Od 1 lipca do końca 2020 r. nie trzeba będzie ujmować w ewidencji VAT szczegółowych danych z paragonów z NIP nabywcy wystawionych na kwotę do 450 zł. A co teraz?
Z datą 1 kwietnia br. weszło w życie rozporządzenie ministra finansów podpisane przez niego tego samego dnia (Dz.U. z 2020 r. poz. 576). Zmieniło ono inne rozporządzenie ‒ z 15 października 2019 r. określające szczegółowy zakres danych, które trzeba wykazywać w ewidencji VAT, w tym docelowo w nowym JPK_VAT (Dz.U. z 2019 r. poz. 1988). To ostatnie (z 15 października ub.r.) miało wejść w życie 1 kwietnia, ale specustawą odroczono moment obowiązywania nowych struktur dla dużych firm. W efekcie nowy JPK_VAT zacznie być obowiązkowy dla wszystkich przedsiębiorców (małych, średnich i dużych) od 1 lipca br. Analogiczne przesunięcie trzeba było wprowadzić do przepisów wykonawczych.
Minister finansów nie poprzestał jednak na prostym odroczeniu terminu. Postanowił też wyłączyć z JPK uproszczone faktury, czyli paragony z NIP nabywcy wystawione na kwotę nieprzekraczającą 450 zł (albo 100 euro). Zrobił to czasowo ‒ do 31 grudnia 2020 r.
Czasowe przesunięcie
W uzasadnieniu ministerstwo wyjaśniło, że rozporządzenie z 1 kwietnia ma charakter jedynie techniczny. Ma uprościć obowiązki administracyjne dla podatników w okresie rozprzestrzeniania się koronawirusa, w związku z utrudnieniami w prowadzeniu działalności gospodarczej przez podatników.
W ten sposób ‒ jak mówi Bartosz Mazur, doradca podatkowy i menedżer w Gekko Taxens ‒ przemycono rozwiązanie problemu, który powstał na skutek wprowadzenia obowiązku ujmowania NIP na paragonach.
Skąd wziął się ten problem?
‒ Zamieszanie wprowadziło stanowisko resortu finansów, jakoby każdy paragon z NIP nabywcy wystawiony do 450 zł był automatycznie uznawany za fakturę uproszczoną w rozumieniu art. 106e ust. 5 pkt 3 ustawy o VAT – wyjaśnia Janina Fornalik, doradca podatkowy i partner w MDDP.
Przypomina, że taką wykładnię przedstawiło Ministerstwo Finansów w komunikacie zamieszczonym na portalu podatkowym. Znajduje ona także potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych, np. w interpretacji z 18 marca 2020 r. (sygn. 0114-KDIP1-3.4012.61.2020.1.ISK), o której pisaliśmy w artykule „Nie wystawia się dwóch faktur: uproszczonej i zwykłej” (DGP nr 63/2020).
Sprzedawca zna tylko NIP nabywcy
Stanowisko MF oznacza brak możliwości wystawienia zwykłej faktury na żądanie nabywcy. A to rodzi istotne trudności w zakresie raportowania. Wskazywaliśmy na ten problem w artykule „Jest problem z ewidencjonowaniem sprzedaży paragonowej” (DGP nr 14/2020).
Zwracaliśmy uwagę, że klient może w ogóle nie wrócić do sklepu po fakturę, a mimo to odliczy kwotę naliczonego VAT (podaną na paragonie ze swoim NIP). Jeżeli fiskus będzie chciał to skontrolować, to nie znajdzie u sprzedawcy informacji, kto stał po drugiej stronie transakcji. Bo sprzedawca nie będzie wiedział, kto konkretnie był u niego i wziął paragon z NIP. Nie będzie to wynikać z raportu z kasy fiskalnej. Jak więc wykazać takie informacje w JPK_VAT?
Na razie jedynym rozwiązaniem jest ręczne wpisywanie numeru nabywcy do ewidencji sprzedaży – przyznają eksperci. Chyba że sprzedający całkowicie zrezygnuje z wystawiania paragonów z NIP na kwotę do 450 zł i w takich sytuacjach będzie wystawiać tylko faktury. Trzeba je ująć w ewidencji, którą przekazujemy fiskusowi w formie JPK_VAT.
Jak mówi DGP Arkadiusz Szwak z biura rachunkowego Szwak i Spółka, coraz więcej programów finansowo-księgowych pozwala na automatyczne zaciąganie wystawionych faktur do ewidencji sprzedaży. Z paragonami nie jest to możliwe, trzeba je wpisać ręcznie, a wcześniej znaleźć je w transakcjach sprzedaży z całego miesiąca. To ogromny problem dla podatników i księgowych.
Co przed 1 lipca
W rozporządzeniu z 1 kwietnia br. minister finansów odroczył obowiązek wykazywania w ewidencji VAT (a więc i w JPK_VAT) szczegółowych danych i oznaczeń, gdy sprzedaż jest udokumentowana paragonami do 450 zł.
Na odroczeniu terminu do końca 2020 r. problem się jednak nie kończy. Wprowadzona 1 kwietnia zmiana polegała bowiem na dodaniu przepisów epizodycznych, czyli takich, które wprowadzają wyjątek tylko na pewien czas. W tym wypadku jest to okres od 1 lipca br. do 31 grudnia 2020 r.
Dlaczego dopiero od 1 lipca? Ponieważ dopiero od tego dnia zacznie obowiązywać rozporządzenie z 15 października 2019 r., do którego dodano wspomniane przepisy epizodyczne (rozdział 3a). Miało ono wejść w życie w ubiegłym tygodniu, ale rozporządzeniem z 1 kwietnia br. minister przesunął ten termin na 1 lipca 2020 r.
‒ Zatem od 1 lipca do 31 grudnia 2020 r. nie trzeba będzie wykazywać w rejestrze VAT faktur uproszczonych (tzn. paragonów uznanych za fakturę), pod warunkiem że paragony te będą ujęte w raporcie kasowym – tłumaczy Bartosz Mazur.
A co do końca czerwca? Zdaniem eksperta rozporządzenie tego okresu nie obejmuje, więc na razie trzeba ujmować faktury uproszczone w JPK_VAT.
Tego samego zdania jest Janina Fornalik. Uważa, że w świetle stanowiska MF i obowiązujących przepisów, podatnicy powinni wykazywać do 30 czerwca 2020 r., w ewidencji VAT i pliku JPK_VAT paragony z NIP nabywcy do 450 zł (jako faktury), podając m.in. dane nabywcy, mimo że – jak podkreśla ekspertka – sami ich nie posiadają (wyjątkiem jest numer NIP nabywcy).