VAT: Spóźniona zapłata nie pozbawia prawa do odliczenia

Podatnik, który po terminie zapłacił za towar kupiony od rolnika ryczałtowego, nie traci prawa do odliczenia tzw. zryczałtowanego zwrotu VAT dla sprzedawcy

Chodziło o spółkę, która kupując towary od rolników ryczałtowych, wystawiała faktury VAT-RR z terminem płatności 14 dni (bądź dłuższym, jeśli wynikał z umowy). Na dokumentach naliczała zgodnie z art. 116 ust. 2 pkt 9 i 10 ustawy o VAT (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.) kwoty tzw. zryczałtowanego zwrotu podatku dla tych rolników (to rekompensata dla nich za brak możliwości normalnego odliczania VAT). Powiększała też o nie sumę swojego podatku naliczonego, który potem odliczała. Nie robiła tego jednak, jeśli spóźniała się z płatnością. Wtedy uznawała, że taki zwrot będzie jej kosztem w podatku dochodowym. Postanowiła się jednak upewnić, czy rozlicza się prawidłowo, i zapytała o to izbę skarbową. Sama uważała, że spóźniona zapłata nie jest przeszkodą do powiększenia kwoty podatku naliczonego. W przeciwnym razie naruszona zostałaby zasada neutralności VAT.

Izba skarbowa była przeciwnego zdania. Powołała się na art. 116 ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT. Wynika z niego, że zryczałtowany zwrot podatku powiększy kwotę daniny naliczonej w rozliczeniu za okres, kiedy dokonano zapłaty – ale tylko pod warunkiem że nastąpiła ona na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego nie później niż 14 dni od dnia zakupu. Ustawodawca zastrzegł też, że wyjątkiem jest sytuacja, gdy obie strony umówiły się na dłuższy termin płatności.

Sprawa trafiła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, a ten zgodził się ze spółką. Powołał się na wyrok NSA z 9 maja 2013 r. (sygn. akt I FSK 709/12), w którym uznano, że wykładnia art. 116 ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT nie może prowadzić do naruszenia zasady neutralności i proporcjonalności podatku. Zdaniem sądu nie można więc przyjąć, że spóźniona płatność pozbawia podatnika prawa do odliczenia daniny. W przeciwnym razie ekonomiczny ciężar wypłaty zryczałtowanego zwrotu podatku rolnikowi ryczałtowemu zostałby przerzucony na współpracującego z nim kontrahenta. WSA podkreślił także, że chociaż art. 116 ust. 6 pkt 2 ustawy o VAT miał na celu nakłonić do szybszej zapłaty należności wynikającej z faktury, to taki cel można osiągnąć innymi środkami, np. ustanawiając odpowiednią sankcję administracyjną. Wyrok jest nieprawomocny.