Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) nie obejmuje umów cywilnoprawnych, jeśli przynajmniej jedna ze stron z tytułu zawarcia tej umowy jest opodatkowana VAT. Podatek od czynności cywilnoprawnych należy się, jeżeli nabywca kupuje mieszkanie na rynku wtórnym, bez związku z działalnością gospodarczą poprzedniego właściciela.
Zasada ta wynika z art. 2 ust. 4 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 101, poz. 649 z późn. zm.). Przepis ten nawiązuje do uregulowań z ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 z późn. zm.). Wynika z nich, że „towarem” są również budynki i budowle lub ich części (lokale mieszkalne, lokale o innym przeznaczeniu, garaże) oraz grunty. Wymienione dobra mogą być przedmiotem transakcji określonej jako „odpłatna dostawa towarów”, i tym samym opodatkowanej VAT, jeżeli jest dokonywana w ramach zdefiniowanej w ustawie działalności gospodarczej.

2 proc. wynosi stawka PCC od zakupu lokalu mieszkalnego na rynku wtórnym

Chodzi więc o to, czy z racji dokonania określonej czynności cywilnoprawnej (np. kupna mieszkania) powstaje obowiązek z tytułu podatku od towarów i usług, czy też nie. Wątpliwości na ogół nie ma, gdy czynności (np. sprzedaży mieszkania) dokonuje podmiot prowadzący działalność gospodarczą, przy czym czynność taka wchodzi w zakres owej działalności (np. deweloperskiej). Mowa jednak o deweloperze – przedsiębiorcy będącym podatnikiem VAT, który nie korzysta ze zwolnienia (tj. na którym ciąży zobowiązanie z tytułu podatku od towarów i usług). Tak jest np. w razie nabycia nowego mieszkania (czyli na rynku pierwotnym) od dewelopera, który jest podatnikiem VAT. A w dzisiejszej praktyce gospodarczej większość deweloperów rozlicza podatek od towarów i usług – chociażby z uwagi na osiągane obroty oraz na uwarunkowania ekonomiczne.
Nie są natomiast wyłączone z podatku od czynności cywilnoprawnych m.in. umowy sprzedaży i zamiany zwolnione z podatku od towarów i usług, których przedmiotem są nieruchomości lub ich części albo prawo użytkowania wieczystego.