Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
/>
/>
Dotychczas nie było to oczywiste, a sądy orzekały różnie. Najpierw przez długi czas dominował pogląd, że skoro dochód jest różnicą między przychodami a kosztami ich uzyskania, to nie można po raz drugi ujmować w kosztach nagród wypłacanych z zysku netto, a więc po wcześniejszym obciążeniu dochodu podatkiem. Gdyby je ponownie odliczyć, to spowodowałoby to zmianę źródła finansowania nagród. W praktyce nie byłyby one finansowane z zysku, ale z kosztów uzyskania przychodów. Tymczasem – wskazywano – wypłaty z zysku po opodatkowaniu nie mają charakteru kosztowego, bo ich źródłem jest właśnie zysk. Tak wynikało m.in. z wyroków NSA z 29 maja 2012 r. (sygn. akt II FSK 2208/10), z 3 października 2012 r. (sygn. akt II FSK 332/11), z 5 marca 2013 r. (sygn. akt II FSK 1375/11) oraz z 16 kwietnia 2013 r. (sygn. akt II FSK 1692/11).
Potem linia orzecznicza się zmieniła o 180 stopni i nagle sądy zaczęły orzekać, że wypłata nagród i premii z zysku po opodatkowaniu nie wyklucza zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodu, bo żaden przepis tego nie zakazuje. Gdyby było inaczej, to wszystkie wydatki sfinansowane z dochodu po opodatkowaniu pozostawionego w firmie nie mogłyby być kosztami – stwierdził NSA m.in. w wyrokach z 29 kwietnia 2014 r. (sygn. akt II FSK 1220/12) i 3 grudnia 2014 r. (sygn. akt II FSK 3618/13). Podkreślał, że dochód po opodatkowaniu może tak samo jak wpłaty czy kredyty stanowić źródło finansowania spółki, w tym również wypłat dla pracowników.
We wczorajszej uchwale siedmiu sędziów NSA przychylił się do tej drugiej linii orzeczniczej. Sędzia Tomasz Kolanowski wyjaśnił, że nie ma wątpliwości, iż nagroda i premia to wynagrodzenie za dobrą pracę pracownika. Mają one związek z przychodem, zabezpieczeniem lub zachowaniem jego źródła, a więc spełniają przesłanki z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Ponadto nie zostały wymienione w art. 16 ust. 1 pkt 40 ustawy o CIT, który wymienia wprost, które wydatki nie mogą być kosztem podatkowym. Nie ma też innych przepisów, które uzależniałyby możliwość zaliczenia wydatku do kosztów od źródła pochodzenia środków.
– Biorąc to pod uwagę, nie ma wątpliwości, że nagrody i premie wypłacone z dochodu po opodatkowaniu są kosztem uzyskania przychodów – stwierdził sędzia Kolanowski.
Dodał, że wypłatę nagrody lub premii należy zaliczyć do kosztów w momencie wypłaty świadczenia, zgodnie z art. 15 ust. 4g ustawy o CIT.
Trudno wyobrazić sobie inny werdykt
Trudno wyobrazić sobie, żeby wydatki ponoszone przez firmy z zatrzymanego zysku na nagrody dla pracowników nie mogłyby być kosztami podatkowymi. Logika przeciwnego stanowiska, o ile w ogóle można mówić o logice w tej sytuacji, zakłada bowiem, że zysk powinien być rozdystrybuowany w zasadzie wyłącznie w formie dywidendy, a inne wydatkowanie oznaczałoby brak kosztów podatkowych. Jest to stanowisko oderwane od rzeczywistości gospodarczej i na szczęście nie znalazło uznania wśród siedmiu sędziów NSA.
Uchwała eliminuje ryzyko
Najczęściej możliwości wypłaty premii z zysku po opodatkowaniu przewidują zakładowe układy zbiorowe pracy oraz regulaminy wynagradzania obowiązujące w spółkach Skarbu Państwa. Zdarza się jednak, że także mniejsi przedsiębiorcy motywują załogę poprzez premie wypłacane z tego, co firma zarobiła. Dotychczas, jeśli podatnik nie miał własnej interpretacji, to zaliczenie nagród wypłaconych z premii po opodatkowaniu do kosztów uzyskania przychodów wiązało się ze znacznym ryzykiem. Uchwała NSA je eliminuje. Sąd po raz kolejny wskazał, że w prawie podatkowym najważniejsza jest wykładnia językowa. Przepisy ustawy o CIT w żadnym miejscu nie uzależniają zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodu od źródła, z jakiego ten wydatek ma być pokryty. Jedyne ograniczenia zawarto co do składek ZUS (art. 16 ust. 1 pkt 40).
Ważne też, że zgodnie z uchwałą nagrody wypłacone z zysku po opodatkowaniu są kosztem uzyskania przychodów w momencie wypłaty, a zatem wypłata świadczenia nie wymaga korygowania wcześniejszych rozliczeń. ©?
ORZECZNICTWO
Uchwała NSA z 22 czerwca 2015 r., sygn. akt II FPS 3/15. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
