Spółka dokonała sprzedaży na rzecz osoby prywatnej, jednak należność z tytułu tej transakcji nie została dotychczas uregulowana. W kwietniu 2022 r. minęło 90 dni od dnia upływu terminu płatności, jednak warunek wynikający z art. 89a ust. 2a ustawy o VAT nie został na razie spełniony. Co jeżeli warunek ten zostanie spełniony np. w lipcu 2022 r.?

  • Kiedy można skorzystać z ulgi na złe długi w stosunku do wierzytelności osoby prywatnej
  • Jak opodatkować usługi pośrednictwa w wynajmie nieruchomości świadczone dla francuskiej firmy
Spółka dokonała sprzedaży na rzecz osoby prywatnej, jednak należność z tytułu tej transakcji nie została dotychczas uregulowana. W kwietniu 2022 r. minęło 90 dni od dnia upływu terminu płatności, jednak warunek wynikający z art. 89a ust. 2a ustawy o VAT nie został na razie spełniony. Co jeżeli warunek ten zostanie spełniony np. w lipcu 2022 r.? Czy w takim przypadku spółka będzie mogła skorzystać z ulgi na złe długi w ramach bieżącej deklaracji VAT, czy konieczna będzie korekta deklaracji VAT złożonej za kwiecień 2022 r.?
Ulga na złe długi jest uregulowana w art. 89a ustawy o VAT. Od 1 października 2021 r. umożliwione zostało korzystanie z ulgi na złe długi w stosunku do wierzytelności przysługujących wobec podmiotów niebędących podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni (w tym wobec osób prawnych niebędących podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni). W przypadkach takich – jak stanowi art. 89a ust. 2a ustawy o VAT – jednym z warunków korzystania z ulgi na złe długi jest, aby:
1) wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego lub
2) wierzytelność została wpisana do rejestru długów prowadzonego na poziomie krajowym, lub
3) wobec dłużnika ogłoszono upadłość konsumencką na podstawie odrębnych przepisów.
Z art. 89a ust. 3 ustawy o VAT wynika przy tym, że korekta dokonywana w ramach ulgi na złe długi może nastąpić w rozliczeniu za okres, w którym nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, pod warunkiem że do dnia złożenia przez wierzyciela deklaracji podatkowej za ten okres wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie. W świetle tego przepisu korzystanie z ulgi na złe długi po złożeniu deklaracji VAT za okres rozliczeniowy, w którym upłynął 90. dzień, licząc od dnia upływu terminu płatności wierzytelności określonego w umowie lub na fakturze, wymaga złożenia korekty deklaracji VAT za ten okres rozliczeniowy.
Jest tak niezależnie od przyczyny zaistniałej sytuacji, a w konsekwencji uważam, że dotyczy to również przypadku, gdy warunek wynikający z art. 89a ust. 2a ustawy o VAT zostaje spełniony po złożeniu deklaracji VAT za okres rozliczeniowy, w którym upłynął 90. dzień, licząc od dnia upływu terminu płatności wierzytelności określonego w umowie lub na fakturze. Moim zdaniem w przedstawionej sytuacji z ulgi na złe długi spółka będzie mogła skorzystać – po spełnieniu warunku wynikającego z art. 89a ust. 2a ustawy o VAT – w drodze korekty deklaracji VAT za kwiecień 2022 r. ©℗
Podstawa prawna
art. 89a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931)
Podatnik prowadzący działalność w zakresie wynajmu i sprzedaży nieruchomości pośredniczył w wynajęciu polskiego biura francuskiej firmie. W związku z zakupem tej usługi francuska firma podała swój francuski numer VAT UE. Czy w tej sytuacji na wystawionej fakturze podatnik powinien naliczyć VAT?
Opodatkowaniu VAT w Polsce podlega m.in. odpłatne świadczenie usług na terytorium Polski (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). A contrario – nie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce odpłatne świadczenie usług poza terytorium Polski. O tym, czy świadczenie usług ma miejsce na terytorium kraju, decydują przepisy o miejscu świadczenia usług, tj. przede wszystkim art. 28a–28o ustawy o VAT. Przewidują one szczególny sposób ustalania miejsca świadczenia usług związanych z nieruchomościami. Na podstawie art. 28e ustawy o VAT miejscem świadczenia tych usług jest miejsce położenia nieruchomości.
Przy czym w rozporządzeniu unijnym 282/2011 wymienione zostały niektóre usługi uważane za usługi związane z nieruchomościami (art. 31a ust. 2) oraz niektóre usługi, które nie są uważane za usługi związane z nieruchomościami (art. 31a ust. 3). Z przepisów tych wynika, że do usług związanych z nieruchomościami zalicza się m.in. pośrednictwo w sprzedaży, dzierżawie lub wynajmie nieruchomości oraz ustanowieniu lub przeniesieniu określonych udziałów w nieruchomościach lub praw rzeczowych dotyczących nieruchomości (bez względu na to, czy są one traktowane jako majątek rzeczowy czy nie), inne niż pośrednictwo objęte art. 31 ust. 3 lit. d rozporządzenia (tj. inne niż pośrednictwo w świadczeniu usług zakwaterowania hotelowego lub sektorach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, jeżeli pośrednik działa w imieniu i na rzecz osoby trzeciej).
W konsekwencji wskazana w treści pytania usługa pośrednictwa jest usługą związaną z nieruchomością położoną w Polsce, a więc jej świadczenie podlega opodatkowaniu VAT w Polsce według stawki 23 proc., mimo że nabywcą jest podatnik zagraniczny zarejestrowany jako podatnik VAT UE. A zatem wskazaną usługę polski podatnik powinien udokumentować fakturą z VAT obliczonym według stawki 23 proc. ©℗
Podstawa prawna
art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931)
art. 31a rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz. UE z 2011 r. L 77, s. 1; ost.zm. Dz.Urz. UE z 2022 r. L 88, s. 15)