Chodziło o sytuację, w której spółka dominująca oraz spółka zależna zawarły umowę, na mocy której pierwsza z nich zobowiązała się do pozyskania możliwie największej liczby kontrahentów. Następnie spółka zależna miała zawierać z nimi wieloletnie umowy handlowe. Umowa zawierała klauzule dotyczące wynagrodzenia dla spółki dominującej, a także różnego rodzaju opłat. Jedną z nich miała być opłata motywacyjna, która miała przysługiwać pozyskiwanym kontrahentom – miała ich zachęcać do zawarcia umowy handlowej na określonych w niej warunkach. Kontrahenci mieli otrzymywać tę opłatę bezpośrednio od spółki dominującej, natomiast ona sama miała uzyskiwać jej równowartość od spółki zależnej.
Spór z fiskusem toczył się o to, czy równowartość opłaty motywacyjnej jest dla spółki dominującej wynagrodzeniem za świadczoną przez nią usługę pozyskiwania kontrahentów i czy tym samym podlega VAT. Dodatkowo spółka chciała wiedzieć, jak dokumentować tę opłatę – czy ma wystawiać notę księgową obciążeniową, czy może potrzebna jest nota księgowa uznaniowa wystawiona przez spółkę zależną.
Korzystne rozwiązania podatkowe dla menedżerów

Zobacz również
Dyrektor izby skarbowej był zdania, że równowartość opłaty motywacyjnej jest wynagrodzeniem za świadczoną usługę. Wskazał, że definicja usługi jest szeroka, a czynność podlega opodatkowaniu, gdy jest realizowana w zakresie umowy zobowiązaniowej i jedna ze stron transakcji występuje jako beneficjent. Tym samym podejmowane działania mają charakter wzajemny i ekwiwalentny. W związku z tym spółka powinna wystawiać fakturę, a nie notę księgową – uznał dyrektor izby.
Interpretację tę uchylił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie. Stwierdził, że opłata motywacyjna podlega opodatkowaniu tylko pod warunkiem, że jest elementem opłaty za wykonaną usługę. W tej sprawie – zdaniem WSA – nie jest ona elementem świadczenia ekwiwalentnego, bo jest opłacana jednorazowo, z góry, bez względu na późniejszy wynik sprzedaży. Nie stanowi więc wynagrodzenia za czynność podlegającą opodatkowaniu VAT, bo nie może być związana z jakimkolwiek dodatkowym, poza umową sprzedaży, świadczeniem usług. Wystarczy zatem dokumentować ją notą księgową – orzekł WSA.
NSA uchylił ten wyrok. Podzielił stanowisko dyrektora izby, że w tej sprawie przedmiotem transakcji jest usługa, a równowartość opłaty motywacyjnej jest również wynagrodzeniem za tę usługę.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 9 stycznia 2015 r., sygn. akt I FSK 2042/13. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia