Nagrody i premie wypłacane z zysku po opodatkowaniu mogą być kosztem uzyskania przychodów – potwierdził wczoraj NSA w uchwale
ikona lupy />
Michał Roszkowski radca prawny, doradca podatkowy, partner w Accreo / Dziennik Gazeta Prawna
ikona lupy />
Mirosława Zugaj doradca podatkowy, menedżer w Ożóg Tomczykowski / Dziennik Gazeta Prawna
Dotychczas nie było to oczywiste, a sądy orzekały różnie. Najpierw przez długi czas dominował pogląd, że skoro dochód jest różnicą między przychodami a kosztami ich uzyskania, to nie można po raz drugi ujmować w kosztach nagród wypłacanych z zysku netto, a więc po wcześniejszym obciążeniu dochodu podatkiem. Gdyby je ponownie odliczyć, to spowodowałoby to zmianę źródła finansowania nagród. W praktyce nie byłyby one finansowane z zysku, ale z kosztów uzyskania przychodów. Tymczasem – wskazywano – wypłaty z zysku po opodatkowaniu nie mają charakteru kosztowego, bo ich źródłem jest właśnie zysk. Tak wynikało m.in. z wyroków NSA z 29 maja 2012 r. (sygn. akt II FSK 2208/10), z 3 października 2012 r. (sygn. akt II FSK 332/11), z 5 marca 2013 r. (sygn. akt II FSK 1375/11) oraz z 16 kwietnia 2013 r. (sygn. akt II FSK 1692/11).
Potem linia orzecznicza się zmieniła o 180 stopni i nagle sądy zaczęły orzekać, że wypłata nagród i premii z zysku po opodatkowaniu nie wyklucza zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodu, bo żaden przepis tego nie zakazuje. Gdyby było inaczej, to wszystkie wydatki sfinansowane z dochodu po opodatkowaniu pozostawionego w firmie nie mogłyby być kosztami – stwierdził NSA m.in. w wyrokach z 29 kwietnia 2014 r. (sygn. akt II FSK 1220/12) i 3 grudnia 2014 r. (sygn. akt II FSK 3618/13). Podkreślał, że dochód po opodatkowaniu może tak samo jak wpłaty czy kredyty stanowić źródło finansowania spółki, w tym również wypłat dla pracowników.
Nagrywanie w sieci to nie to samo co zwykła telewizja
Nagrywanie w sieci to nie to samo co zwykła telewizja

Zobacz również
We wczorajszej uchwale siedmiu sędziów NSA przychylił się do tej drugiej linii orzeczniczej. Sędzia Tomasz Kolanowski wyjaśnił, że nie ma wątpliwości, iż nagroda i premia to wynagrodzenie za dobrą pracę pracownika. Mają one związek z przychodem, zabezpieczeniem lub zachowaniem jego źródła, a więc spełniają przesłanki z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Ponadto nie zostały wymienione w art. 16 ust. 1 pkt 40 ustawy o CIT, który wymienia wprost, które wydatki nie mogą być kosztem podatkowym. Nie ma też innych przepisów, które uzależniałyby możliwość zaliczenia wydatku do kosztów od źródła pochodzenia środków.
– Biorąc to pod uwagę, nie ma wątpliwości, że nagrody i premie wypłacone z dochodu po opodatkowaniu są kosztem uzyskania przychodów – stwierdził sędzia Kolanowski.
Dodał, że wypłatę nagrody lub premii należy zaliczyć do kosztów w momencie wypłaty świadczenia, zgodnie z art. 15 ust. 4g ustawy o CIT.
Trudno wyobrazić sobie inny werdykt
Trudno wyobrazić sobie, żeby wydatki ponoszone przez firmy z zatrzymanego zysku na nagrody dla pracowników nie mogłyby być kosztami podatkowymi. Logika przeciwnego stanowiska, o ile w ogóle można mówić o logice w tej sytuacji, zakłada bowiem, że zysk powinien być rozdystrybuowany w zasadzie wyłącznie w formie dywidendy, a inne wydatkowanie oznaczałoby brak kosztów podatkowych. Jest to stanowisko oderwane od rzeczywistości gospodarczej i na szczęście nie znalazło uznania wśród siedmiu sędziów NSA.
Uchwała eliminuje ryzyko
Najczęściej możliwości wypłaty premii z zysku po opodatkowaniu przewidują zakładowe układy zbiorowe pracy oraz regulaminy wynagradzania obowiązujące w spółkach Skarbu Państwa. Zdarza się jednak, że także mniejsi przedsiębiorcy motywują załogę poprzez premie wypłacane z tego, co firma zarobiła. Dotychczas, jeśli podatnik nie miał własnej interpretacji, to zaliczenie nagród wypłaconych z premii po opodatkowaniu do kosztów uzyskania przychodów wiązało się ze znacznym ryzykiem. Uchwała NSA je eliminuje. Sąd po raz kolejny wskazał, że w prawie podatkowym najważniejsza jest wykładnia językowa. Przepisy ustawy o CIT w żadnym miejscu nie uzależniają zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodu od źródła, z jakiego ten wydatek ma być pokryty. Jedyne ograniczenia zawarto co do składek ZUS (art. 16 ust. 1 pkt 40).
Ważne też, że zgodnie z uchwałą nagrody wypłacone z zysku po opodatkowaniu są kosztem uzyskania przychodów w momencie wypłaty, a zatem wypłata świadczenia nie wymaga korygowania wcześniejszych rozliczeń. ©?
ORZECZNICTWO
Uchwała NSA z 22 czerwca 2015 r., sygn. akt II FPS 3/15. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia