Nawet gdy komornik zlicytował nieruchomość, podatnik może zaliczyć jej niezamortyzowaną wartość do kosztów uzyskania przychodów – orzekł NSA.

Sprawa dotyczyła spółki, która kupiła dwa lokale użytkowe obciążone hipoteką kaucyjną. Następnie wprowadziła je do ewidencji środków trwałych i rozpoczęła ich amortyzację. Problem polegał na tym, że wobec tych lokali komornik wszczął już egzekucję na rzecz banku. Po zakończonej licytacji sąd przysądził własność lokali nowym nabywcom.
Spółka uważała, że skoro nie może już dłużej ich amortyzować, to niezamortyzowaną wartość ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Powołała się na art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT, zgodnie z którym kosztem mogą być straty powstałe w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonego środka trwałego, pod warunkiem że nie stracił on swojej przydatności w wyniku zmiany rodzaju działalności.
Dyrektor izby skarbowej uznał jednak, że spółka nie może zastosować tego przepisu, bo w jej przypadku nie doszło do likwidacji środka trwałego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie zgodził się ze spółką. Podkreślił, że strata poniesiona na skutek likwidacji środka trwałego nie jest kosztem jedynie w razie zmiany rodzaju działalności gospodarczej. W innych sytuacjach można ją odliczyć. Sąd dodał, że choć przepisy nie określają, co znaczy „likwidacja środka trwałego”, to w orzecznictwie przyjmuje się, że chodzi nie tylko o fizyczne unicestwienie środka trwałego, ale też np. sprzedaż i przekazanie go w formie darowizny (m.in. uchwała NSA z 25 czerwca 2012 r., sygn. akt II FPS 2/12). W tej sprawie zatem doszło więc do likwidacji środka trwałego, a ponieważ spółka nie zmieniła rodzaju działalności, to mogła zaliczyć niezamortyzowaną wartość lokali do kosztów podatkowych.
Dyrektor izby skarbowej nadal jednak uważał, że sprzedaż nie jest tym samym, co likwidacja i dlatego złożył skargę kasacyjną.
Naczelny Sąd Administracyjny nie podzielił jednak tego zarzutu. Potwierdził, że gdy strata powstaje w wyniku likwidacji środka trwałego i nie jest spowodowana zmianą rodzaju działalności gospodarczej, to takie zdarzenie nie skutkuje wyłączeniem z kosztów.
Sąd podkreślił jednak, że nie działa tu automatycznie wykładnia a contrario. Nie można więc uznać, że każda strata związana z likwidacją środka trwałego, która nie jest efektem zmiany rodzaju działalności, jest kosztem. Musi być jeszcze spełniony warunek z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, a więc musi być związek z przychodem. Wprawdzie strata nie służy osiągnięciu przychodów, ale jest powiązana ze zdarzeniami występującymi w trakcie działalności, które są nastawione na osiągnięcie przychodów, zabezpieczenie lub zachowanie ich źródła – wyjaśnił NSA. Zatem – dodał – strata wynikająca z likwidacji środka trwałego będzie kosztem, gdy sprzedaż będzie racjonalna i ekonomicznie uzasadniona z punktu widzenia prowadzonej działalności oraz będzie miała związek z przychodem.
Zdaniem Grzegorza Kuś, radcy prawnego i menedżera w PwC, rozstrzygnięcie NSA potwierdza, że na gruncie ustawy o CIT pojęcie likwidacji środka trwałego należy rozumieć szeroko. Podatnicy mogą więc zaliczyć do kosztów podatkowych niezamortyzowaną wartość środka trwałego, który został w trybie postępowania egzekucyjnego zbyty przez komornika, o ile oczywiście nie doszło do zmiany rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 30 kwietnia 2015 r., sygn. akt II FSK 925/13. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia