Na zakres czynności świadczonych w ramach usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz na wymagania stawiane podmiotom świadczącym tego rodzaju usługi wskazują art. 76a i 76h ustawy o rachunkowości (dalej: u.r.). I tak, zgodnie z art. 76a ust. 1 u.r. usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych jest działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy – Prawo przedsiębiorców (dalej: prawo przedsiębiorców), która polega na świadczeniu usług w zakresie:
  • prowadzenia, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych, ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym;
  • okresowego ustalania lub sprawdzania drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów;
  • wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego;
  • sporządzania sprawozdań finansowych;
  • gromadzenia i przechowywania dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji przewidzianej ustawą.
Nauczyciel angielskiego sprzeda uczniom podręczniki bez kasy fiskalnej
Nauczyciel angielskiego sprzeda uczniom podręczniki bez kasy fiskalnej

Zobacz również
Z kolei w art. 76a ust. 3 u.r. określono, że działalność w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych mogą wykonywać przedsiębiorcy, pod warunkiem że czynności z tego zakresu będą wykonywane przez osoby, które:
1) mają pełną zdolność do czynności prawnych;
2) nie były skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwo skarbowe oraz za przestępstwa określone w rozdziale 9 u.r., czyli zasadniczo za czynności podejmowane wbrew przepisom tej ustawy.
Dodatkowo przedsiębiorca prowadzący wyżej opisaną działalność gospodarczą w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych jest obowiązany do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z tak prowadzoną działalnością, co wynika z art. 76h u.r.
W świetle przywołanych przepisów przedsiębiorca świadczący usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych nie jest zatem zobowiązany do posiadania dodatkowych uprawnień. Warunkami, które musi spełnić w sposób łączny, jest:
  • posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych,
  • niekaralność za ściśle określony katalog ww. przestępstw,
  • posiadanie obowiązkowego OC od wykonywania czynności składających się na prowadzenie ksiąg rachunkowych.
Na podstawie art. 5 ust. 1 prawa przedsiębiorców osoba fizyczna może prowadzić działalność nierejestrowaną, która nie wymaga rejestracji w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Jeśli jest to działalność prowadzona na niewielką skalę, to zasadniczo w myśl art. 5 ust. 1 prawa przedsiębiorców działalność nierejestrowana nie stanowi działalności gospodarczej. Działalność nierejestrowana nie obejmuje jednak usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, które – na podstawie art. 76a ust. 1 u.r. – jest zawsze uznawana za działalność gospodarczą w rozumieniu prawa przedsiębiorców. Potwierdzeniem tego stanowiska jest wyjaśnienie zawarte na stronie Ministerstwa Finansów w zakładce: najczęściej zadawane pytania w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. W udzielonej odpowiedzi departament rachunkowości wyjaśnił, że: „Norma zawarta w art. 76a ust. 1 ustawy o rachunkowości wyraźnie wskazuje, iż usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych jest działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy Prawo przedsiębiorców, nie dopuszczając jednocześnie w tej kwestii żadnych wyjątków. Oznacza to, że działalność gospodarcza polegająca na świadczeniu usług w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych, nie może być prowadzona w formie działalności nierejestrowanej, o której mowa w art. 5 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców”.
Tym samym, rozpoczynając świadczenie usług w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych, nie można uznać tej działalności za działalność nierejestrowaną.
Podstawa prawna
• art. 76a i art. 76h ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2019 r. poz. 351; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1680)
• art. 5 ust. 1 ustawy z 6 marca 2018 r. ‒ Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1292; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1495)