Właściciel mieszkania, który wynajmuje je jako osoba prywatna, rozlicza się z podatku za najem, gdy osiągnie przychód.
Nie musi więc płacić zaliczki za miesiąc, w którym najemca nie uiścił czynszu.
Wątpliwości miała nasza czytelniczka: „Wynajmuję prywatnie lokal na podstawie umowy i najemca powinien płacić mi należność do 10. dnia każdego miesiąca. Umowę najmu zgłosiłam do urzędu skarbowego wraz z deklaracją, że będę odprowadzać zaliczki na podatek co miesiąc. A co w przypadku, kiedy najemca nie zapłacił w danym miesiącu?” – pytała.
Jak wyjaśnia doradca podatkowy Wojciech Serafiński, osoby fizyczne nieprowadzące działalności w zakresie najmu, lecz odpłatnie udostępniające mieszkania, uiszczają należne zaliczki (podatek) tylko za ten miesiąc, w którym uzyskały dochód z najmu. Jeśli zatem nie otrzymają od lokatora zapłaty, to nie muszą rozliczać się z fiskusem.
Ekspert zaznacza, że nie ma przy tym obowiązku zawiadamiania urzędu skarbowego o braku zapłaty od najemcy, podobnie zresztą jak nie ma obowiązku prawnego zgłaszania do urzędu umowy najmu. Te zasady dotyczą zarówno osób, które zdecydowały się na opodatkowanie według skali (18 i 32 proc.), jak i tych, które wybrały ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (8,5 proc.).
W przypadku podatku płaconego według skali podstawą prawną jest art. 44 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT (t.j. Dz.U. 2012 r. poz. 361) w powiązaniu z art. 11 tej samej ustawy.
Z pierwszego artykułu wynika, że podatnicy nieprowadzący działalności gospodarczej, a osiągający dochody z najmu lub dzierżawy, są obowiązani bez wezwania wpłacać w ciągu roku podatkowego zaliczki na podatek dochodowy.
Drugi zawiera definicję przychodów, którymi są „otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń”.
W przypadku ryczałtu kwestię dochodów z najmu reguluje art. 6 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 1998 r. nr 144, poz. 930 z późn. zm.), z którego wynika, że opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych z pozarolniczej działalności gospodarczej, m.in. otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika pieniądze i wartości pieniężne z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy.
Inaczej jest w przypadku osób, które oddały w najem lokal w związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą. Niezależnie od tego, czy najemca im zapłaci, muszą odprowadzić zaliczkę. Wynika to z art. 44 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT w związku z art. 14 ust. 1. Zgodnie z nim za przychód z działalności uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.