Firmy budowlane wykazują w swoich sprawozdaniach stosunkowo duże rozchwianie wyników. Jest to efekt błędów szacowania całkowitych kosztów projektów i związanych z nimi przychodów. Ewidencja umów na usługi budowlane, których okres wykonania przekracza sześć miesięcy, jest skomplikowana. Szczególnie jest to problematyczne, gdy daty ich rozpoczęcia i zakończenia przypadają w różnych okresach obrotowych. Ujęcie w księgach usług budowlanych powinno odbywać się na zasadach określonych w art. 34a – 34d ustawy o rachunkowości.
Amortyzacja zmusza zawieszoną firmę do sporządzenia sprawozdania finansowego

Zobacz również
– Odpowiednie ujęcie w księgach rachunkowych wymaga posiadania systemu monitorowania zaawansowania wykonania umów, dobrej znajomości rynku oraz umiejętności nadzorowania i budżetowania kosztów – twierdzi Jacek Mateja, partner w dziale Audytu Deloitte.

Wyjaśnienia w zakresie ujmowania usług budowlanych zawiera Krajowy Standard Rachunkowości nr 3 oraz Międzynarodowy Standard Rachunkowości 11

Bez odpowiednich mechanizmów ciągłej oceny kosztów niezbędnych do zakończenia, a tym samym przewidywanej marży na kontrakcie, nie jest możliwe zastosowanie metody procentowego szacowania przychodów zrealizowanych w danym okresie. Często zdarza się, że aż do końca realizacji umowy jednostki stosują do określenia wielkości przychodów marżę budżetowaną ustaloną w momencie podpisania umowy. Efekt takiego podejścia w postaci ujemnej marży widać niejednokrotnie dopiero po faktycznym zakończeniu danej umowy.
Jacek Mateja podkreśla, że jeżeli brak jest odpowiedniego systemu budżetowania (szacowania) kosztów pozostałych do zakończenia umowy, nie powinno się rozpoznawać zysku wynikającego z wykonywania kontraktów aż do momentu, gdy jego osiągnięcie jest racjonalnie uzasadnione. Taka sama sytuacja zachodzi na wczesnym etapie realizacji, gdy wiarygodne oszacowanie kosztów pozostających do poniesienia jest niemożliwe.
Firmy błędnie przeliczają na walutę polską szacowaną część przychodów z tytułu umów budowlanych wyrażonych w walutach obcych. Wynika to z faktu, że ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 z późn. zm.) i Międzynarodowy Standard Rachunkowości 11 – Umowy o usługę budowlaną nie daje precyzyjnych wskazówek, jak podejść do tego tematu.
Jednak ustalona praktyka oraz regulacje Krajowy Standard Rachunkowości nr 3 – Niezakończone usługi budowlane (Dz.Urz. Ministra Finansów z 2009 r. nr 16, poz. 88) wyraźnie wskazują, że do określenia łącznej kwoty w złotych, przychodów fakturowanych w walucie jednostki powinny używać terminowych kursów wymiany walut z dni oczekiwanych przepływów środków pieniężnych.
Większość jednostek popełnia więc błąd, szacując przychody na koniec okresów według średnich kursów NBP obowiązujących dla wyceny bilansowej.