Obowiązek stosowania kas fiskalnych obejmuje co do zasady wszystkich przedsiębiorców dokonujących sprzedaży na rzecz osób fizycznych oraz rolników ryczałtowych. Stanowi o tym art. 111 ustawy o VAT. Jednak co ważne, ustawodawca przewidział zarówno szereg przedmiotowych jak i podmiotowych zwolnień z kasy fiskalnej, jak również grupy działalności, które bezwzględnie muszą ją posiadać.

Dokładne uregulowania tej kwestii, obowiązujące w latach 2015 - 2016, znaleźć można w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Podmioty zobowiązane do posiadania kasy fiskalnej

Wspomniane wyżej rozporządzenie w § 4 wskazuje rodzaje działalności, które są bezwzględnie zobligowane do posiadania kasy fiskalnej już od pierwszej sprzedaży.

Obowiązek stosowania kasy fiskalnej występuje, gdy podatnik dokonuje na rzecz osób fizycznych oraz rolników ryczałtowych dostaw:
a) gazu płynnego,
b) części do silników (PKWiU 28.11.4),
c) silników spalinowych wewnętrznego spalania w rodzaju stosowanych do napędu pojazdów (PKWiU 29.10.1),
d) nadwozi do pojazdów silnikowych (PKWiU 29.20.1),
e) przyczep i naczep; kontenerów (PKWiU 29.20.2),
f) części przyczep, naczep i pozostałych pojazdów bez napędu mechanicznego (PKWiU 29.20.30.0),
g) części i akcesoriów do pojazdów silnikowych (z wyłączeniem motocykli), gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 29.32.30.0),
h) silników spalinowych tłokowych wewnętrznego spalania w rodzaju stosowanych w motocyklach (PKWiU 30.91.3),
i) sprzętu radiowego, telewizyjnego i telekomunikacyjnego, z wyłączeniem lamp elektronowych i innych elementów elektronicznych oraz części do aparatów i urządzeń do operowania dźwiękiem i obrazem, anten (PKWiU ex 26 i ex 27.90),
j) sprzętu fotograficznego, z wyłączeniem części i akcesoriów do sprzętu i wyposażenia fotograficznego (PKWiU ex 26.70.1),
k) wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, których dostawa nie może korzystać ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zwanej dalej "ustawą",
l) zapisanych i niezapisanych nośników danych cyfrowych i analogowych,
m) wyrobów przeznaczonych do użycia, oferowanych na sprzedaż lub używanych jako paliwa silnikowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, bez względu na symbol PKWiU,
n) wyrobów tytoniowych (PKWiU 12.00), napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%, bez względu na symbol PKWiU, z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów,
o) perfum i wód toaletowych (PKWiU 20.42.11.0), z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów.














Obowiązek stosowania kasy fiskalnej nie dotyczy dostaw, o których mowa w lit. b-l, jeżeli są one dostarczane przez przedsiębiorcę na rzecz jego pracowników.

Ponadto obowiązek rejestrowania sprzedaży na kasie, bez względu na wartość transakcji, dotyczy świadczenia usług:

a) przewozów pasażerskich w samochodowej komunikacji, z wyłączeniem przewozów wymienionych w poz. 15 i 16 załącznika do rozporządzenia,
b) przewozu osób oraz ich bagażu podręcznego taksówkami,
c) naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów (w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania),
d) w zakresie wymiany opon lub kół dla pojazdów silnikowych oraz motorowerów,
e) w zakresie badań i przeglądów technicznych pojazdów,
f) w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów,
g) prawniczych, z wyłączeniem usług określonych w poz. 28 załącznika do rozporządzenia,
h) doradztwa podatkowego,
i) związanych z wyżywieniem (PKWiU 56), wyłącznie:
- świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz
- usług przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych (katering),
j) fryzjerskich, kosmetycznych i kosmetologicznych.










Zwolnienie z kasy fiskalnej ze względu na limit

Zwolnienie z kasy rejestrującej, związane z limitem obrotów, jest jedną z najpopularniejszych tego typu ulg. Podstawowe uregulowania w tym zakresie zostały ujęte w § 3 rozporządzenia. Na jego podstawie zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania na kasie fiskalnej, nie później jednak niż do dnia 31 grudnia 2016 r., podatników:
● u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł,
● rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20 000 zł.


Powyższe regulacje dotyczą zarówno czynnych podatników VAT, jak i podmiotów zwolnionych. Czynni podatnicy VAT ustalają limit obrotów w oparciu o wartość netto sprzedaży, natomiast podmioty zwolnione z VAT w kwotach brutto.
Przykład 1.
Przedsiębiorca rozpoczął działalność gospodarczą w dniu 15 października 2015 r., jednak pierwsza sprzedaż na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności miała miejsce dopiero 10 listopada 2015 r. Jaki będzie limit obrotów do korzystania z kasy?

Wzór na ustalenie limitu zwolnienia z kasy:
kwota limitu x (liczba dni prowadzenia sprzedaży pozostała do końca roku / liczba dni w roku podatkowym)
Wyliczenie limitu:
20.000 zł x (51 dni/ 365 dni) = 2794,52 zł --> limit, po przekroczeniu którego podatnik będzie zobligowany do zainstalowania kasy
Jeżeli podatnik do końca roku 2015 nie przekroczy wyżej ustalonego limitu (2794,52 zł), do końca roku 2015 r. oraz od 1 stycznia 2016 r. nadal będzie miał prawo do zwolnienia z obowiązku instalacji kasy (aż do momentu, gdy przekroczy obrót 20 000 zł ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych w roku 2016).



Podmiot korzystający ze zwolnienia z kasy fiskalnej ze względu na limit obrotów na jej zainstalowanie ma dwa miesiące, następujące po miesiącu, w którym przekroczony został obrót realizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych.

Zwolnienie z kasy fiskalnej - inne wybrane przypadki

Załącznik do rozporządzenia w sprawie zwolnień z kasy fiskalnej określa również inne niż wskazane wyżej zwolnienia. Do najpopularniejszych z nich można zaliczyć zwolnienie z tytułu dokonywania sprzedaży wysyłkowej.

Sprzedaż wysyłkowa

Zgodnie z pozycją 37 załącznika, dostawa towarów w systemie wysyłkowym (pocztą lub przesyłkami kurierskimi) może korzystać ze zwolnienia z kasy pod warunkiem, że:
● dostawca towaru otrzymuje w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem),
● z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła i na czyją rzecz została dokonana (dane nabywcy, w tym jego adres).
Oczywiście zwolnienie to nie znajdzie zastosowania do towarów wymienionych w § 4 rozporządzenia.


Kto ze świadczących usługi nie ma obowiązku korzystania z kasy fiskalnej
Kto ze świadczących usługi nie ma obowiązku korzystania z kasy fiskalnej

Zobacz również

Usługi opłacane przelewem

Świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli:
● świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem),
● z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła.

Zwolnienie to nie ma zastosowania do usług wymienionych w § 4 rozporządzenia w sprawie zwolnień z kas rejestrujących.

Wynajem i usługi zarządzania nieruchomościami

Wynajem nieruchomości własnych lub dzierżawionych oraz usługa zarządzania nimi może korzystać ze zwolnienia z kasy pod warunkiem, że w całości zostały udokumentowane fakturą. Możliwość ta wynika z § 2 ust. 1 rozporządzenia.

Sprzedaż środków trwałych i WNIP

Zgodnie z pozycją 49 załącznika oraz § 2 ust. 1 rozporządzenia również sprzedaż własnych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zwolnienie z kasy znajdzie zastosowanie pod warunkiem, że cała transakcja zostanie udokumentowana fakturą.

Obecne regulacje dotyczące zwolnienia z kasy fiskalnej w latach 2015-2016 w porównaniu do poprzednich rozporządzeń zawierają poszerzony katalog działalności, które bezwzględnie muszą stosować kasę fiskalną przy sprzedaży na rzecz osób prywatnych oraz rolników ryczałtowych. Wszystko wskazuje na to, że w kolejnych latach lista ta będzie rozszerzana, a katalog zwolnień stopniowo ograniczany.

Angelika Borowska, specjalista ds. ksiegowości wfirma.pl