• W jaki sposób zewidencjonować odszkodowanie wypłacone przez ubezpieczyciela?
  • Co w związku z dofinansowaniem kolonii dla dzieci pracowników należy zapisać w księgach?
  • Jak zaksięgować zaległości podatkowe za lata ubiegłe?
Spółka ma samochód osobowy, będący jej środkiem trwałym. Dla celów VAT pojazd jest wykorzystywany w sposób mieszany (50 proc. odliczenia). Auto jest objęte dobrowolnym ubezpieczeniem AC. W czerwcu uległo wypadkowi, wobec czego firma ubezpieczeniowa przyznała odszkodowanie. Ubezpieczyciel przekazał odszkodowanie za naprawę bezpośrednio na rachunek bankowy warsztatu samochodowego, który dokonał tej naprawy. Jak ująć w księgach rachunkowych spółki te zdarzenia?
MF nie precyzuje, co znaczy „nieznacznie po terminie”. Raportujący przesądzi sam

Zobacz również
Przyznanie spółce odszkodowania, które wynika z otrzymanej decyzji w tej sprawie, skutkuje zaliczeniem jego wartości do pozostałych przychodów operacyjnych. Z kolei wydatki poniesione na naprawę auta zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. g ustawy o rachunkowości. Są to bowiem przychody i koszty związane pośrednio z działalnością operacyjną jednostki. Zgodnie z zasadą memoriału zdarzenia te ujmuje się w księgach rachunkowych okresu, którego dotyczą, niezależnie od terminu ich zapłaty. Przy czym o momencie ujęcia w księgach rachunkowych przychodu z tytułu odszkodowania decyduje data otrzymania decyzji, o momencie ujęcia kosztów naprawy zaś – data wykonania usługi.
Jeżeli spółka odlicza VAT od wydatków związanych z uszkodzonym samochodem osobowym jedynie w 50 proc., co wynika z art. 86a ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy o VAT, to firma ubezpieczeniowa przyznaje odszkodowanie do wysokości wartości netto faktury za naprawę auta powiększonej o część podatku VAT, która na podstawie przepisów ustawy o VAT nie podlega odliczeniu.
Załóżmy, że w sierpniu uległ wypadkowi firmowy samochód osobowy. Od wydatków z nim związanych spółce przysługuje prawo do odliczenia 50 proc. kwoty VAT.
Warsztat samochodowy 12 sierpnia wystawił fakturę za naprawę auta na kwotę 7380 zł (wartość netto + VAT = 6000 zł + 1380 zł). Na podstawie decyzji ubezpieczyciel przyznał spółce odszkodowanie w kwocie 6690 zł (6000 zł + 50 proc. nieodliczonej kwoty VAT).
Ubezpieczenie zostało przekazane bezpośrednio na rachunek bankowy warsztatu samochodowego. Spółka 27 sierpnia przekazała na rachunek bankowy warsztatu samochodowego pozostałą część zobowiązania, która odpowiada kwocie VAT podlegającej odliczeniu.
Zapisy w księgach rachunkowych sierpnia:
1. Faktura – naprawa powypadkowa samochodu osobowego:
a) wartość netto powiększona o część VAT, która nie podlega odliczeniu (6000 zł + 50 proc. x 1380 zł):
  • Wn konto 765 „Pozostałe koszty operacyjne” 6690 zł,
  • Ma konto 300 „Rozliczenie zakupu” 6690 zł;
b) podatek naliczony podlegający odliczeniu (50 proc. x 1380 zł):
  • Wn konto 221 „Podatek naliczony i jego rozliczenie” 690 zł,
  • Ma konto 300 „Rozliczenie zakupu” 690 zł,
c) wartość brutto:
  • Wn konto 300 „Rozliczenie zakupu” 7380 zł,
  • Ma konto 210 „Rozrachunki z dostawcami” 7380 zł.
2. PK – decyzja określająca wysokość odszkodowania przyznanego przez ubezpieczyciela:
  • Wn konto 240 „Pozostałe rozrachunki” 6690 zł,
  • Ma konto 760 „Pozostałe przychody operacyjne” 6690 zł.
3. PK – rozliczenie zobowiązania wobec warsztatu samochodowego w części przekazanej bezpośrednio przez ubezpieczyciela:
  • Wn konto 210 „Rozrachunki z dostawcami” 6690 zł,
  • Ma konto 240 „Pozostałe rozrachunki” 6690 zł.
4. WB – zapłata pozostałej części zobowiązania:
  • Wn konto 210 „Rozrachunki z dostawcami” 690 zł,
  • Ma konto 130 „Rachunek bankowy” 690 zł.
Podstawa prawna
Art. 3 ust. 1 pkt 32 lit. g ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 351).
Art. 86a ust. 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.).
Spółka, będąca administratorem środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, przyznała dofinansowanie do kolonii dzieci swoich pracowników. Jak ująć w księgach rachunkowych przyznanie i wypłatę tego dofinansowania ze środków funduszu?
Na podstawie ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych pracodawca finansuje ze środków ZFŚS m.in. różne form wypoczynku. Na tej podstawie ze środków funduszu mogą być sfinansowane wydatki dotyczące letniego wypoczynku dzieci pracowników.
W celu odpowiedniego ujęcia operacji gospodarczych w księgach rachunkowych jednostki istotne jest również, czy świadczenie na rzecz pracownika i jego dzieci polegające na dofinansowaniu kolonii podlega opodatkowaniu PIT oraz składkom ZUS. Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o PIT dopłaty dla dzieci i młodzieży do lat 18 mogą korzystać ze zwolnienia od podatku, jeśli są przekazane ze środków ZFŚS i dotyczą wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie m.in. w formie kolonii. Po spełnieniu warunków określonych wskazanym przepisem dofinansowanie korzysta ze zwolnienie od podatku i to bez względu na jego wysokość. Z kolei z par. 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (dalej: rozporządzenie składkowe) wynika, że świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach ZFŚS nie stanowią podstawy wymiaru składek ZUS. Warunkiem jest jednak sfinansowanie świadczenia (np. kolonii) zgodnie z ustawą o ZFŚS, czyli m.in. z uwzględnieniem warunku określonego przez art. 8 ust. 1 tej ustawy, który stanowi, że świadczenia finansowane ze środków funduszu powinny być przyznawane z uwzględnieniem sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z niego. Po spełnieniu warunków określonych przez art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o PIT oraz par. 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia składkowego dofinansowanie ze środków ZFŚS do kolonii dzieci pracowników nie będzie wymagało opodatkowania PIT oraz naliczenia składek ZUS.
Wydatki budżetu gminy należy ujmować w dacie zawierania umów
Wydatki budżetu gminy należy ujmować w dacie zawierania umów

Zobacz również
Załóżmy, że pracodawca administruje środkami ZFŚS, a zasady przyznawania świadczeń określa wewnętrzny regulamin, z którego wynika m.in. możliwość dofinansowania wypoczynku dla dzieci pracowników organizowanego w formie kolonii. Przyznanie dofinansowania odbywa się z uwzględnieniem sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej pracownika, który złożył wniosek w tej sprawie. W lipcu jeden z pracowników złożył wniosek o dofinansowanie do kolonii dziecka. Dofinansowanie przyznane ze środków ZFŚS wyniosło 720 zł. Nie podlegało ono opodatkowaniu PIT ani składkom ZUS. Dopłatę do kolonii wypłacono w lipcu z rachunku ZFŚS.
Zapisy w księgach rachunkowych lipca:
1. PK – przyznanie ze środków ZFŚS dofinansowania do kolonii dziecka pracownika:
  • Wn konto 850 „Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych” 720 zł,
  • Ma konto 234 „Pozostałe rozrachunki z pracownikami” (w analityce: konto imienne pracownika) 720 zł.
2. WB – wypłata świadczenia ze środków ZFŚS:
  • Wn konto 234 „Pozostałe rozrachunki z pracownikami” (w analityce: konto imienne pracownika) 720 zł,
  • Ma konto 135 „Rachunek bankowy ZFŚS” 720 zł.
Podstawa prawna
Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 351).
Art. 8 ust. 1 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1316 ze zm.).
Par. 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1949).
Art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.).
W spółce została zakończona kontrola VAT za okres od marca do sierpnia 2017 r., na skutek której firma w czerwcu 2019 r. otrzymała decyzję wymiarową. Na jej podstawie należy zapłacić zobowiązanie główne wraz z odsetkami za zwłokę. Jak ująć w księgach rachunkowych skutki otrzymanej decyzji, która dotyczy 2017 r.?
W celu ujęcia w księgach rachunkowych zaległości podatkowej za lata ubiegłe wraz z należnymi odsetkami za zwłokę należy posłużyć się art. 54 ustawy o rachunkowości. Na tej podstawie zaległość podatkową wraz z należnymi odsetkami trzeba ująć w księgach rachunkowych roku bieżącego, w którym otrzymano decyzję określającą nowy wymiar podatku. Przy czym jeśli skutki określone decyzją wymiarową są dla jednostki:
  • istotne ‒ kwotę korekty zwiększającej zobowiązanie podatkowe odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako „zysk (strata) z lat ubiegłych”,
  • nieistotne ‒ kwotę korekty zwiększającej zobowiązanie podatkowe ujmuje się według zasad ogólnych stosowanych w celu ujęcia takiego zobowiązania.
Załóżmy, że spółka w lipcu 2019 r. otrzymała decyzję wymiarową w zakresie podatku VAT za 2017 r., z której wynika podatek w kwocie 50 000 zł. 25 lipca uregulowano zobowiązanie z tego tytułu wraz z podwyższonymi podatkowymi odsetkami za zwłokę w łącznej kwocie 65 600 zł (kwota główna zobowiązania + podatkowe odsetki za zwłokę: 50 000 zł + 15 600 zł).
Kwota zaległości podatkowej wraz z odsetkami nie jest – w ocenie spółki – wartością istotną.
Zapisy w księgach rachunkowych lipca 2019 r.:
1. PK – zaległość w VAT za 2017 r.:
  • Wn konto 765 „Pozostałe koszty operacyjne” 50 000 zł,
  • Ma konto 220 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT) 50 000 zł.
2. PK – odsetki za zwłokę za okres od upływu terminu zapłaty do dnia faktycznej zapłaty zobowiązania:
  • Wn konto 755 „Koszty finansowe” 15 600 zł,
  • Ma konto 220 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT) 15 600 zł.
3. WB – załata zaległego zobowiązania w VAT wraz z podatkowymi odsetkami za zwłokę naliczonymi do dnia zapłaty:
  • Wn konto 220 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT) 65 600 zł,
  • Ma konto 130 „Rachunek bankowy” 65 600 zł.
Jeżeli przyjmiemy założenia takie jak powyżej, ale kwota zaległości podatkowej wraz z odsetkami będzie – w ocenie spółki – wartością istotną, to zapisy w księgach rachunkowych lipca 2019 r. będą następujące:
1. PK – zaległość w VAT za 2017 r.:
  • Wn konto 820 „Rozliczenie wyniku finansowego” (w analityce: Zysk (strata) z lat ubiegłych) 50 000 zł,
  • Ma konto 220 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT) 50 000 zł.
2. PK – odsetki za zwłokę za okres od upływu terminu zapłaty do dnia faktycznej zapłaty zobowiązania:
a) odsetki za zwłokę w części dotyczącej lat 2017–2018:
  • Wn konto 820 „Rozliczenie wyniku finansowego” (w analityce: Zysk (strata) z lat ubiegłych) 11 100 zł,
  • Ma konto 220 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu podatku VAT) 11 100 zł.
b) odsetki za zwłokę w części dotyczącej 2019 r.:
  • Wn konto 755 „Koszty finansowe” 4500 zł,
  • Ma konto 220 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu podatku VAT) 4500 zł.
3. WB – zapłata zaległego zobowiązania w VAT wraz z podatkowymi odsetkami za zwłokę naliczonymi do dnia zapłaty:
  • Wn konto 220 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT) 65 600 zł,
  • Ma konto 130 „Rachunek bankowy” 65 600 zł.
Na skutek takiego ujęcia zaległości podatkowej w księgach rachunkowych wynik finansowy jednostki za 2019 r. nie ulegnie zniekształceniu z powodu błędów popełnionych w 2017 r. w zakresie podatku od towarów i usług. Wynik jest jedynie obciążony podatkowymi odsetkami za zwłokę w części przypadającej na 2019 r.
Podstawa prawna
Art. 54 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 351).