Wymóg posiadania ważnego numeru stosowanego do celów transakcji wewnątrzwspólnotowych jest w niektórych przypadkach zbyt restrykcyjny. Z czego to wynika?
ikona lupy />
Jerzy Martini partner w Martini i Wspólnicy Sp. z o.o. / Dziennik Gazeta Prawna
Akademia podatkowa 1851
Warunkiem opodatkowania wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów według stawki 0 proc. jest to, aby podatnik dokonał dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy. Numer ten zawiera dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej. Można go sprawdzić online w systemie VIES, który pobiera dane dotyczące rejestracji do potrzeb VAT z krajowych baz danych. Dodatkowo wymagane jest posiadanie dowodów, że towary zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium innego państwa UE (art. 42 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o VAT).
Prywatny najem nie dla przedsiębiorcy
Prywatny najem nie dla przedsiębiorcy

Zobacz również
Jeżeli wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów na rzecz podatnika miała faktycznie miejsce, ale nie jest spełniony tenże warunek formalny, to ustawa nakazuje zastosowanie stawki krajowej. Przepis krajowy jest jednak niezgodny z prawem unijnym. Wprawdzie ustawodawca krajowy ma pewną swobodę przy określaniu warunków stosowania zwolnień z VAT oraz stawki 0 proc., to jednak muszą one być zgodne z zasadą proporcjonalności. Prawodawca krajowy może wprowadzić mechanizmy chroniące system VAT przed nadużyciami, jednak gdy nie wystąpiło takie nadużycie lub nie ma ryzyka, że ono wystąpi, należałoby – zgodnie z zasadą proporcjonalności – powstrzymać się od stosowania środka zapobiegającego nadużyciom.
Podatnikom nie można odmówić prawa do zastosowania stawki 0 proc. również wtedy, gdy system VIES zawiera zdezaktualizowane dane. Przykładowo, jeżeli podatnik zagraniczny został wykreślony z rejestru podatników w 2014 r., lecz nadal figuruje w bazie VIES, dostawca, który – działając w dobrej wierze na podstawie błędnych danych zawartych w systemie VIES – dokonał dostawy wewnątrzwspólnotowej i zastosował stawkę 0 proc., nie może ponosić negatywnych konsekwencji błędów zawartych w tej bazie. Jak potwierdził wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 9 października 2014 r. (w sprawie C-492/13 Traum), w takim przypadku brak jest podstaw do kwestionowania stawki 0 proc. VAT.