Podatnik odziedziczył w 2008 r. po zmarłym bracie jednostki uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym (korzystał ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn). W tym roku złożył zlecenie ich umorzenia. Cena była znacznie niższa od tej z dnia nabycia przez spadkodawcę. Fundusz jednak w związku z operacją potrącił 19-proc. zryczałtowany PIT, przyjmując jako podstawę ustalenia dochodu wartość jednostek z dnia ich transferu na rzecz spadkobiercy. Zdaniem podatnika fundusz błędnie nie uwzględnił kosztów podatkowych. Jego zdaniem podstawę opodatkowania stanowi kwota wypłacona z tytułu umorzenia jednostek pomniejszona o wydatki na ich zakup przez spadkodawcę (koszt uzyskania przychodu). Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał to stanowisko za nieprawidłowe.
Przypomniał, że koszty uzyskania przychodów to te poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła, z wyjątkiem wydatków wymienionych w art. 23 ustawy o PIT (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.). Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 38 tej ustawy wydatki na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych mogą być uznane za koszt podatkowy, ale dopiero w momencie wykupu lub umorzenia instrumentów finansowych. Ustawa nie precyzuje przy tym, przez kogo powinny być poniesione, aby mogły być potrącone w momencie wykupu jednostek. Zdaniem organu podatkowego należy uznać, że warunkiem jest poniesienie takiego wydatku przez posiadacza jednostek, który się ich pozbywa. Tymczasem podatnik w omawianej sprawie żadnego wydatku na nabycie nie poniósł.
Organ podatkowy stwierdził, że dniem nabycia przez spadkobiercę jednostek uczestnictwa po zmarłym bracie był dzień śmierci spadkodawcy (moment otwarcia spadku). Podatnik przejął jednostki w spadku, a więc pod tytułem darmym, bez ponoszenia kosztów (to spadkodawca poniósł wydatki w momencie ich pierwotnego nabycia). Oznacza to, że w opisanej sytuacji przychód z umorzenia instrumentów będzie równy dochodowi.
Zmiany w rozliczaniu
Złożony w Sejmie projekt PO (przed pierwszym czytaniem) przewiduje zmiany w rozliczaniu kosztów w przypadku umorzenia jednostek uczestnictwa nabytych w spadku.
Zgodnie z projektowanym art. 22 ust. 1m ustawy o PIT w przypadku odpłatnego zbycia nabytych przez podatnika w drodze spadku m.in. tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych, w tym wykupu przez emitenta papierów wartościowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, kosztami uzyskania przychodu będą wydatki poniesione przez spadkodawcę na nabycie tych jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych.

Interpretacja podatkowa dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 4 lipca 2013 r. sygn. IPPB2/415-379/13-2/MG.