Do końca czerwca właściwe organy mają czas na zatwierdzenie sprawozdania finansowego. Muszą też podjąć decyzję co do osiągniętego wyniku, np. rozdysponować go, gdy jest dodatni.

Czy od nagrody odprowadzić podatek i składki ZUS

Chcemy wypłacić z zysku nagrody dla pracowników i członków zarządu. Jak to zaksięgować? Czy w tym przypadku musimy odprowadzić podatek dochodowy i składki ZUS?
Nagroda będzie stanowiła formę wynagrodzenia. Podlega więc opodatkowaniu PIT. Wartości nagród muszą zostać pomniejszone również o składki ZUS na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. W księgach rachunkowych można to zaewidencjonować następującym zapisem:
1. Nagrody dla pracowników przyznane uchwałą organu zatwierdzającego sprawozdanie: strona Wn konta 820 – Rozliczenie wyniku finansowego, strona Ma konta 231 – Rozrachunki z pracownikami z tytułu wynagrodzeń.
2. Obciążenia, które musi pokryć pracownik:
a) Składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne: strona Wn konta 231 – Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń, strona Ma konta 220 – Rozrachunki publicznoprawne (w analityce: Rozrachunki z ZUS).
b) Zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych podlegająca wpłacie do urzędu skarbowego: strona Wn konta 231 – Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń, strona Ma konta 220 – Rozrachunki publicznoprawne (w analityce: Podatek od osób fizycznych).
3. Składki ZUS obciążające pracodawcę: strona Wn konta 820 – Rozliczenie wyniku finansowego, strona Ma konta 220 – Rozrachunki publicznoprawne (w analityce: Rozrachunki z ZUS).
Z kolei wypłatę nagrody w kwocie netto ujmuje się w księgach: strona Wn konta 231 – Rozrachunki z pracownikami z tytułu wynagrodzeń, strona Ma konta 130 – Rachunek bankowy.
Podstawa prawna
Art. 12 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.).

Czy zaksięgować pozostałą część dywidendy

W grudniu ubiegłego roku spółka z o.o. wypłaciła udziałowcom zaliczkę na poczet dywidendy za 2012 r. Obecnie sprawozdanie za zeszły rok jest już zatwierdzone, a zysk przeznaczony na wypłatę dywidendy. Czy w takim przypadku przeksięgowujemy na konto rozrachunków tylko kwotę różnicy między wartością zysku netto a wypłaconą już wcześniej zaliczką?
Tak właśnie powinno wyglądać rozliczanie tej operacji w ewidencji księgowej. Ale od początku. Pod datą podjęcia uchwały dotyczącej zatwierdzenia sprawozdania należy przeksięgować wynik finansowy z konta 860 – Wynik finansowy na konto 820 – Rozliczenie wyniku finansowego. W przypadku osiągnięcia przez podmiot zysku spowoduje to kredytowe saldo konta – Rozliczenie wyniku finansowego.
Jeśli przed podjęciem uchwały o podziale zysku w spółce była wypłacona zaliczka na dywidendę, to na koncie 820 po stronie Wn będzie już ujęty zapis dotyczący wypłaconej zaliczki. Taki stan rzeczy wynika ze spełnienia wymogów art. 53 ust. 5 ustawy o rachunkowości. Przepis ten nakazuje ujmować odpisy z wyniku finansowego bieżącego roku obrotowego, w tym także wpłaty z zysku, dokonywane na podstawie odrębnych przepisów, jako podział wyniku finansowego netto w ciągu roku obrotowego. W związku z tym w księgach zaliczkę na poczet dywidendy ujmuje się zapisem: strona Wn konta 820 – Rozliczenie wyniku finansowego, strona Ma konta 240 – Inne rozrachunki lub 257 – Rozrachunki z udziałowcami.
Do rozliczenia pozostanie zatem kwota różnicy pomiędzy wartością zysku netto a wypłaconą już wcześniej zaliczką. Ewidencja wypłaty pozostałej części, gdy cały zysk netto jest przeznaczony na wypłatę dywidendy, polega na przeksięgowaniu wyniku z konta 820 – Rozliczenie wyniku finansowego na konto 240 – Inne rozrachunki lub 257 – Rozrachunki z udziałowcami. Jeśli dywidenda nie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego, spółka wypłacająca jako płatnik dokonuje potrącenia kwoty daniny, tj. przeksięgowuje ją z konta 240 – Inne rozrachunki lub 257 – Rozrachunki z udziałowcami na konto 220 – Rozrachunki publicznoprawne.
Podstawa prawna
Art. 53 ust. 5 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330).

Czy trzeba od razu pokryć wykazaną stratę

Spółka z o.o. w sprawozdaniu finansowym za 2012 rok wykazała stratę. Czy musi ją pokryć jeszcze w bieżącym roku?
Pokrycie straty w spółkach z o.o. nie musi nastąpić w tym samym roku, w którym strata została wykazana. Organ uprawniony do podziału wyniku może podjąć uchwałę, że będzie ona pokryta z zysków lat następnych. Przykładowo przyjmijmy, że spółka z o.o. w 2012 roku poniosła stratę bilansową netto, która na podstawie uchwały zostanie pokryta z zysków lat następnych. Strata pozostanie na koncie 820 – Rozliczenie wyniku finansowego (w analityce za 2012 rok) – po stronie Wn – do momentu rozliczenia.
Następnie, jeżeli przykładowo w sprawozdaniu finansowym za 2013 rok spółka osiągnie zysk netto w kwocie wyższej niż strata za 2012 rok, to zgromadzenie wspólników w uchwale o jego podziale będzie mogło podjąć decyzję, że jego część zostanie przeznaczona na pokrycie straty za 2012 rok.
W związku z tym pod datą zatwierdzenia sprawozdania za 2013 r. zysk trzeba będzie zaewidencjonować w następujący sposób: strona Wn konta 860 – Wynik finansowy, strona Ma konta 820 – Rozliczenie wyniku finansowego (w analityce za 2012 rok). Następnie pokrycie straty za 2012 rok trzeba ująć zapisem: strona Wn konta 820 – Rozliczenie wyniku finansowego (w analityce za 2013 rok), strona Ma konta 820 – Rozliczenie wyniku finansowego (w analityce za 2012 rok).
Istnieją też inne sposoby na pokrycie straty np. z kapitału zapasowego, kapitału zakładowego lub też z dopłat wspólników.
Decyzję o przeznaczeniu kapitału zapasowego na pokrycie poniesionej straty podejmuje się poprzez uchwałę wspólników. W księgach rachunkowych ujmuje się to zapisem: strona Wn konta 802 – Kapitał zapasowy, strona Ma konta 820 – Rozliczenie wyniku finansowego.
Natomiast pokrycie straty z kapitału zakładowego wymaga uchwały zgromadzenia wspólników, zmiany umowy spółki, a także zmiany wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Zapis w księgach w tym przypadku ujmuje się pod datą wpisu do KRS w następujący sposób: strona Wn konta 801 – Kapitał zakładowy, strona Ma konta 820 – Rozliczenie wyniku finansowego. Przy tym po pokryciu straty z kapitału zakładowego jego wartość nie może być niższa od 5 tys. zł, czyli minimalnej kwoty określonej w kodeksie spółek handlowych.
Jednak zanim spółka podejmie jakąkolwiek decyzję w tym zakresie, powinna sprawdzić, czy strata nie przewyższa sumy kapitałów zapasowego i rezerwowego oraz połowy kapitału zakładowego. Zgodnie bowiem z art. 233 kodeksu spółek handlowych w takiej sytuacji zarząd powinien zwołać zgromadzenie wspólników i podjąć decyzję o dalszym istnieniu spółki.
Podstawa prawna
Art. 233 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. nr 94, poz. 1037 z późn. zm.).

Czy warunkiem jest pozytywna opinia audytora

Czy aby podjąć decyzję o wyniku, konieczne jest poddanie sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego rewidenta?
Dotyczy to oczywiście przypadków, gdy zgodnie z art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości podmiot był do tego zobowiązany. Obowiązek ten dotyczy przede wszystkim jednostek, które będą kontynuowały działalność i zostały wymienione we wspomnianym przepisie, czyli m.in. banków, spółek akcyjnych. Muszą one co roku poddawać sprawozdania badaniu. Problem może powstać przy pozostałych podmiotach, o których mowa w art. 64 ust. 1 pkt 4 ustawy o rachunkowości, np. spółkach z o.o. Badanie trzeba przeprowadzić, jeżeli w roku poprzednim przekroczyły one limity zatrudnienia, aktywów i przychodów określone w wymienionym przepisie. W przypadku sprawozdań za 2012 rok konieczność taka dotyczy pozostałych jednostek, które w 2011 roku spełniły dwa z trzech warunków. Ich średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób, suma aktywów osiągnęła wartość co najmniej 11 042 000 zł (tj. równowartość 2,5 mln euro), a wartość przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych – minimum 22 084 000 zł (tj. równowartość 5 mln euro).
Zatem w przypadku podmiotów zobowiązanych do przeprowadzenia rewizji finansowej samo zatwierdzenie sprawozdania nie jest wystarczające. Aby uprawniony organ mógł podjąć skuteczną uchwałę o podziale zysku lub pokryciu straty, biegły rewident musi wydać pozytywną opinię. Może ona mieć jedynie zastrzeżenia. Negatywna opinia audytora lub odmowa jej wydania wyklucza podjęcie decyzji co do wyniku finansowego (np. wypłacenie z zysku dywidend). Jeżeli jednak tak się stanie, uchwała będzie nieważna z mocy prawa. Identyczny skutek wystąpi, jeśli audytor nie był niezależny (kryteria określa art. 56 ustawy o biegłych rewidentach) lub nie miał prawa do wykonywania czynności. Informacje na temat osób wykonujących zawód i firm audytorskich dostępne są na stronie internetowej Krajowej Izby Biegłych Rewidentów (www.kibr.org.pl).
Podstawa prawna
Art. 53 ust. 3, art. 64 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330).
Art. 56 ust. 2–4 ustawy z 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach i ich samorządzie, podmiotach uprawnionych do badania sprawozdań finansowych oraz o nadzorze publicznym (Dz.U. nr 77, poz. 649 z późn. zm.).

Czy trzeba ująć kapitał na oddzielnym koncie

Spółka z o.o. wykazała stratę. Aby ją pokryć, wspólnicy podjęli uchwałę, na podstawie której zostanie wniesiona dopłata. Czy ten kapitał musi być ewidencjonowany na oddzielnym koncie?
Prawo bilansowe nakazuje ujmować w księgach rachunkowych kapitały własne z podziałem na ich rodzaje i według zasad określonych przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy o utworzeniu spółki. W omawianym przypadku może to być konto 805 – Kapitał rezerwowy z dopłat wspólników.
Cała operacja pokrycia straty w ewidencji może przebiegać następująco. Stratę księguje się zapisem: strona Wn konta 820 – Rozliczenie wyniku finansowego i strona Ma konta 860 – Wynik finansowy. Na podstawie uchwały o dopłatach dokonuje się księgowania: strona Wn konta 254 – Rozrachunki ze wspólnikami z tytułu dopłat, strona Ma konta 805 – Kapitał rezerwowy z dopłat wspólników. A wpłatę przez wspólników środków na rachunek bankowy: strona Wn konta 130 – Rachunek bankowy, strona Ma konta 254 – Rozrachunki ze wspólnikami z tytułu dopłat. Z kolei wykorzystanie wniesionych dopłat na pokrycie straty ujmuje się zapisem: strona Wn konta 805 – Kapitał rezerwowy z dopłat wspólników, strona Ma konta 820 – Rozliczenie wyniku finansowego.
Podstawa prawna
Art. 177 i 178 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. nr 94, poz. 1037 z późn. zm.).