Zadośćuczynienie za błąd lekarza nie jest dla szpitala kosztem

Placówki medyczne nie mogą odliczać od przychodu wydatków związanych z wypłatą rekomensat pacjentom, którzy padli ofiarą błędów medycznych – wynika z wyroku NSA.

Spór w tej sprawie toczył z fiskusem jeden z elbląskich szpitali, który przegrał w sądzie okręgowym sprawę wytoczoną mu przez pacjenta. Wskutek tego musiał wypłacić zadośćuczynienie za błąd lekarza, odsetki i comiesięczną rentę. Do tego doszły jeszcze koszty procesu oraz koszty sądowe. Zasądzone kwoty znacznie przekroczyły ustalony limit sumy gwarancyjnej z polisy od odpowiedzialności cywilnej. W związku z tym pozostałą część zobowiązania szpital wypłacił z własnych pieniędzy. Uważał, że wydatek ten będzie mógł ująć w kosztach uzyskania przychodu.

Argumentował, że wypłacone kwoty są związane z działalnością statutową w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych. Należy bowiem uznać, że są one związane z ryzykiem podejmowanym przy leczeniu pacjenta, a w konsekwencji – z funkcjonowaniem szpitala.

Szpital przekonywał, że w tym przypadku mamy do czynienia ze stratą nadzwyczajną, której – pomimo dochowania należytej staranności – nie można było zapobiec.

ZOBACZ TEŻ: Podatkowa księga przychodów i rozchodów 2020

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał jednak, że choć sporne wydatki mają związek z prowadzoną przez szpital działalnością gospodarczą, to jednak nie wpływają na wielkość przychodów ani zachowanie lub zabezpieczenie ich źródła.

Organ podkreślił, że uiszczenie tych kwot jest wynikiem nieprawidłowego realizowania obowiązków. – Celem wypłaty zadośćuczynienia oraz renty jest zwolnienie się ze zobowiązania będącego następstwem szkody wyrządzonej powodowi, a nie uzyskanie przychodów ani zachowanie ich źródła – stwierdził fiskus.

Uznał, że podatkowym kosztem nie mogą być również odsetki ani wydatki związane z procesem. Są one bowiem ściśle powiązane z dochodzeniem roszczeń przez powoda, a nie z opodatkowaną działalnością szpitala.

Stanowisko fiskusa potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie. Orzekł, że celem zapłaty zadośćuczynienia oraz renty jest zwolnienie się szpitala ze zobowiązań będących następstwem szkody wyrządzonej poszkodowanym pacjentom, a nie uzyskanie czy zabezpieczenie źródła przychodów.

Do identycznego wniosku doszedł Naczelny Sąd Administracyjny. Uzasadniając wyrok, sędzia Agnieszka Krawczyk dodała, że w tym przypadku nie znajdzie zastosowania przywoływana przez szpital zasada in dubio pro tributario, bo przepisy mówią jasno, że kosztem podatkowym może być tylko wydatek skorelowany z przychodem.

Celem wypłaty zadośćuczynienia i renty jest zwolnienie się przez szpital z zobowiązania wobec pacjenta, a nie uzyskanie przychodów ani zabezpieczenie ich źródła

orzecznictwo

Wyrok NSA z 10 stycznia 2020 r., sygn. akt II FSK 279/18. www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia