Ekspertka: Utworzenie krajowego urzędu skarbowego szansą i wyzwaniem

Ministerstwo Finansów planuje zmiany dotyczące wyspecjalizowanych urzędów skarbowych; obsługą firm o przychodach powyżej 50 mln euro zajmie się jeden Urząd Skarbowy o zasięgu krajowym.

W ocenie Anny Pęczyk-Tofel z CRIDO, powodzenie reformy KAS, polegającej na utworzeniu krajowego wyspecjalizowanego Urzędu Skarbowego (KWUS), uzależnione jest od właściwej organizacji takiego organu.

"Utworzenie KWUS to nie tylko szansa na usprawnienie i poprawienie jakości obsługi największych podatników w kraju, ale także wyzwanie dla całej struktury KAS oraz pośrednio sądownictwa administracyjnego" - uważa partnerka w CRIDO.

Ostrzega, że zmiana może doprowadzić do paraliżu Izby Administracji Skarbowej w Warszawie. Ten organ będzie bowiem rozpatrywał wszystkie odwołania od decyzji wydanych przez KWUS i wszystkich pozostałych 51 Urzędów Skarbowych, które ma w swojej właściwości. Z perspektywy przedsiębiorców może to więc wydłużyć rozpatrywanie spraw przez IAS jako organ II instancji.

"Utworzenie KWUS może spowodować także niewydolność Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, do którego trafią wszystkie skargi na decyzje wydane w II instancji przez Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie" - zwraca uwagę ekspertka.

Przypomina, że jest to sąd, na orzeczenie którego czeka się najdłużej w skali kraju, a skargi związane z decyzjami KWUS spowodują jeszcze większy przyrost spraw do rozpatrzenia. "Co więcej, najpewniej będą to sprawy bardzo skomplikowane z uwagi na to, że będą dotyczyć największych podatników w naszym kraju" - oceniła Pęczyk-Tofel.

Zwróciła też uwagę na kwestię zaplecza osobowego nowego urzędu. Kluczowe jest bowiem, aby jego utworzenie nie odbiło się negatywnie na funkcjonowaniu innych urzędów i nie odbyło się kosztem jakości obsługi podatników objętych dotychczasową właściwością I Mazowieckiego Urzędu Skarbowego.

Jej zdaniem bardzo przemyślana powinna zostać decyzja dotycząca tego, jakie grupy podmiotów powinny być obsługiwane przez krajowy urząd skarbowy, a samo kryterium przychodowe (50 mln euro) może nie być wystarczające. Potrzebne może być objęcie jego właściwością określonych branż lub weryfikacja kryterium przychodowego z perspektywy grup kapitałowych, aby zapewnić jednolity standard obsługi podmiotów do nich należących.

"Kluczowe jest umożliwienie przedsiębiorcom i ich przedstawicielom aktywnego udziału w procesie przygotowywania regulacji w formie konsultacji społecznych, które w bardzo istotny sposób wpłyną na funkcjonowanie organów podatkowych w kraju, a co za tym idzie na sposób obsługi bardzo dużej grupy podatników" - postuluje rozmówczyni PAP.

Jak informował PAP dyrektor departamentu kluczowych podmiotów w Ministerstwie Finansów Artur Gostomski, planowana przez resort finansów zmiana dotyczy przede wszystkim właściwości podmiotowej wyspecjalizowanych urzędów skarbowych (WUS), których dziś jest 20. Urzędy te obecnie obsługują największe spółki, o przychodach co najmniej 5 mln euro, a także firmy, w których udział kapitału zagranicznego przekracza 5 proc.

Zgodnie z propozycją MF, ma powstać jeden wyspecjalizowany Urząd Skarbowy o zasięgu krajowym, zbudowany na bazie I Mazowieckiego Urzędu Skarbowego. Obsługiwałby on podmioty o przychodach powyżej 50 mln euro (czyli nieco ponad 2800 podatników), bez względu na pochodzenie kapitału.

Do urzędu tego trafiłyby banki państwowe oraz banki w formie spółek akcyjnych, zakłady ubezpieczeń, podatkowe grupy kapitałowe i spółki wchodzące w skład tych grup oraz spółki, których akcje są notowane na giełdzie.

Zgodnie z zamierzeniami MF, pozostałych 19 Wyspecjalizowanych Urzędów Skarbowych ma się zajmować podmiotami, których przychody przekraczają 3 mln euro, ale nie 50 mln euro rocznie. Pochodzenie kapitału nie będzie miało znaczenia. Poza tym urzędy te będą obsługiwać jednostki samorządu terytorialnego, banki spółdzielcze i SKOK-i - bez względu na wysokość ich przychodów.

Przewidziano także centralizację obsługi funduszy inwestycyjnych i emerytalnych oraz przedstawicielstw i oddziałów przedsiębiorstw zagranicznych w II Mazowieckim WUS. Mniejszymi firmami będzie się zajmować 380 urzędów skarbowych.

MF zamierza ponadto przekazać odpowiedzialność za sprawy związane z poborem tzw. podatku u źródła od osób prawnych (w rozliczeniach z zagranicą, kiedy w grę wchodzą między innymi umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania - PAP) lubelskiemu Wyspecjalizowanemu Urzędowi Skarbowemu. Dziś tymi sprawami zajmuje się 16 wyspecjalizowanych urzędów skarbowych w całej Polsce.

Ministerstwo Finansów zamierza wprowadzić zmiany 1 stycznia 2021 roku.