Osoby nabywające mieszkania często zapominają o obowiązkach podatkowych. Podobnie jak dwoje naszych czytelników – małżonków, którzy byli przekonani, że wszystkie formalności związane z podatkiem od nieruchomości wypełnił za nich notariusz.
Często informuje, że akt notarialny mieszkania przekaże m.in. do urzędu gminy. Małżonkowie uznają więc, że jedyną czynnością, którą pozostało im dopełnić, jest przeprowadzka do nowego lokalu. W przypadku naszych czytelników – małżonków, po roku okazało się jednak, że nie dopełnili formalności.
Obowiązki nabywcy nieruchomości / DGP
Urząd miasta przysłał im dwa pisma: mężowi i żonie, w których poinformował o wszczęciu postępowań podatkowych. Przesłał też formularze informacji IN-12 (informacja o nieruchomościach i obiektach budowlanych) do wypełnienia. Małżonkowie zaskoczeni tym faktem nie potrafili jednak rozstrzygnąć, czy oboje mają obowiązek złożyć informacje oraz czy tylko jedno z nich może zapłacić podatek.
Jak się okazuje, nie wszystkie urzędy gminy i miast identycznie interpretują przepisy i w efekcie stosują różne praktyki.

Niejednolita praktyka stosowana przez miasta

Jak wyjaśniło nam Biuro Podatków i Egzekucji Urzędu m.st. Warszawy, zgodnie z przepisami ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 95, poz. 613 z późn. zm.) małżonkowie, którzy wspólnie nabyli nieruchomość, są współwłaścicielami tej nieruchomości. Zgodnie z art. 3 ust. 4 ustawy, jeżeli nieruchomość lub obiekt budowlany stanowi współwłasność lub współposiadanie dwóch lub więcej podmiotów, obowiązek podatkowy od tej nieruchomości ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach lub współposiadaczach. Małżonkowie mają więc obowiązek złożenia jednej informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych, która będzie zawierała niezbędne dane do ustalenia wysokości podatku od nieruchomości.
Identyczna procedura obowiązuje w Poznaniu. Maciej Milewicz z biura prasowego Urzędu Miasta Poznań potwierdza, że małżonków traktuje się tak jak innych współwłaścicieli nieruchomości, między którymi nie ma powiązań. Zatem małżonkowie, nabywając mieszkanie, mogą złożyć jeden wspólny druk informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych, gruntach rolnych i lasach, w urzędzie zaznaczając, że są współwłaścicielami nieruchomości.
Inna procedura obowiązuje jednak w Lublinie. Jak wyjaśnia Karol Kieliszek z biura prasowego w Kancelarii Prezydenta Miasta Lublin, małżonkowie będący we współwłasności majątkowej po nabyciu mieszkania mają obowiązek złożyć dwie informacje na podatek od nieruchomości.

Obowiązek złożenia informacji podatkowej

Doktor Bogumił Pahl, adiunkt w Katedrze Prawa Finansowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie oraz członek Zespołu Eksperckiego ds. Lokalnego Prawa Podatkowego, wyjaśnia, że notariusz nie jest uprawniony do złożenia informacji na podatek od nieruchomości w imieniu podatników. Obowiązek ten małżonkowie muszą spełnić osobiście. Ekspert dodaje, że małżonkowie, którzy raz złożą informację, nie muszą jej składać w kolejnych latach.
– Obowiązek jej złożenia występuje tylko w sytuacji gdy zaistnieje okoliczność mająca wpływ na powstanie obowiązku podatkowego (zakup lokalu) lub jego wygaśnięcie (sprzedaż) lub wysokość podatku (zajęcie lokalu mieszkalnego na prowadzenie działalności gospodarczej) – stwierdza nasz rozmówca.
W jego ocenie w przypadku małżonków wystarczy, że złożą oni jedną informację o nieruchomościach i obiektach budowlanych, która obejmie nieruchomość wspólną.
Małżonkowie, którzy znaleźli się w analogicznej sytuacji, jak nasi czytelnicy, mogą jednak odnieść wrażenie, że powinni złożyć dwie informacje, skoro urząd wszczął dwa postępowania i przesłał dwa formularze do wypełnienia. Zdaniem Adama Hellwiga, doradcy podatkowego i dyrektora w PwC, takie postępowanie będzie prawidłowe. Jego zdaniem, jeśli nieruchomość jest współwłasnością, to każdy ze współwłaścicieli powinien złożyć informację o posiadanych nieruchomościach. Eksperci prezentują więc dwa różne stanowiska.
Podatnicy w takiej sytuacji mogą więc przed złożeniem informacji dowiedzieć się, jaka praktyka jest stosowana w ich gminie lub mieście i zastosować się do niej. Wydaje się jednak, że złożenie jednej informacji obejmującej całą nieruchomość nie będzie błędem.
Eksperci są jednak zgodni, że organ podatkowy (wójt, burmistrz, prezydent miasta) musi wydać dwie decyzje.
– W każdej z nich musi wskazać pełną kwotę podatku i wymienić wszystkich współwłaścicieli (małżonków). Każdemu z nich decyzja powinna być doręczona – przyznaje Bogumił Pahl. Wyjaśnia, że urząd nie może postąpić inaczej. Doręczenie decyzji tylko jednemu małżonkowi skutkuje tym, że w stosunku do drugiego nie powstało zobowiązanie podatkowe, a co za tym idzie nie można od niego egzekwować podatku.



Zapłata podatku za wspólne mieszkanie

Problemów nie ma natomiast z zapłatą podatku. Adam Hellwig wyjaśnia, że obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na wszystkich współwłaścicielach.
– Oznacza to, że spełnienie świadczenia, czyli zapłata podatku przez któregokolwiek z nich, zwalnia z obowiązku zapłaty pozostałych – stwierdza ekspert.
Małżonkowie nie muszą więc oddzielnie płacić podatku. Wystarczy, że jeden z nich uiści należność za całe mieszkanie. Nie mogą jednak zapłacić podatku od razu po przesłaniu informacji o nieruchomościach do urzędu. Muszą poczekać na decyzję ustalającą wysokość podatku od wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. Po jej otrzymaniu pierwszą ratę podatku będą musieli zapłacić w terminie 14 dni, a kolejne w terminach ustawowych. Z art. 6 ust. 7 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wynika, że podatek trzeba zapłacić w ratach w terminach: do 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego. Nie ma jednak przeszkód, aby zapłacić należność z góry, za cały rok.

Skutki niezłożenia zgłoszenia w urzędzie

Jak informuje Biuro Podatków i Egzekucji Urzędu m.st. Warszawy, jeżeli podatnik nie złożył informacji o nieruchomościach i obiektach budowlanych, organ podatkowy powinien go do tego wezwać. Podatnikom grożą również sankcje karne skarbowe. Maciej Milewicz tłumaczy, że organ podatkowy może, na podstawie art. 54 kodeksu karnego skarbowego, złożyć doniesienie o ukaranie podatnika do urzędu skarbowego. Ponadto w takim przypadku wszczyna się z urzędu postępowanie podatkowe. A więc tak, jak w przypadku naszych czytelników – małżonków.