Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
W jednym z ostatnich postanowień Sąd Najwyższy odmówił podjęcia uchwały na pytanie prawne Sądu Okręgowego w Łodzi (sygn. akt I KZP 3/12). Chodziło o rozstrzygnięcie, czy możliwość skorzystania z niekaralności wskutek złożenia korekt deklaracji podatkowych określonej w art. 16a kodeksu karnego skarbowego (k.k.s.) jest wyłączona po ujawnieniu czynu i wszczęciu wobec sprawcy postępowania karnego skarbowego. Podatnikowi, którego sprawa trafiła do tego sądu okręgowego, zarzucono trzy przestępstwa skarbowe: błąd w deklaracji (art. 56 par. 1 k.k.s.), prowadzenie ksiąg w sposób nierzetelny (art. 61 par. 1 k.k.s.) oraz wystawianie faktur w sposób nierzetelny (art. 62 par. 2 k.k.s.).
W pierwszej kolejności wszczęto postępowanie karne skarbowe. A dopiero po pewnym czasie rozpoczęła się kontrola, która zakończyła się protokołem i następnie wynikiem kontroli, ponieważ podatnik uznając ustalenia organu kontroli skarbowej, złożył korektę deklaracji oraz zapłacił należności razem z odsetkami. W efekcie tych działań sąd rejonowy umorzył postępowanie. Stwierdził, że na podstawie art. 16a k.k.s. sprawca nie podlega karze (ponieważ złożył prawnie skuteczną korektę deklaracji i uiścił zaległy podatek z odsetkami). Sąd okręgowy rozpatrując zażalenie prokuratora, chciał wiedzieć, czy możliwe jest skorzystanie przez podatnika z niekaralności, o której mowa w art. 16a k.k.s. w związku ze złożeniem korekt deklaracji podatkowych już po ujawnieniu czynu i wszczęciu wobec sprawcy postępowania karnego skarbowego.
– W ustnym uzasadnieniu Sąd Najwyższy nie wskazał wyraźnie, jak powinna wyglądać prawidłowa wykładnia art. 16a k.k.s. w takiej sytuacji. Niemniej przedstawił swoje stanowisko, że uregulowana w tym artykule instytucja uwalniająca od kary może wyłączyć jedynie karalność z tytułu przestępstwa określonego w art. 56 par. 1 k.k.s. Nie wyłącza natomiast karalności z tytułu pozostałych czynów objętych innymi przepisami, zarzucanymi w zbiegu z art. 56 par. 1 k.k.s. – mówi Tomasz Rolewicz, starszy menedżer w PwC.
Nie podlega karze za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe, kto złożył skuteczną korektę deklaracji podatkowej wraz z uzasadnieniem jej przyczyny i w całości uiścił podatek
Istotne jest, że wskazana przez sąd sytuacja, w której doszło do popełnienia kilku przestępstw skarbowych, czyli nastąpił tzw. zbieg przestępstw, spowoduje, że korekta deklaracji i zapłata zaległości dokonana przez podatnika na podstawie wspomnianego art. 16a k.k.s. nie będą zapewniały pełnej ochrony przed karą.
– Obawiam się, że tym postanowieniem Sąd Najwyższy przysłużył się organom podatkowym. Wystarczy, że zarzucą i udowodnią popełnienie kilku przestępstw czy wykroczeń skarbowych, aby pominąć dokonaną przez podatnika korektę deklaracji oraz pociągnąć do odpowiedzialności na podstawie kodeksu karnego skarbowego – podkreśla Tomasz Rolewicz.
Nie trudno o takie przewinienia, bo oprócz błędu w deklaracji łatwo znaleźć kolejne przestępstwa skarbowe, których popełnienie przy tej okazji także można zarzucić (jak np. prowadzenie ksiąg w sposób nierzetelny).
