Wyróżnia się ich dwa rodzaje: takie, które potrzebują korekt, i ich niewymagające. Ważna jest prawidłowa ocena ujawnionych informacji pod względem istotności i wpływu na wiarygodność bilansu.
ikona lupy />
Dziennik Gazeta Prawna
ikona lupy />
Dziennik Gazeta Prawna
Sprawozdanie finansowe powinno zostać sporządzone nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego. Zatem jednostki, których rok obrotowy jest zgodny z rokiem kalendarzowym, mają czas na sporządzenie sprawozdania finansowego za 2014 r. do 31 marca 2015 r. Zdarzenia po dacie bilansu są to wszystkie dotyczące jednostki zdarzenia, jakie nastąpiły po dniu bilansowym, o których jednostka dowiedziała się przed zatwierdzeniem rocznego sprawozdania finansowego. Do tego czasu ma bowiem możliwość dokonania korekt w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym. Ostateczne zamknięcie ksiąg rachunkowych musi być dokonane najpóźniej w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego. Wówczas nie ma już możliwości wprowadzania żadnych zapisów do ksiąg rachunkowych dotyczących 2014 r., którego sprawozdanie dotyczy.
Można wyróżnić dwa typy zdarzeń po dniu bilansowym:
1. Zdarzenia wymagające korekt, które dostarczają dowodów na istnienie określonego stanu na dzień bilansowy – wiążą się z wprowadzeniem korekt w księgach rachunkowych i w samym sprawozdaniu finansowym, jeśli już zostało sporządzone.
Do takich zdarzeń należą korekty przychodów ze sprzedaży, polegające na zmianach kwot faktur lub anulowaniu sprzedaży, czy wyrok sprawy sądowej, który potwierdza lub zmienia wysokość wykazanej na dzień bilansowy rezerwy na zobowiązanie jednostki bądź powoduje powstanie zobowiązania, na które nie utworzono rezerwy. Również uzyskanie informacji o tym, że na dzień bilansowy wartość składnika aktywów na skutek utraty wartości była niższa od wykazanej w księgach rachunkowych jednostki, wymaga korekty sprawozdania finansowego.
2. Zdarzenia niewymagające korekt, które wskazują na stan zaistniały po dniu bilansowym – jeśli są one istotne, wymagają tylko ujawnienia (opisania) w informacjach dodatkowych i objaśnieniach.
Takimi zdarzeniami są m.in. przeznaczenie do sprzedaży lub znacząca sprzedaż aktywów przez jednostkę, połączenie jednostki z inną jednostką, zadeklarowanie dywidend należnych posiadaczom instrumentów kapitałowych jednostki czy spadek wartości rynkowej inwestycji posiadanych przez jednostkę. Ujawnienia w informacji dodatkowej wymagają również zdarzenia polegające na przeznaczeniu do sprzedaży lub znaczącej sprzedaży aktywów przez jednostkę, ogłoszeniu rozpoczęcia lub rozpoczęciu wdrażania restrukturyzacji jednostki, zaciągnięciu znaczących zobowiązań przez jednostkę oraz udzieleniu przez jednostkę wysokich gwarancji, poręczeń.
Dokonania korekt w księgach rachunkowych wymagają jedynie zdarzenia po dniu bilansowym zakwalifikowane do zdarzeń dostarczających dowodów na istnienie określonego stanu na dzień bilansowy.
Ocena błędu
Po ujawnieniu zdarzenia mającego wpływ na sprawozdanie finansowe za 2014 r. czy lata poprzednie należy dokonać oceny wpływu błędów na jego jakość. Przy ocenie istotności konieczne jest rozpatrywanie skutków wszystkich wykrytych błędów, gdyż łącznie mogą spowodować istotne zniekształcenie rocznego sprawozdania finansowego, nawet jeśli każdy z nich z osobna jest nieistotny.
Przepisy ustawy o rachunkowości nie precyzują, w jaki sposób ustalić istotność błędu. Ocena popełnionego błędu należy do kierownika jednostki, a jej zasady powinny zostać opisane w przyjętej polityce rachunkowości jednostki.
Nieistotny...
Stwierdzenie błędów popełnionych w latach poprzednich, uznanych przez kierownika jednostki za błąd nieistotny, podlega ujęciu w księgach rachunkowych roku bieżącego.
Ujawnione więc w 2015 r. skutki błędów dotyczących lat poprzednich już po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego księguje się na zasadach ogólnych, odnosząc odpowiednio do pozostałych przychodów lub kosztów operacyjnych zapisem:
● skutki korekty obciążające koszty: zapis po stronie Wn konto 76-1 „Pozostałe koszty operacyjne” oraz po stronie Ma różne konta,
● skutki korekty odnoszone w przychody: zapis po stronie Wn różne konta oraz po stronie Ma konto 76-0 „Pozostałe przychody operacyjne”.
...i istotny
Po ujawnieniu błędu, w następstwie którego nie można uznać sprawozdania finansowego za rok lub lata poprzednie za rzetelne i jasno przedstawiające sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy jednostki, kwotę korekty spowodowanej usunięciem tego błędu odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako zysk (strata) z lat ubiegłych. Ujmuje się je w księgach 2015 r. w sposób następujący:
● skutki powodujące zmniejszenie zysku lub zwiększenie straty: zapis po stronie Wn konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego” oraz zapis po stronie Ma różne konta,
● skutki powodujące zwiększenie zysku lub zmniejszenie straty: zapis po stronie Wn różne konta oraz Ma konto 82 „Rozliczenie wyniku finansowego”.
PRZYKŁAD
Po kontroli
W wyniku kontroli skarbowej przeprowadzanej w jednostce w marcu 2015 r. stwierdzono, iż w 2013 r. popełniono błąd polegający na zawyżeniu odpisów amortyzacyjnych o kwotę 26 316 zł. Z tego tytułu wystąpiła niedopłata podatku dochodowego od osób prawnych za 2013 r. w wysokości 5000 zł, a odsetki wynoszą 427 zł (w tym za 2015 r. 73 zł).
A. Błąd oraz kwota zaległego podatku dochodowego wraz z odsetkami – zgodnie z polityką rachunkowości jednostki – nie są istotne
Objaśnienia do schematu
1. PK – korekta amortyzacji za rok 2013 kwota 26 316 zł: strona Wn konto „Umorzenie środków trwałych” oraz strona Ma konto „Przychody operacyjne”,
2. PK – zaksięgowanie zaległego podatku dochodowego wraz z odsetkami:
a) kwota podatku dochodowego 5000 zł: strona Wn konto „Podatek dochodowy” oraz strona Ma konto „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu podatku dochodowego),
b) kwota odsetek 427 zł: strona Wn konto „Koszty finansowe” oraz strona Ma konto „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu podatku dochodowego),
3. WB – zapłata podatku wraz z odsetkami kwota 5427 zł: strona Wn konto „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu podatku dochodowego) oraz strona Ma konto „Rachunek bankowy”.
B. Błąd oraz kwota zaległego podatku dochodowego wraz z odsetkami – zgodnie z polityką rachunkowości jednostki – są istotne
Objaśnienia do schematu
1. PK – korekta amortyzacji za 2013 rok kwota 26 316 zł: strona Wn konto „Umorzenie środków trwałych” oraz strona Ma konto „Rozliczenie wyniku finansowego”,
2. PK –zaległy podatek dochodowy wraz z odsetkami:
a) kwota podatku dochodowego 5000 zł: strona Wn konto „Rozliczenie wyniku finansowego” oraz strona Ma konto „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z US z tytułu pod. doch.),
b) kwota odsetek naliczonych do końca 2014 r. 354 zł: strona Wn konto „Rozliczenie wyniku finansowego” oraz strona Ma konto „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z US z tytułu pod. doch.),
c) kwota odsetek przypadających na 2015 r. 73 zł: strona Wn konto „Koszty finansowe” oraz strona Ma konto „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z US z tytułu pod. doch.),
3. WB – zapłata podatku wraz z odsetkami kwota 5427 zł: strona Wn konto „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z US z tytułu pod. doch.) oraz strona Ma konto „Rachunek bankowy”.
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 74, poz. 397 ze zm.).