Subskrybuj nas na Youtube
Firma kurierska prowadzi księgi rachunkowe i jest podatnikiem VAT. Samochód będący środkiem trwałym miał kolizję. Jest on używany wyłącznie do celów firmowych, więc przysługuje odliczenie 100 proc. VAT. Warsztat wystawił fakturę na 10 000 zł netto + 2300 zł VAT. Podatek VAT zapłaciła firma, a kwotę netto ubezpieczyciel PZU. Samochód objęty jest ubezpieczeniem OC, NNW – bez AC. Na jakich kontach należy zaksięgować powyższe zdarzenie?
Zdarzenia losowe są pośrednio związane z działalnością operacyjną jednostki. Oznacza to, że ich skutki należy ujmować poprzez pozostałe przychody/pozostałe koszty operacyjne. Koszty dotyczące powypadkowej naprawy firmowego samochodu osobowego odnosi się na konto „Pozostałe koszty operacyjne”. Natomiast otrzymane od ubezpieczyciela odszkodowanie ujmuje się na koncie „Pozostałe przychody operacyjne”. Są to bowiem koszty i przychody, które nie dotyczą bezpośrednio działalności operacyjnej jednostki (art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy o rachunkowości).
Wydatki na naprawę powypadkową samochodów osobowych używanych do celów mieszanych objętych dobrowolnym ubezpieczeniem AC mogą być ujmowane w kosztach podatkowych jedynie w ramach limitu 75 proc., więc wskazane jest wyodrębnienie w ewidencji analitycznej do konta 76-1 części stanowiącej i niestanowiącej kosztów podatkowych.
Zasada ta dotyczy też odszkodowania, które rozliczane jest bezgotówkowo. Ale w tym wypadku ‒ ponieważ auto jest użytkowane wyłącznie do celów firmy ‒ kosztem zarówno na potrzeby podatku dochodowego jak i w rachunkowości będzie cała kwota netto.
W księgach rachunkowych fakturę za naprawę auta należy ująć:
- Wn konto „Pozostałe koszty operacyjne – inne” 10 000 zł,
- Wn konto „VAT naliczony” – można odliczyć 2300 zł,
- Ma konto „Pozostałe rozrachunki (warsztat)” 12 300 zł.
Następnie należy ująć decyzję o przyznanym odszkodowaniu – PK:
- Wn konto „Pozostałe rozrachunki (ubezpieczyciel)” 10 000 zł,
- Ma konto „Pozostałe przychody operacyjne” 10 000 zł.
Kolejnym krokiem jest wystawienie PK na kompensatę należności od ubezpieczyciela z fakturą za naprawę z warsztatu:
- Wn konto „Pozostałe rozrachunki (warsztat)” 10 000 zł,
- Ma konto „Pozostałe rozrachunki (ubezpieczyciel)” 10 000 zł.
I na koniec zapłata warsztatowi:
- Wn konto „Pozostałe rozrachunki (warsztat)” 2300 zł,
- Ma konto „Rachunek bankowy” 2300 zł.
Wspomniane wcześniej ograniczenia kosztowe związane z wydatkami z tytułu używania firmowych aut osobowych do celów mieszanych wynikają z art. 23 ust. 1 pkt 46a ustawy PIT oraz art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy CIT. Regulacje te wskazują, że koszty eksploatacyjne dotyczące takich pojazdów należy wyłączyć z firmowych kosztów podatkowych w wysokości 25 proc. poniesionych na ten cel wydatków. Zasady ta ma zastosowanie też w odniesieniu do wydatków na powypadkową naprawę samochodów osobowych, używanych zarówno na potrzeby firmowe, jak i prywatne. Tym samym wydatki poniesione na taką naprawę obciążają podatkowe koszty w ramach limitu 75 proc. wydatków.
Ograniczenie dotyczące kosztów nie ma symetrycznego odbicia w kwestii dotyczącej wysokości przychodów firmowych z tytułu otrzymania odszkodowania z polisy AC samochodu osobowego. To oznacza, że podatnik, który ma wykupioną polisę ubezpieczenia dobrowolnego na firmowy samochód, do przychodu powinien zaliczyć pełną kwotę odszkodowania wypłaconego mu przez ubezpieczyciela. Wprawdzie na podstawie art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy PIT oraz art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy CIT do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, ale zwróconym innym wydatkiem nie jest uzyskana przez podatnika kwota, która tylko odpowiada wartości poniesionego wydatku, lecz nie stanowi jego zwrotu. Odszkodowanie na gruncie ustaw o podatku dochodowym należy zakwalifikować jako przychód podlegający opodatkowaniu w pełnej wysokości, otrzymany w związku z zaistnieniem warunków ujętych w umowie ubezpieczenia. Tym samym odszkodowanie stanowi wyrównanie poniesionego wydatku (inaczej: zwrot odpowiadający poniesionemu wydatkowi), a nie zwrot tego wydatku. W konsekwencji brak jest możliwości zastosowania w odniesieniu do odszkodowania za naprawę powypadkową samochodu osobowego wykorzystywanego do celów mieszanych wyłączenia z przychodu, o którym mowa w art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy o PIT oraz art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy CIT. Całą kwotę odszkodowania, w tym rozliczonego bezgotówkowo, należy zaliczyć do przychodów podatkowych.
Warto na koniec też przypomnieć, że zasady odliczania VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi zostały wskazane w art. 86a ustawy o VAT. Generalnie od wydatków związanych z pojazdami wykorzystywanymi do celów mieszanych (firmowych i prywatnych) można odliczać 50 proc. kwoty VAT wykazanej w fakturze. Katalog tych wydatków zawiera art. 86a ust. 2 ustawy o VAT.
Zatem jeśli jednostka wykorzystuje samochód zarówno w działalności gospodarczej, jak i do celów prywatnych, to ma prawo do odliczenia 50 proc. VAT od wydatków z nim związanych. W tej samej wysokości może także odliczyć VAT wynikający z faktury za jego naprawę.
Natomiast prawo do odliczenia 100 proc. VAT przysługiwałoby, jeśli samochód osobowy byłby wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej, opodatkowanej VAT, po spełnieniu określonych warunków (m.in. gdyby jednostka prowadziła ewidencję przebiegu pojazdu).
Podstawa prawna
•art. 3 ust. 1 pkt 32 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2019 poz. 351; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 568)
•art. 14 ust. 3 pkt 3a, art. 23 ust. 1 pkt 46a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 875)
•art. 12 ust. 4 pkt 6a, art. 16 ust. 1 pkt 51 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 865; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 695)
•art. 86a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 568)
