Subskrybuj nas na Youtube
Podatnik, który sprzedaje na raty, płaci VAT od razu z chwilą wydania rzeczy, a PIT dopiero wtedy, gdy wymagalny stanie się termin zapłaty transzy. Tak wynika z orzeczeń NSA
O tym, że PIT i VAT rządzą się odrębnymi regułami, podatnicy przekonali się już wielokrotnie. Tym razem wątpliwości dotyczyły tego, kiedy trzeba uiścić podatek, gdy płatność za towar zostaje rozłożona na raty. W ubiegłym tygodniu NSA rozpatrywał tę kwestię, orzekając w dwóch różnych sprawach.
VAT od razu
Wątpliwości dotyczące VAT miała podatniczka, która sprzedawała suplementy diety. Jej klientami były osoby fizyczne. Chcąc ułatwić im zakup, kobieta rozkładała płatność na raty – sześć lub dwanaście, w zależności od ilości zakupionych suplementów.
Towar otrzymywali w całości od razu. Kobieta myślała, że może regulować VAT według harmonogramu spłat, czyli osobno dla każdej raty, w momencie upływu terminu jej płatności. Tłumaczyła, że sprzedaż towarów w systemie ratalnym jest dostawą ciągłą, związaną z odroczeniem płatności, a w związku z tym podatek powinien być również odroczony.
Nie zgodził się z nią dyrektor warszawskiej izby skarbowej. Wyjaśnił, że przy sprzedaży ratalnej obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych, z chwilą przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Czyli w tym wypadku – z chwilą wydania towaru.
Tego samego zdania był WSA w Warszawie. Przyznał, że od ogólnej zasady są wyjątki – jednym z nich są dostawy o charakterze ciągłym, rozliczane na podstawie okresowych płatności (np. dostawy mediów). Jednak sprzedaż ratalna nie jest dostawą ciągłą, mimo że termin płatności jest odroczony – orzekł WSA. W związku z tym powinna być ona opodatkowana na zasadach ogólnych, z chwilą wydania towaru, bo wtedy dochodzi do przeniesienia ekonomicznego władztwa nad rzeczą. Nie liczy się to, czy i kiedy klient zapłacił – wyjaśnił sąd.
Tego samego zdania był 11 grudnia 2014 r. Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt I FSK 1828/13). Sędzia Bartosz Wojciechowski potwierdził, że w tej sprawie obowiązek zapłaty VAT powstaje z chwilą wydania towaru, a nie – jak chciała podatniczka – z upływem terminu płatności raty. To, że sprzedawca i klient dogadali się w sprawie odroczenia, nie powoduje, że mamy do czynienia z dostawą ciągłą.
PIT, gdy zapłata
W drugiej sprawie chodziło o mężczyznę, który postanowił sprzedać swoje udziały w spółce z o.o. Dogadał się z kupującym, że wraz z podpisaniem umowy otrzyma 35 proc. wartości udziałów, a resztę w ciągu kolejnych pięciu lat, w równych transzach. Mężczyzna uważał, że przychód ze sprzedaży nie powstanie w całości w dniu podpisania umowy, tylko proporcjonalnie do ustalonych terminów zapłaty, gdy poszczególne raty staną się wymagalne. Tłumaczył, że nie można wymagać od niego podatku, jeśli on sam nie może jeszcze żądać zapłaty od kupującego.
Dyrektor poznańskiej izby skarbowej stwierdził jednak, że mężczyzna powinien zapłacić podatek z góry, w roku, w którym doszło do podpisania umowy. Wyjaśnił, że przychodem w PIT jest przychód należny, a ten wynika z umowy, i nie ma znaczenia to, czy został faktycznie otrzymany. Uznał, że umowa o rozłożeniu płatności na raty jest indywidualną sprawą podatnika i nie może mieć wpływu na powstanie obowiązku podatkowego.
WSA w Poznaniu orzekł inaczej. Stwierdził, że nie decyduje tu moment przeniesienia własności udziałów, ponieważ przychód należny to taki, co do którego sprzedający może podjąć kroki w celu jego wyegzekwowania, a to jest możliwe dopiero z chwilą wymagalności raty. W związku z tym obowiązek podatkowy powstanie wówczas, gdy rata stanie się wymagalna, nawet jeśli nie zostanie faktycznie zapłacona – dodał WSA.
Tak samo orzekł NSA, również 11 grudnia 2014 r. (sygn. akt II FSK 3092/12). Sędzia Bogusław Woźniak wyjaśnił, że nie można opodatkować przychodu, którego podatnik sam nie może się domagać, bo termin płatności jeszcze nie upłynął. W związku z tym mężczyzna powinien rozpoznać przychód w dacie wymagalności każdej kolejnej raty, a nie w dniu podpisania umowy.
NSA powołał się także na inne wyroki w podobnych sprawach (sygn. akt II FSK 282/09 i II FSK 2402/11).
ORZECZNICTWO
Wyroki NSA z 11 grudnia 2014 r., sygn. akt I FSK 1828/13, II FSK 3092/12. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
