Dr Rafał Dowgier z Katedry Prawa Podatkowego Uniwersytetu w Białymstoku wyjaśnia, że rady gmin podejmują uchwały w sprawach: określenia stawek podatkowych, wprowadzenia zwolnień, określania wzorów informacji i deklaracji podatkowych. W każdym ze wskazanych zakresów w uchwałach zdarzają się błędy, które powinny być stwierdzane przez organ nadzoru, jakim są regionalne izby obrachunkowe (RIO).
– Stosunkowo niewielka część uchwał po przejściu przez nadzór tych izb jest kwestionowana przez sądy administracyjne. Z analizy rozstrzygnięć nadzorczych RIO wynika jednak, że często uchwały rad gmin różnicują stawki podatkowe według kryterium podmiotu – przyznaje Rafał Dowgier.
Rady nie mają jednak prawa do uchwalania zwolnień podmiotowych.
– Powszechnym problemem jest wprowadzanie zwolnień podatkowych adresowanych do określonych podmiotów, gdy ustawy wskazują, że powinny mieć one charakter przedmiotowy – stwierdza nasz rozmówca.
Rada gminy w drodze uchwały może wprowadzać inne niż wymienione w ustawie o podatkach opłatach lokalnych zwolnienia przedmiotowe.

Rady gmin mogą podejmować uchwały podatkowe

Zróżnicowanie stawek, mimo że ich wysokość mieści się w granicach ustalonych ustawą, wykracza poza dopuszczalne granice upoważnienia do zastosowania zwolnień przedmiotowych.
Uchwały, które przewidują zwolnienia mieszane, tzw. przedmiotowo-podmiotowe, są także uchylane przez sądy administracyjne, mimo że RIO ich nie kwestionują. Ich jest najwięcej. Przykładowo, o tym, że zwolnienia podmiotowo-przedmiotowe są niezgodne z przepisami ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 95, poz. 613 z późn.zm.), orzekały ostatnio m.in. WSA w Gliwicach (wyrok z 3 kwietnia 2012 r., sygn. akt I SA/Gl 1026/11) oraz NSA (wyrok z 22 marca 2012 r., sygn. akt II FSK 1785/10).

Sąd uzna przepisy gminne za nieważne, gdy stwierdzi, że zostały wydane z naruszeniem ustawy o podatkach i opłatach lokalnych

Ekspert dodaje, że innym błędem jest wprowadzanie w uchwałach niższych stawek podatku wobec przedsiębiorców z naruszeniem procedur związanych z tworzeniem aktów prawnych, na podstawie których udziela się pomocy publicznej.
Rafał Dowgier wyjaśnia, że w uchwałach dotyczących wzorów informacji i deklaracji podatkowych najczęściej stwierdza się błędy dotyczące pouczeń związanych z zasadami zaokrąglania podstawy opodatkowania czy podatku. Dodaje, że najtrudniejszą do skonstruowania uchwałą jest jednak ta dotycząca stawek podatku od środków transportowych. W uchwałach dość często brakuje stawek dla określonych kategorii pojazdów, stawki przekraczają stawki maksymalne lub są niższe od stawek minimalnych przewidzianych w ustawie.