Organy podatkowe bezprawnie żądają PIT od dofinansowania do noclegu pracowników wykonujących służbowe obowiązki w terenie – uważa rzecznik praw obywatelskich
W piśmie do ministra finansów z 7 maja 2015 r. Irena Lipowicz ponagliła resort, by w końcu zajął się tym problemem (wystąpienie nr V.511.981.2014.EG).
Sprawa dotyczy pracowników mobilnych, czyli przede wszystkim handlowców, którzy w ramach obowiązków służbowych jeżdżą po kraju, ale w świetle prawa pracy nie są to podróże służbowe.
Repozytorium transakcji finansowych bez podatku od towarów i usług
Repozytorium transakcji finansowych bez podatku od towarów i usług

Zobacz również
Organy podatkowe twierdzą, że w takiej sytuacji zwrot pracownikowi kosztów noclegu jest przychodem ze stosunku pracy. Argumentują, że prawo pracy nie nakłada na pracodawców obowiązku płacenia za noclegi osobom niepozostającym w podróży służbowej. Jeśli firma to robi, to przekazuje im dodatkową korzyść majątkową.
Fiskus twierdzi też, że nie można utożsamiać tego z obowiązkiem organizacji pracy, bo chodzi o zapewnienie biurka, materiałów biurowych, pokrycie kosztów zużycia prądu, eksploatacji samochodu służbowego. Nie dotyczy natomiast noclegów.
Taką wykładnię przedstawił m.in. dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w trzech tegorocznych interpretacjach: z 31 marca (nr IPTPB1/415-741/14-4/MM), z 26 lutego (nr IPTPB1/415 -677/14-4/MM) i z 16 lutego (nr IPTPB1/415-694/14-2/AG).
Inaczej sądy
Zdaniem RPO taka wykładnia jest jednak niezgodna z orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego nawiązującym do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8 lipca 2014 r. w sprawie nieodpłatnych świadczeń (sygn. akt K 7/13). Z wyroków NSA wynika, że wydatek na nocleg dla pracownika mobilnego należy traktować jako ponoszony w interesie pracodawcy. Nie może więc być on przychodem pracownika.
Nie należy też utożsamiać obowiązku prawidłowej organizacji pracy jedynie z koniecznością zapewnienia biurka, materiałów biurowych, pokryciem kosztów eksploatacji samochodu służbowego. Skoro prawidłowe i efektywne wykonywanie obowiązków wymaga od pracownika nocowania w hotelu, aby na czas mógł on dotrzeć do kontrahenta, to nie można mówić o korzyści pracownika. Na tym właśnie polega ustawowy obowiązek prawidłowej organizacji pracy – stwierdziła Irena Lipowicz, powołując się na wyroki NSA z 2 października 2014 r. (sygn. akt II FSK 2387/12) oraz z 19 września 2014 r. (sygn. akt II FSK 2280/12).
Tak samo stwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w nieprawomocnym wyroku z 23 października 2014 r. (sygn. akt I SA/Ke 463/14).
Zwolnienie do 500 zł
Fiskus na razie nie zmienia zdania, czego przykładem kolejna interpretacja – tym razem dyrektora IS w Katowicach z 5 maja 2015 r. (nr IBPBII/1/4511-87/15/BJ).
Organ wskazał natomiast na możliwość zwolnienia dofinansowania do noclegu pracownika na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 19 ustawy o PIT. Dotyczy on świadczeń ponoszonym przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników – do wysokości 500 zł miesięcznie.
To oznacza – zdaniem dyrektora izby – że pracodawca powinien potrącić zaliczkę na PIT od kwoty przewyższającej 500 zł miesięcznie. Jest ona bowiem opodatkowanym przychodem ze stosunku pracy. Dyrektor przypomniał, że przychodem zatrudnionych ze stosunku pracy są wszelkie uzyskiwane przez nich świadczenia, zarówno odpłatne, jak i nieodpłatne. ©?
Ważne
Według TK opodatkowane mogą być tylko te świadczenia, które zostały spełnione w interesie pracownika, a nie pracodawcy, i przyniosły mu wymierną oraz zindywidualizowaną korzyść majątkową, m.in. polegającą na uniknięciu wydatku