Czy przejmując nieruchomość w zamian za zaległość podatkową, fiskus może dodatkowo jeszcze żądać VAT? Na to pytanie odpowie Trybunał Sprawiedliwości UE.
Naczelny Sąd Administracyjny miał wczoraj co do tego wątpliwości i dlatego skierował pytanie do TSUE, mimo że już raz wypowiedział się w podobnej sprawie – w uchwale z 8 października 2007 r. (sygn. akt I FPS 2/07).
Stwierdził wówczas, że przeniesienie własności rzeczy na rzecz Skarbu Państwa w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatków stanowiących dochody budżetu państwa nie jest czynnością podlegającą VAT.
Wątpliwości NSA powstały na tle historii spółki, która zalegała wobec gminy z opłatą adiacencką, naliczoną w związku ze wzrostem wartości gruntu.
Spółka wystąpiła do gminy z propozycją zawarcia umowy – w zamian za opłatę gmina miała przejąć własność gruntu. W ten sposób doszłoby do uregulowania zaległości (mającej charakter zaległości podatkowej). Taki nietypowy sposób wygaśnięcia zobowiązania przewiduje art. 66 ordynacji podatkowej.
Gdy transakcja doszła do skutku, spółka zastanawiała się, czy takie przeniesienie własności nieruchomości podlega opodatkowaniu VAT i czy należy w związku z tym wystawić fakturę. Jej wątpliwości były tym bardziej uzasadnione, że sama zajmowała się m.in. obrotem nieruchomościami.
Spółka uważała, że w tym wypadku nie będzie VAT. Powołała się na uchwałę NSA z 8 października 2007 r. (sygn. akt I FPS 2/07). Twierdziła, że w jej świetle czynności, o jakich mowa w art. 66 ordynacji, są dodatkowym mechanizmem poboru podatku, skutkującym wygaśnięciem zobowiązań podatkowych, a zatem nie można obciążać ich VAT.
NSA: Nie każda droga powszechnie dostępna jest publiczna
NSA: Nie każda droga powszechnie dostępna jest publiczna

Zobacz również
Dyrektor izby skarbowej był innego zdania. Stwierdził, że choć jest to szczególny przypadek wygaśnięcia zobowiązania podatkowego, to jednak jest on następstwem zawarcia umowy cywilnoprawnej pomiędzy zobowiązanym do zapłaty podatku a gminą. Przeniesienie prawa własności w zamian za zaległości podatkowe jest zatem odpłatną dostawą towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT i spółka powinna wystawić fakturę – uznał.
Dyrektor zwrócił też uwagę na brak wyłączenia z opodatkowania czynności przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz gminy, powiatu lub województwa w zamian za zaległości z tytułu podatków stanowiących dochody ich budżetu.
WSA w Poznaniu uchylił tę interpretację. Uznał, że z literalnego brzmienia art. 66 ordynacji podatkowej wynika, iż chodzi o szczególny przypadek „wygaśnięcia zobowiązania podatkowego”. To wyklucza uznanie tego rodzaju czynności za klasyczną umowę o charakterze cywilnoprawnym – stwierdził.
WSA przyznał też rację spółce, że w tej sprawie ma zastosowanie uchwała NSA z 2007 r. Podzielił zaprezentowany w niej pogląd, że niecelowe byłoby nakładanie dodatkowych obciążeń podatkowych na podmiot, który – będąc w trudnej sytuacji finansowej – korzysta z takiej właśnie formy wygaśnięcia zobowiązań podatkowych.
NSA miał jednak wczoraj wątpliwości, czy stanowisko przyjęte w uchwale jest prawidłowe. Dlatego postanowił skierować pytanie do TSUE.
– Patrząc z drugiej strony na to zagadnienie, można uznać, iż takowe przeniesienie własności jest czynnością prywatnoprawną i wówczas podlegałoby opodatkowaniu – stwierdził NSA.
Dodał, że takie ujęcie nie zmienia w gruncie rzeczy istoty regulacji określonej w art. 66 ordynacji, która nie odnosi się do obrotu gospodarczego, tylko wprowadza dodatkowy mechanizm poboru podatków.
ORZECZNICTWO
Postanowienie NSA z 21 września 2015 r., sygn. akt I FSK 864/14. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia