Wbrew temu, co do tej pory twierdziły organy podatkowe i niektóre sądy, NSA uznał, że w stanie prawnym obowiązującym do 31 grudnia 2013 r. spadkobierca mógł uznać za koszty podatkowe wydatki na nabycie jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych poniesione przez spadkodawcę (uchwała z 17 listopada 2014 r., sygn. akt II FPS 3/14).
Paweł Tomczykowski doradca podatkowy, partner w kancelarii Ożóg i Wspólnicy
W konsekwencji fiskus, który do tej pory zasadniczo takiej możliwości nie widział, ostatecznie przegrał batalię toczoną od wielu lat z podatnikami. Wprawdzie uchwała dotyczy nieobowiązującego już stanu prawnego (przepisy będące przedmiotem rozstrzygnięcia uległy bowiem zmianie, począwszy od 1 stycznia 2014 r.), to do sądów wciąż trafiają sprawy właśnie z tego okresu. Organy podatkowe, nie pierwszy raz z resztą, korzystały z pewnej niejasności przepisów, co prowadziło do sytuacji, w której część podatników mogła otrzymać rozstrzygnięcia potwierdzające prawo do odliczenia wskazanych wydatków jako kosztów uzyskania przychodu, a część podatników w identycznym stanie faktycznym była takiej możliwości pozbawiona. W praktyce oznaczało to, że w niektórych przypadkach 19-proc. stawka podatkowa, właściwa dla opodatkowania kapitałów pieniężnych, miała zastosowanie do przychodu, w innych zaś do osiąganego przez spadkobierców dochodu. Kwestia ta budziła poczucie rażącej niesprawiedliwości, co doprowadziło ostatecznie do podjęcia przez NSA uchwały. Zdaniem NSA powstałe w tym przypadku wątpliwości bezsprzecznie należało rozstrzygnąć na korzyść podatników.
Z praktycznego punktu widzenia oznacza to, że podatnicy, którzy do tej pory takiej możliwości byli pozbawiani, mogą żądać od organów podatkowych zwrotu nadpłaconego podatku. Co więcej, choć komentowana uchwała odnosi się jedynie do jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, argumentacja w niej zawarta pozostaje aktualna także w odniesieniu do zbywanych przed początkiem 2014 roku dziedziczonych akcji i udziałów. Organy podatkowe mogą więc z całą pewnością spodziewać się fali wniosków o stwierdzenie nadpłaty.