Zasada opodatkowania w kraju konsumenta powinna dotyczyć wszystkich towarów i usług – wynika z raportu Komisji Europejskiej podsumowującego prace unijnych ekspertów.

ikona lupy />
Podatek płacony w 2013 r. poza USA przez najważniejsze spółki internetowe / Dziennik Gazeta Prawna
Grupa rekomenduje też powrót do koncepcji Wspólnej Skonsolidowanej Podstawy Opodatkowania w podatku od osób prawnych.
Komisja weźmie raport pod uwagę przy trwających pracach nad reformą unijnego systemu VAT oraz w walce z unikaniem opodatkowania CIT.
Grupa, na której czele stał były portugalski minister finansów Victor Gaspar, została powołana przez Komisję 22 października 2013 r. Składała się z siedmiu ekspertów, których zadaniem było wskazanie podstawowych problemów fiskalnych gospodarki internetowej oraz potencjalnych rozwiązań. Prace trwały ponad pół roku.
W raporcie eksperci napisali, że nie ma potrzeby wprowadzania odrębnych regulacji podatkowych dla gospodarki internetowej. Należy zmienić te, które są dziś.
W miejscu konsumpcji
Eksperci pozytywnie odnieśli się do wchodzących za pół roku w życie w całej UE zmian dotyczących opodatkowania usług elektronicznych, telekomunikacyjnych i nadawczych świadczonych dla osób fizycznych. Po 1 stycznia 2015 r. będą one podlegały VAT tylko w kraju, z którego pochodzi konsument.
Zdaniem ekspertów docelowo zasada ta powinna objąć wszystkie towary i usługi, co wcześniej sugerowała sama Komisja Europejska.
Grupa Victora Gaspara rekomenduje także, by zwiększać zakres stosowania tzw. punktu kompleksowej obsługi (OSS). Pozwala on na rozliczanie w jednym państwie podatku związanego z transakcjami dokonywanymi w innych krajach unijnych. To znacząco zmniejszy koszty prowadzenia biznesu ponoszone przez małe i średnie przedsiębiorstwa. Dodatkowo ułatwi dostęp do unijnego rynku podmiotom z państw trzecich.
Kolejny postulat to likwidacja zwolnienia w VAT dla towarów o niskiej wartości (poniżej 22 euro) importowanych spoza UE, np. płyt DVD. Zdaniem ekspertów taka preferencja zaburza zasady swobodnej konkurencji oraz neutralności VAT, na jakich opiera się gospodarka unijna. Nie mogą z niej bowiem korzystać firmy działające na terytorium UE.
W sprawie e-booków
Raport zdawkowo odnosi się do problemu opodatkowania różnymi stawkami VAT niektórych produktów oraz ich elektronicznych odpowiedników. Eksperci zarekomendowali, aby były one opodatkowane jedną, podstawową stawką (w Polsce 23 proc.). Słowem, by nie mogły być objęte stawką preferencyjną. W naszym kraju oznaczałoby to – zamiast obniżenia podatku od e-booków i elektronicznych wydań gazet – wzrost opodatkowania książek i gazet papierowych.
Co więcej, specjaliści zalecają, aby docelowo państwa unijne rezygnowały z obniżonych stawek VAT. Ma to uprościć rozliczenia podatku od towarów i usług i zapewnić im większe wpływy budżetowe.
Ceny transferowe
Unijni eksperci sugerują przyjęcie przez UE wspólnego stanowiska w sprawie inicjatyw grupy G20 oraz OECD wymierzonych w unikanie podwójnego opodatkowania. Jednym z ważniejszych kroków ma być przegląd zasad ustalania cen transferowych w UE. Specjaliści podkreślają, że wiele spółek z sektora gospodarki internetowej działa obecnie w strukturach, w których zyski są transferowane do krajów, gdzie nie ma podatku lub jest on niski.
Michał Spychalski, menedżer w MDDP, wskazuje, że zmiany mają też dotyczyć sposobu definiowania rezydencji podatkowej, w tym przede wszystkim pojęcia zakładu. Ten może dziś nie powstać, jeśli umowy są zawierane przez internet bądź przez zależnego agenta.
Jednolita podstawa w CIT
Eksperci sugerują także powrót do koncepcji Wspólnej Skonsolidowanej Podstawy Opodatkowania w podatku od osób prawnych (CCCTB). Jak wyjaśnia dr Maria Supera-Markowska, prezes zarządu Espol Sp. z o.o., chodzi o stworzenie katalogu wspólnych zasad ustalania podstawy opodatkowania, które firmy stosowałyby niezależnie od miejsca prowadzenia działalności. Na podstawie przyjętej metody podziału byłyby określane udziały każdego członka grupy, a od nich byłby obliczany podatek według stawek przyjętych w poszczególnych państwach UE.
Michał Spychalski, wskazuje, że koncepcja CCCTB umożliwi m.in. szersze stosowanie metody podziału zysków przy określaniu cen transferowych.
Sam projekt dyrektywy w zakresie CCCTB został przedstawiony przez Komisję Europejską 16 marca 2011 r. Polski Sejm wydał wtedy uchwałę, w której uznał go za niezgodny z unijną zasadą pomocniczości. Posłowie stwierdzili, że Unia Europejska nie ma prawa stanowić przepisów prawa podatkowego w stosunku do podatków bezpośrednich, takich jak CIT. Takiego samego zdania były m.in. Szwecja i Irlandia.
Maria Supera-Markowska wskazuje jednak, że wspólne zasady ustalenia opodatkowania zmniejszyłyby wpływ rozliczeń podatkowych na decyzje biznesowe, zwiększyłyby konkurencyjność i ułatwiłyby porównywanie obciążeń podatkowych w poszczególnych krajach UE. Dodatkowo byłby to dobry krok w walce z unikaniem opodatkowania.
Ekspertka wyjaśnia także, że konsolidacja podstaw opodatkowania umożliwi przedsiębiorcom rozliczanie strat transgranicznych, uniemożliwi podwójne opodatkowanie zagranicznego dochodu oraz zapobiegnie niekorzystnemu traktowaniu transakcji restrukturyzacyjnych przez organy podatkowe.
Za zgodą wszystkich
Michał Spychalski podkreśla, że wiele z postulatów rekomendowanych przez ekspertów ma charakter długofalowy, a ich wdrożenie będzie wymagało zgody państw członkowskich. Taki proces będzie więc przebiegał stopniowo i będzie jeszcze przedmiotem analiz i uzgodnień w ramach UE.

Eksperci uważają, że e-booki i e-gazety powinny być objęte podstawową stawką