Subskrybuj nas na Youtube
Unijny trybunał odpowie, czy placówka wykonująca czynności korporacyjne na rzecz jednostki macierzystej z siedzibą w innym państwie unijnym, może odejmować VAT w Polsce. Pytanie w tej sprawie postanowił wczoraj zadać Naczelny Sąd Administracyjny.
Chodziło o oddział przedsiębiorstwa zagranicznego. Jest on zarejestrowany w Polsce na potrzeby VAT, ale zajmuje się wyłącznie technicznym opracowaniem elementów oprogramowania na rzecz jednostki macierzystej. Ta z kolei wykorzystuje je do wytworzenia gotowego oprogramowania sprzedawanego z terytorium jej kraju i tam objętego podatkiem od wartości dodanej.
Oddział wykazywał w Polsce tylko sporadycznie VAT należny z tytułu czynności niezwiązanych bezpośrednio z przedmiotem działalności, a także podatek z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia i importu. Odliczał natomiast w całości podatek naliczony związany z zakupami dokonywanymi w Polsce, które były związane zarówno z jego działalnością, jak i z działalnością jednostki macierzystej (opodatkowaną za granicą).
Zakwestionowały to organy podatkowe. Stwierdziły, że skoro jednostka macierzysta nie płaci w naszym kraju VAT z tytułu swojej podstawowej działalności, to jej polski oddział nie może odliczać podatku naliczonego. Ustawodawca wyłączył bowiem taką możliwość, jeżeli towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności niepodlegających opodatkowaniu. W tym wypadku są nimi czynności wewnątrzzakładowe pomiędzy zagraniczną jednostką macierzystą a jej oddziałem w Polsce – stwierdziły organy. Uznały, że oddział nie jest podatnikiem w rozumieniu ww. art. 86 ust. 8 pkt 1, bo nie deklarował w Polsce podatku w związku z prowadzoną działalnością. Fakt zarejestrowania sam w sobie nie uprawnia do odliczenia – twierdziły.
Rejestracja była obowiązkowa
Oddział z kolei przekonywał, że w istocie działalność gospodarczą na terenie Polski prowadzi jednostka macierzysta. Natomiast zarejestrowanie oddziału jest tylko formą prowadzenia działalności gospodarczej, zgodnie z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2013 r., poz. 672, ze zm.).
Nie kwestionował stanowiska organów, że czynności wykonywane pomiędzy nim a jego jednostką macierzystą, nie podlegają opodatkowaniu. Niemniej jednak uważał, że miał obowiązek, a nie tylko prawo – jak twierdziły organy – zarejestrować się jako podatnik zgodnie z art. 96 ust.1 ustawy o VAT. Choćby dlatego, że dokonywał wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, co wykluczało zastosowanie zwolnienia podmiotowego. Wyraźnie wynika to z art.113 ust.13 pkt 3 ustawy – podkreślał.
Skoro zatem musiał się zarejestrować, to miał też prawo do odliczenia podatku naliczonego – uważał. Podkreślał, że sposób wykładni organów narusza zasadę neutralności – z jednej strony traktują one polski oddział jako podmiot tożsamy z jednostką macierzystą (przy czynnościach wewnętrznych), a z drugiej odmawiają mu prawa do odliczenia, mimo że jednostka macierzysta przy wykonywaniu swojej działalności korzysta z towarów i usług nabytych w Polsce.
Wbrew zasadzie terytorialności
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uznał skargę za zasadną. Wskazał, że oddział znalazł się w pułapce przepisów. Zdaniem sądu, zasada terytorialności VAT nie upoważniała organów do takiej wykładni art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy, która uniemożliwia oddziałowi jednostki macierzystej, zarejestrowanemu w Polsce, odliczenie tu podatku naliczonego zawartego w cenie nabywanych towarów i usług w sytuacji, gdy mają one związek z czynnościami opodatkowanymi w innym kraju członkowskim UE.
Z uwagi na rozbieżne stanowiska w tej kwestii NSA postanowił skierować pytanie prejudycjalne do TSUE: czy art. 168 i 169 lit. a dyrektywy 112 nie stoją na przeszkodzie temu, aby w przypadku oddziału zarejestrowanego dla celów podatku VAT w jednym państwie członkowskim wykonującego głównie czynności wewnątrzzakładowe na rzecz jednostki macierzystej z siedzibą w innym państwie członkowskim, a sporadycznie także czynności opodatkowane w państwie rejestracji oddziału, podatnik miał prawo do odliczenia podatku naliczonego w państwie, w którym zarejestrowany jest oddział, mimo że ten podatek jest związany z czynnościami wykonywanymi przez jednostkę macierzystą w innym państwie członkowskim.
Postanowienie NSA z 27 maja 2015 r., sygn. akt I FSK 544/14
Oddział znalazł się w pułapce przepisów i dlatego problem rozstrzygnie unijny trybunał