Duże wątpliwości budzi to, jakich dokładnie jednostek dotyczą nowe przepisy wprowadzające opodatkowanie dochodów zagranicznych spółek kontrolowanych.
W pierwszej kolejności należy ustalić, czy podmiot powiązany z polskim rezydentem jest nie tyle zagraniczną spółką kontrolowaną, ile w ogóle zagraniczną spółką.
W myśl art. 24a ust. 2 pkt 1 ustawy o CIT jest nią podmiot nieposiadający siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w którym podatnik (polski rezydent) posiada udział w kapitale, prawo głosu w organach kontrolnych bądź stanowiących lub prawo do uczestnictwa w zysku.
Należy zauważyć, że ustawodawca, ilekroć posługuje się pojęciem posiadania udziałów w kapitale, ma na myśli posiadanie bezpośrednie. Możliwość (warunek) pośredniego posiadania jest bowiem każdorazowo wyraźnie wskazywana (por. np. art. 11 ust. 5a czy art. 16 ust. 1 pkt 60–61). Konsekwentnie trzeba więc przyjąć, że za zagraniczną spółkę powinna być uznawana wyłącznie spółka córka polskiego podatnika (ale już nie spółka wnuczka).
Tymczasem, zgodnie z ust. 3 pkt 3 art. 24a ustawy o CIT, zagraniczną spółką kontrolowaną może być taka, w której kapitale polski rezydent podatkowy posiada także pośrednio co najmniej 25 proc. .
Wspólny zbiór (spółek zagranicznych oraz zagranicznych spółek kontrolowanych, w których polski rezydent posiada udziały w sposób pośredni) jest zbiorem pustym. Innymi słowy nie może istnieć spółka, w której podatnik posiada udziały w sposób pośredni, a która będzie jednocześnie spółką zagraniczną w rozumieniu nowych przepisów.
Część III. Zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych

Zobacz również
Przyjmując taką interpretację, spółki pośrednio kontrolowane przez polskich podatników nigdy nie będą podlegały regulacjom CFC.
Z jednej strony powstaje więc pytanie, czy taka interpretacja odpowiada celom Ministerstwa Finansów. Z drugiej strony, biorąc pod uwagę, że przepisy nie regulują także przypadków, w których mogłoby mieć miejsce kaskadowe (wielokrotne) opodatkowanie dochodów spółek zależnych, można przyjąć, że nieuwzględnienie pośrednich powiązań w definicji spółki zagranicznej ma właśnie na celu wyeliminowanie takich sytuacji.
Niezależnie od tego z całą pewnością pojawią się liczne spory na gruncie tego problemu.
Rafał Ciołek doradca podatkowy, partner w firmie doradczej KPMG