Do 30 czerwca br. wierzyciel nie mógł obniżyć podatku należnego, gdy jego dłużnik był podmiotem powiązanym – potwierdził NSA.
Dziś nie ma już takiego ograniczenia, przez co dłużnik nadal musi skorygować podatek naliczony, ale za to wierzyciel może zmniejszyć podatek należny (uchylono ust. 7 w art. 89a ustawy o VAT). Co więcej, może on odzyskać daninę zapłaconą przed nowelizacją, bo art. 5 ustawy zmieniającej pozwala stosować nowe zasady do wierzytelności, które powstały przed 1 lipca 2015 r., jeśli ich nieściągalność została uprawdopodobniona po 31 grudnia 2012 r.
Decydujące znaczenie w tej sprawie ma tylko data wystawienia faktury. Nowe zasady mogą być bowiem stosowane wstecz, pod warunkiem że od wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły jeszcze dwa lata. Tyle czasu ma bowiem wierzyciel na skorzystanie z ulgi na złe długi.
Sprawa rozpatrywana przez NSA dotyczyła jednak przepisów obowiązujących jeszcze przed 1 lipca br. Spółka kupowała w 2012 r. usługi od podmiotu powiązanego. Często zalegała jednak z zapłatą i zgodnie z art. 89b ustawy o VAT powinna była po upływie 150 dni skorygować podatek naliczony. Uważała jednak, że nie ma takiego obowiązku, skoro jej wierzyciel nie ma prawa do korekty VAT należnego (ze względu na wzajemne powiązania). Argumentowała, że nie można nakładać obowiązku korekty na dłużnika, skoro odmawia się prawa do niej wierzycielowi. Twierdziła, że krajowe regulacje są w tym zakresie sprzeczne z unijną dyrektywą VAT, bo naruszają zasadę neutralności.
Nie zgodził się z tym Naczelny Sąd Administracyjny, potwierdzając stanowisko dyrektora warszawskiej Izby Skarbowej i WSA w Warszawie. Sędzia Dagmara Dominik-Ogińska wyjaśniła, że dłużnik był zobowiązany do korekty po upływie 150 dni bez względu na sytuację wierzyciela. Dodała, że krajowe regulacje w żaden sposób nie naruszały unijnej dyrektywy, ta bowiem nie wprowadza w tym zakresie żadnych ograniczeń.
ORZECZNICTWO
Wyroki NSA z 3 lipca 2015 r., sygn. akt I FSK 913/14, I FSK 914/14. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia