Projekt nowelizacji ordynacji podatkowej przewiduje m.in. liczne ułatwienia dla podatników, a także rozwiązania zachęcające do samodzielnego korygowania błędów w deklaracjach w przypadku zaniżenia zobowiązania podatkowego. "Celem tej zmiany jest wzmocniona prewencja przed uchylaniem się od obowiązków w zakresie podatków pośrednich oraz zwalczanie oszustw podatkowych" - argumentuje resort finansów w uzasadnieniu do projektu.

Minister finansów Mateusz Szczurek powiedział PAP, że zaproponowana przez prezydenta zasada in dubio pro tributario, czyli rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika, po doprecyzowaniu, może znaleźć się w noweli Ordynacji podatkowej; w Sejmie są już projekty prezydenta i Senatu.

Komisja przyjęła sprawozdanie z prac nad trzema projektami nowelizacji Ordynacji podatkowej: tym, który we wtorek ma przyjąć rząd, zaproponowanym przez prezydenta projektem przewidującym m.in. wprowadzenie zasady in dubio pro tributario oraz projektem senackim.

Propozycje najważniejszych zmian:

Wprowadzenie pełnomocnictw ogólnych w procedurach podatkowych
Zaproponowano wprowadzenie pełnomocnictwa ogólnego do reprezentowania we wszystkich sprawach podatkowych. Pełnomocnictwo będzie składane elektronicznie do centralnego rejestru, nie będzie podlegać opłacie skarbowej. Pełnomocnictwo szczegółowe (papierowe lub elektroniczne), dotyczące tylko jednej sprawy będzie nadal funkcjonować. Takie rozwiązania służą ograniczeniu biurokracji w organach podatkowych.

Informatyzacja sprawdzania dokumentacji księgowej
Wprowadzenie ujednoliconej formy elektronicznych raportów z ksiąg podatkowych, to krótsza, tańsza, „nieinwazyjna” kontrola oraz szybsza i bardziej efektywna analiza danych.

Zwiększenie rozpiętości stawek odsetek za zwłokę. Nowa stawka obniżona i stawka podwyższona będą miały symetryczną relację do stawki podstawowej
Odsetki obniżone mają służyć promowaniu samodzielnego korygowania błędów w deklaracjach przez podatników. Natomiast podwyższenie stawki odsetek za zwłokę będzie służyć prewencji przed uchylaniem się od obowiązków podatkowych w obszarach o podwyższonym ryzyku – VAT, akcyza i cło.

Wyznaczanie jednego „wiodącego” urzędu do postępowania w sprawach powiązanych podmiotów
Takie regulacje przyczynią się do usprawnienia i przyspieszenia kontroli podatkowych oraz postępowań podatkowych w sprawach powiązanych podmiotów, objętych właściwością miejscową różnych urzędów. Będzie to stosowane np. w przypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa skarbowego. Co ważne – wyznaczenie „wiodącego urzędu” będzie służyć zwalczaniu zorganizowanej przestępczości gospodarczej.

Racjonalizacja wydawania indywidualnych interpretacji podatkowych
Wprowadzenie „grupowego” wniosku o interpretację umożliwi wyjaśnienie wątpliwości dotyczących transakcji dla wszystkich zainteresowanych kontrahentów. Formuła interpretacji ogólnej zostanie dopracowana. Zamiast powielania interpretacji indywidualnych, po wydaniu interpretacji ogólnej, zaproponowano tylko potwierdzenie stosowania w przedstawionej sprawie interpretacji ogólnej.

Zmian w systemie podatkowym i wprowadzenia zasady rozstrzygania wątpliwości prawnych na korzyść podatnika miałoby dotyczyć jedno z pytań ogólnokrajowego referendum, którego zarządzenie zapowiedział tydzień temu prezydent Bronisław Komorowski. Uzasadniał, że daje to szansę obywatelowi na mocniejszą pozycję w relacjach z państwem.

Rząd zajął się ponadto projektem nowelizacji ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym, który zakłada ukrócenie lichwiarskich odsetek, naliczanych przez firmy pożyczkowe oraz uniknięcie takich afer jak Amber Gold z 2012 roku. Projekt wprowadza nowe wymogi dla firm udzielających kredytów konsumenckich, ogranicza możliwości pobierania nadmiernych opłat, prowizji i odsetek w umowach pożyczek i kredytów, określa także nowe zasady dostępu, przekazywania i wymiany informacji o udzielonych kredytach konsumenckich przez banki i pożyczkodawców niebankowych.

Celem projektu, jak głosi uzasadnienie, jest również "zwiększenie poziomu ochrony konsumentów korzystających z usług finansowych firm udzielających kredytów konsumenckich, nieobjętych obowiązkiem uzyskania zezwolenia KNF". Projekt ma na celu także "umożliwienie skutecznego eliminowania z obrotu gospodarczego podmiotów wykonujących działalność reglamentowaną na rynku finansowym bez zezwolenia", tj. nielegalnie, w szczególności podmiotów prowadzących działalność z zamiarem oszustwa.

Nowe przepisy mają umożliwić KNF weryfikowanie działalności podmiotów oferujących usługi na rynku finansowym w sposób, jaki do tej pory weryfikowała podmioty działające na rynku kapitałowym.

W praktyce oznacza to, że np. w przypadku podmiotów, co do których istnieje podejrzenie, że nielegalnie prowadzą działalność gromadzenia środków finansowych, KNF po otrzymaniu skargi klienta będzie mogła "aktywnie poszukiwać dalszych informacji w zakresie niezbędnym do stwierdzenia czy zachodzi podejrzenie popełnienia przestępstwa". Do tej pory, wynika z uzasadnienia, źródłem informacji najczęściej były wyłącznie strony internetowe czy ulotki, bardzo rzadko konkretne, podpisane z konsumentami usług finansowych, umowy.

Projekt proponuje także zaostrzenie kar za prowadzenie działalności parabankowej bez zezwolenia. Zamiast obecnych kar do 5 milionów złotych grzywny i do 3 lat więzienia, proponuje się grzywnę do 10 milionów zł i więzienie do 5 lat. Argumentem jest m.in. to, że "przestępstwa popełniane na rynku finansowym charakteryzują się zazwyczaj znaczącymi rozmiarami w wymiarze finansowym". Z kolei za niewywiązanie się z obowiązku przekazywania informacji do rejestrów kredytowych ma grozić grzywna do 30 tys. złotych.