Piątkowe rozstrzygnięcie Naczelnego Sądu Administracyjnego to pierwszy wyrok po orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie najmu i refakturowania mediów (z 16 kwietnia 2015 r. w sprawie C-42/14 Wojskowa Agencja Mieszkaniowa). Dotyczył tego samego problemu, który stał się przyczyną pytania skierowanego do Trybunału Sprawiedliwosci Unii Europejskiej.
Trybunał wskazał, że dostawę prądu, ciepła, wody i wywóz nieczystości można – po spełnieniu określonych warunków – opodatkować odrębnie od najmu mieszkania lub lokalu. W praktyce ma to znaczenie dla dostawy wody i wywozu śmieci, bo tylko one są objęte preferencyjną stawką 8 proc.
NSA rozstrzygnął w piątek, w jakich konkretnie sytuacjach wynajmujący może te świadczenia traktować odrębnie od najmu i w konsekwencji refakturować je na najemcę z niższą stawką podatku.
Sędzia Roman Wiatrowski wyjaśnił, że zgodnie z wyrokiem TSUE należy rozgraniczyć sytuację, gdy najemca może wybrać dostawców mediów, od tej, gdy najem i świadczenia są tak połączone, że ich rozdzielenie byłoby sztuczne. W tym ostatnim przypadku, np. gdy jest to krótkotrwały najem, mamy do czynienia z jednym świadczeniem. Media należy więc opodatkować według stawki właściwej dla najmu (23 proc).
W drugim wypadku, gdy najemca może wybrać świadczeniodawcę, co do zasady dostawę mediów należy rozdzielić od najmu – wyjaśnił sędzia Roman Wiatrowski.
Inaczej woda
Dodał, że w praktyce inaczej trzeba traktować dostawę takich mediów, jak woda, ścieki czy energia elektryczna, a inaczej wywóz śmieci. W pierwszym wypadku istotne są przesłanki ekonomiczne, które pozwalają rozgraniczyć np. dostawę wody od najmu. NSA powołał się tu na wskazówkę TSUE, że istotne jest to, czy najemca może decydować o zużyciu wody, energii elektrycznej lub energii cieplnej, na podstawie indywidualnych liczników. – Jeżeli najemca może określić, ile wody czy energii zużył, to świadczenie takie będzie opodatkowane odrębnie od najmu, nawet jeśli z umowy z wynajmującym będzie wynikało, że najemca nie miał wyboru dostawcy – tłumaczył sędzia Wiatrowski.
Inaczej śmieci
Przy wywozie nieczystości decydujące będzie natomiast to, czy najemca ma choćby potencjalnie możliwość wyboru świadczeniodawcy, niezależnie od tego, czy z niej faktycznie skorzystał – wyjaśnił sędzia. Podkreślił, że w stanie prawnym, którego dotyczyła rozpatrywana sprawa (do końca 2011 r.), właściciele nieruchomości mieli możliwość wyboru świadczeniodawcy, bo przewidywała to ustawa o utrzymaniu czystości w gminach. Jeśli również umowa najmu przewidywała taki wybór, to wywóz śmieci należało traktować odrębnie od najmu i opodatkować niższą stawką VAT.
VAT 2014: Zmieniają się terminy dotyczące faktur
VAT 2014: Zmieniają się terminy dotyczące faktur

Zobacz również
Od 1 stycznia 2012 r. zmienił się jednak stan prawny – zwrócił uwagę sędzia Wiatrowski. Obecnie przepisy zobowiązują gminy do odbioru odpadów od mieszkańców. Świadczeniodawcy wybierani są w drodze przetargów. To oznacza, że najemcy nie mają możliwości wyboru odbiorcy. Najem i odbiór śmieci należy więc opodatkować łącznie według 23 proc. stawki VAT.
W sprawie rozpatrywanej przez NSA (a wcześniej przez TSUE) chodziło o Wojskową Agencję Mieszkaniową, która m.in. oddaje nieruchomości w trwały zarząd, dzierżawę, najem lub użyczenie. Obciąża najemców za zużyte media, takie jak: energia elektryczna, cieplna, dostawa wody, wywóz nieczystości itp.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 10 lipca 2015 r., sygn. akt I FSK 944/15. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia