deklaracji PIT-4R obejmującej wszystkie te wynagrodzenia.
4. Termin złożenia deklaracji:
PIT-11 – 29 lutego 2015 r. – wyłącznie w formie elektronicznej,
PIT-4R – 1 lutego 2016 r. (31 stycznia 2016 r. to niedziela) – wyłącznie w formie elektronicznej.
* W schemacie rozliczenia zostały pominięte inne zdarzenia/czynności, w tym poniesione w związku z realizacją tych świadczeń.
Podstawa prawna
Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.). Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 851). Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.).