Podatnik może wstecznie obniżyć stawki amortyzacyjne środków trwałych, dla których stosuje metodę amortyzacji liniowej, uwzględniając okres przedawnienia zobowiązań podatkowych – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny.
Precedensowy wyrok dotyczy spółki z branży lotniczej, która miała do rozliczenia stratę podatkową za lata 2012–2016. W związku z tym rozważała możliwość obniżenia stawek amortyzacyjnych wstecz, z uwzględnieniem właściwego okresu przedawnienia zobowiązań podatkowych. Spółka co do zasady stosowała do środków trwałych stawki amortyzacyjne nie większe niż te, które zostały określone w wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy o CIT, a więc metodę amortyzacji liniowej.
Wskazała, że przy obniżeniu stawek amortyzacyjnych wstecz zostaną zachowane zasady wskazane w art. 16i ust. 5 ustawy o CIT. Przepis ten mówi, że „zmiany stawki dokonuje się, począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji, albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego”. Argumentowała, że przepis nie zakazuje obniżania stawek amortyzacyjnych wstecz, nawet do wartości bliskiej zeru. Uważała, że można to zrobić, począwszy od miesiąca, w którym środek został wprowadzony do ewidencji albo począwszy od pierwszego miesiąca każdego kolejnego roku podatkowego.
Innego zdania był dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Stwierdził, że stawki amortyzacyjne można obniżać tylko na przyszłość, na początku każdego kolejnego roku. Zaznaczył, że podatnik nie może wstecznie zmienić stawki amortyzacji w celu obniżenia kosztów uzyskania przychodów za okresy wcześniejsze, a tym samym, aby zmniejszyć wykazaną stratę (interpretacja indywidualna0114-KDIP2-2.4010.222.2017.1.SO).
WSA w Warszawie przyznał rację spółce (sygn. akt III SA/Wa 566/18). Orzekł, że stawki amortyzacji środków trwałych można obniżać nie tylko w odniesieniu do przyszłych, lecz także przeszłych rozliczeń, o ile zobowiązanie jeszcze się nie przedawniło. Sąd zwrócił uwagę na treść uzasadnienia projektu nowelizacji ustawy o CIT (druk sejmowy nr 411 z 17 kwietnia 2002 r.). Wynika z niej wprost, że art. 16i ust. 5 został wprowadzony przez ustawodawcę właśnie po to, aby ułatwić przedsiębiorcom rozliczanie strat podatkowych. O tym wyroku pisaliśmy w artykule „Można wstecz obniżać stawki amortyzacji” (DGP nr 241/2018).
Stanowisko sądu I instancji w pełni podzielił NSA. Wskazał, że wolą ustawodawcy w przepisie art. 16i wprowadzono możliwość obniżania stawek określonych w wykazie, nawet do zera.
– Jeżeli dokonujemy wykładni gramatycznej tego przepisu, z uwzględnieniem wyłącznie jego treści, to stwierdzenie, że zmiany stawki dokonuje się, począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji, jednoznacznie wskazuje, że można dokonać zmian wstecz i to do samego początku – podkreślił sędzia Jan Rudowski.
– Ważne jest tylko, żeby ta zmiana następowała pierwszego miesiąca każdego roku podatkowego. Tak, aby była możliwość weryfikacji tych stawek, które podatnik stosuje – dodał.
NSA wyraził również pogląd, że podatnik może dokonać zmian wstecz nawet w ciągu roku podatkowego, z tym że począwszy od pierwszego miesiąca tego roku podatkowego.
– Ten precedensowy wyrok jest bardzo ważny, szczególnie w dobie pandemii, kiedy to przedsiębiorcy potrzebują wsparcia w zakresie efektywnego łączenia biznesu z legalnymi metodami optymalizacji podatkowej – komentuje Maria Tsima, prawnik z kancelarii Staniek & Partners.
Podkreśla, że właściwe zaplanowanie amortyzacji jest ważnym narzędziem, dzięki któremu podatnicy będą mogli efektywnie zarządzać podatkowymi kosztami przedsiębiorstwa.
– Z poziomu sądowej batalii z fiskusem podatnik zyskał kolejny oręż do obrony prawa do wstecznej korekty stawek amortyzacyjnych – podsumowuje prawniczka.
Współpraca Agnieszka Pokojska
orzecznictwo
Wyrok NSA z 3 lutego 2022 r., sygn. akt II FSK 1413/19 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia
