Zamierzam rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na sprzedaży zdrowej żywności i zarejestrować się jako czynny podatnik VAT. W związku z tym, że sprzedaż będzie prowadzona na rzecz prywatnych osób fizycznych, będę chciał zakupić kasę rejestrującą. Jakiego rodzaju obowiązki powinienem spełnić i jaką kasę muszę posiadać, aby skorzystać z ulgi na jej zakup?
Zasady korzystania z ulgi na zakup kasy rejestrującej określają obecnie obowiązujące od 1 maja br. przepisy ustawy z 15 marca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach (Dz.U. poz. 675; dalej: ustawa zmieniająca) oraz rozporządzenia ministra finansów z 29 kwietnia 2019 r. w sprawie odliczania lub zwrotu kwot wydanych na zakup kas rejestrujących oraz zwrotu tych kwot przez podatnika (Dz.U. poz. 820; dalej: rozporządzenie ws. ulgi).
Prawo do skorzystania z ulgi przy zakupie kasy rejestrującej przyznaje art. 111 ust. 4 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.; dalej: ustawa o VAT). Z przepisu tego, w brzmieniu obowiązującym od 1 maja 2019 r., wynika, że podatnicy, u których:
1) powstał obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży i którzy w obowiązujących terminach rozpoczęli prowadzenie ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących online,
2) nie powstał obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży i którzy rozpoczęli prowadzenie ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących online oraz dotychczas nie używali kas rejestrujących lub kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii do prowadzenia ewidencji sprzedaży
– mają prawo do odliczenia od podatku należnego kwoty wydanej na zakup każdej z kas rejestrujących, w wysokości 90 proc. jej ceny zakupu (bez podatku), nie więcej jednak niż 700 zł. W przypadku gdy kwota ta jest w okresie rozliczeniowym wyższa od kwoty podatku należnego, podatnicy ci mają prawo do zwrotu ich różnicy na rachunek podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, lub do odliczenia od podatku należnego tej różnicy za następne okresy rozliczeniowe. Warunkiem tego odliczenia jest, aby zakup kas rejestrujących nastąpił nie później niż w terminie sześciu miesięcy od dnia rozpoczęcia prowadzenia tej ewidencji.
Z wymienionego przepisu wynika, że w stosunku do kas zakupionych od 1 maja 2019 r. ulga przysługuje jedynie w przypadku zakupu kasy online. Nie przysługuje natomiast w stosunku do kas z papierowym lub elektronicznym zapisem kopii, mimo że tego rodzaju kasy będą jeszcze przez jakiś czas dostępne na rynku.
Jeżeli podatnik zakupił kasę rejestrującą z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii przed 1 maja 2019 r., to – zgodnie z art. 5 ustawy zmieniającej – stosuje on przepisy o uldze na zakup kasy, określone przez art. 111 ust. 4–6 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym do 30 kwietnia 2019 r. Oznacza to, że jeśli zakup kasy z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii nastąpił przed 1 maja 2019 r., to przy zachowaniu pozostałych warunków podatnik może rozliczyć ulgę także w odniesieniu do tego rodzaju kas. Natomiast dla kas zakupionych od 1 maja 2019 r. ulga dotyczy wyłącznie kas online, bez względu na to, czy jej zakup wynikał z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży, czy był dobrowolną decyzją podatnika.
Zasadniczo więc ulgę w kwocie nieprzekraczającej 700 zł mogą uzyskać podatnicy, którzy:
• rozpoczęli prowadzenie ewidencji sprzedaży, przy użyciu kas online, ze względu na istniejący w tym zakresie obowiązek,
• dobrowolnie rozpoczęli prowadzenie ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas online i wcześniej nie stosowali innych rodzajów kas do prowadzenia ewidencji sprzedaży.
Dlaczego tylko urządzenia nowego typu
Objęcie ulgą wyłącznie zakupu kasy rejestrującej online jest świadomym działaniem ustawodawcy, który w ten sposób chce zmotywować podatników do zakupu tego typu kas. Podatnicy nadal mogą nabywać do prowadzenia ewidencji sprzedaży kasy rejestrujące z papierowym lub elektronicznym zapisem kopii, ale z podatkowego punktu widzenia taka decyzja ma być dla nich nieopłacalna, gdyż nie skutkuje prawem do ulgi.
Z uzasadnienia projektu ustawy zmieniającej (druk sejmowy nr 2503) wynika, że wprowadzone rozwiązanie dotyczące przyznania dofinansowania wyłącznie na zakup kasy typu online ma: „(...) służyć celom zakładanym w projekcie, tj. stopniowemu wycofywaniu z rynku kas z papierowym oraz elektronicznym zapisem kopii (…). Promowanie preferowanych rozwiązań w postaci dofinansowania nowoczesnych kas, a tym samym zachęcanie podatników do zakupu nowych kas służy docelowo zapewnieniu szczelności systemu podatkowego i zwiększeniu konkurencyjności wśród uczciwych podatników”.
Kasy online mają dla fiskusa takie znaczenie praktyczne, że zapewniają przesyłanie do centralnego systemu teleinformatycznego prowadzonego przez szefa Krajowej Administracji Skarbowej (zwanego Centralnym Repozytorium Kas) danych o każdej transakcji zaewidencjonowanej na kasie tego typu. Dane z kas rejestrujących online będą stanowiły w praktyce elektroniczny obraz paragonów. Ze względu na bieżący dostęp do tych danych fiskus – poprzez ulgę – nakłania podatników do zakupu kasy online.
Jakie warunki musi spełnić przedsiębiorca
Przed rozpoczęciem ewidencjonowania sprzedaży przy użyciu kasy online podatnik, przy pomocy serwisanta, dokonuje fiskalizacji, zapewniając połączenie umożliwiające przesyłanie danych między kasą online a Centralnym Repozytorium Kas. Wynika to z par. 13 ust. 1 i 2 rozporządzenia ministra finansów z 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz.U. poz. 816; dalej: rozporządzenie ws. kas). Fiskalizacji dokonuje się wyłącznie w trybie serwisowym, w przypadku gdy kasa online zawiera pamięć fiskalną oznaczoną numerem unikatowym oraz pamięć chronioną niezawierającą danych.
Co istotne, w odniesieniu do kasy online wyłączono obowiązek zgłoszenia przez podatnika kasy rejestrującej do naczelnika urzędu skarbowego w celu otrzymania numeru ewidencyjnego, ponieważ zgłoszenie to zostaje dokonane w trakcie fiskalizacji. Obowiązek zgłoszenia kasy nadal ciąży na podatniku, który ma zamiar stosować kasę z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii (jego wzór znajduje się w załączniku nr 3 do rozporządzenia ws. kas). Po dokonaniu fiskalizacji kasy online od podatnika, który chce skorzystać z ulgi na jej zakup, wymaga się także – na podstawie par. 2 rozporządzenia ws. ulgi – aby:
• rozpoczął prowadzenie ewidencji sprzedaży przy użyciu zakupionej kasy online, której nabycie nastąpiło w okresie obowiązywania potwierdzenia wydanego przez prezesa Głównego Urzędu Miar, o którym mowa w art. 111 ust. 6b ustawy o VAT,
• posiadał fakturę na zakup kasy online oraz dowód zapłaty całej należności za jej zakup.
W przypadku podatników prowadzących ewidencję sprzedaży przy użyciu więcej niż jednej kasy rejestrującej skorzystanie z ulgi na zakup każdej z tych kas następuje dodatkowo pod warunkiem rozpoczęcia prowadzenia ewidencji przy użyciu każdej kasy rejestrującej w każdym punkcie sprzedaży nie później niż w okresie sześciu miesięcy od dnia rozpoczęcia prowadzenia ewidencji sprzedaży przez podatnika.
WAŻNE Podatnik może skorzystać z ulgi również w przypadku, gdy zapłata za zakup kasy rejestrującej dokonywana jest w ratach. Warunkiem skorzystania z ulgi jest w tym przypadku zapłacenie wszystkich rat za kasę, ponieważ podstawą do uzyskania ulgi jest dowód zapłaty całej należności.
