Subskrybuj nas na Youtube
Jest już projekt nowelizacji ustawy VAT, która dostosuje krajowe przepisy do tzw. szybkich zmian w unijnej dyrektywie. Nowe przepisy mają zacząć obowiązywać już od 1 stycznia 2020 r.
/>
Taki termin narzuciła dyrektywa Rady (UE) 2018/1910 z 4 grudnia 2018 r. W tym samym czasie ma zacząć obowiązywać również rozporządzenie wykonawcze (2018/1912). Oba akty prawne dotyczą zmian w zakresie obrotu towarowego z innymi krajami UE, a konkretnie: transakcji wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (WDT), transakcji łańcuchowych oraz magazynów call off stock (w Polsce dotychczas nazywanych konsygnacyjnymi).
Niezależnie od tego nowelizacja dostosuje przepisy ustawy o VAT do wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE dotyczącego systemu tax free (wyrok z 28 lutego 2018 r. w sprawie C-307/16 Stanisław Pieńkowski). Wprowadzi też zmiany w kodeksie karnym skarbowym.
Magazyny konsygnacyjne
Magazyny call off stock są wykorzystywane, gdy sprzedawca chce przenieść zapasy do magazynu nabywcy z innego państwa członkowskiego. Nabywca (z góry określony) odbiera je w dogodnym dla siebie momencie, a dostawca uzupełnia zapasy.
Projekt przewiduje dwie procedury magazynu typu call off stock: na terytorium kraju (rozdział 3a) i na terytorium innego państwa UE (rozdział 3b).
Po zmianach z przepisów będzie jasno wynikać, że jeśli zostaną spełnione określone warunki, to polski sprzedawca, który wywiezie towary do magazynu call off stock (np. w Belgii), uniknie rozliczenia transakcji w Polsce i nie będzie musiał rejestrować się na terytorium państwa, do którego przemieści towary. Uniknie też rozliczenia za granicą wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Podatek od WNT rozliczy zagraniczny nabywca.
Nowa procedura magazynu call-off stock będzie stosowana pod warunkiem, że:
■ zagraniczny nabywca jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE i poda ten numer polskiemu sprzedawcy,
■ sprzedawca rejestruje przemieszczenie towarów w specjalnie do tego celu prowadzonej ewidencji oraz podaje numer VAT UE nabywcy w informacji podsumowującej.
Zmienią się też konsekwencje nieodebrania towarów z magazynu. Jeśli nabywca nie odbierze z magazynu towaru w ciągu 12 miesięcy, to dostawę jako beztransakcyjne wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów będzie musiał rozliczyć podatnik, który wprowadził towar.
Koniec z limitem Tax-Free
Już następnego dnia po ogłoszeniu nowelizacji w Dzienniku Ustaw wejdzie w życie zmiana, na którą czekają przede wszystkim przygraniczni sklepikarze. Zniknie jeden z najbardziej uciążliwych warunków, który uniemożliwiał sklepom samodzielny zwrot podatku podróżnym.
Dziś takie prawo mają tylko przedsiębiorcy, których ubiegłoroczne obroty przekroczyły limit 400 tys. zł (art. 127 ust. 6 ustawy o VAT). Pozostali, chcąc sprzedawać towary podróżnym z zerową stawką VAT, muszą podpisywać umowy z firmami pośredniczącymi.
Limit obrotów 400 tys. zł zakwestionował Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 28 lutego 2018 r. w sprawie polskiego przedsiębiorcy Stanisława Pieńkowskiego (sygn. akt C-307/16). TSUE orzekł wtedy, że najważniejsze w procedurze tax free jest to, aby były spełnione warunki po stronie nabywcy towarów, tj. aby nie kupował ich w celach handlowych.
Zniknie też inna bariera. Obecnie krajowe regulacje pozwalają na stosowanie przepisów o magazynach konsygnacyjnych jedynie w przypadku towarów, które są wykorzystywane do produkcji lub świadczenia usług. Nie można ich wykorzystywać w przypadku handlu. Projekt nowelizacji VAT likwiduje to ograniczenie.
Transakcje łańcuchowe
Projekt przewiduje też zmiany dotyczące transakcji łańcuchowych. Chodzi o transakcje, w których jedna firma, np. polska (A), sprzedaje towar firmie niemieckiej (B – podmiot pośredniczący), a towar jest transportowany bezpośrednio do innej zagranicznej firmy (C). Dziś problematyczne jest to, która transakcja jest ruchoma, a więc czy pierwsza jest opodatkowana stawką 23 proc., a druga jest wewnątrzwspólnotowa, czy może pierwsza jest wewnątrzwspólnotowa, a druga jest opodatkowana (za granicą). Pod uwagę bierze się to, kto organizuje transport, jakie są warunki Incoterms oraz kiedy i na kogo przechodzi prawo do rozporządzania towarem jak właściciel.
Z projektu wynika, że ruchoma (czyli WDT objęta stawką 0 proc.) będzie automatycznie pierwsza dostawa realizowana na rzecz pośrednika kontrahenta z UE. A zatem transport będziemy przypisywać do transakcji między A (podmiot polski) i B (podmiot pośredniczący).
Wyjątkiem będzie sytuacja, gdy B poda A swój numer VAT UE wydany przez państwo wysyłki towaru (czyli przez Polskę). Wówczas transport będzie przypisany do transakcji między B i C i to ta dostawa będzie uznana za ruchomą (ze stawką 0 proc.).
Warunki WDT
Duże znaczenie będą też miały zmiany dotyczące dokumentowania dostaw wewnątrzwspólnotowych. Polski dostawca będzie mógł zastosować 0 proc. VAT, jeśli uzyska od nabywcy jego numer VAT UE oraz złoży informację podsumowującą.
Dodatkowo trzeba będzie spełnić wymogi dokumentacyjne wynikające z unijnego rozporządzenia 2018/1912.
Jeżeli towar będzie wywozić sprzedawca lub podmiot działający na jego zlecenie (osoba trzecia) – wówczas sprzedawca będzie musiał posiadać co najmniej dwa niesprzeczne ze sobą dokumenty (np. międzynarodowy list przewozowy CMR i fakturę od przewoźnika). Alternatywą będzie posiadanie jednego z tych dowodów (list CMR, faktura od przewoźnika) oraz niesprzecznego z nim innego dokumentu również wymienionego w unijnym rozporządzeniu (np. polisy ubezpieczeniowej).
W obu przypadkach dokumenty muszą być wydane przez podmioty niezależne od siebie, od sprzedawcy i nabywcy.
Jeżeli natomiast towar wywiezie nabywca lub podmiot działający na jego zlecenie (osoba trzecia), to będzie musiał on przesłać sprzedawcy do 10. dnia następnego miesiąca oświadczenie, że towar został wywieziony do innego państwa unijnego.
Nowe sankcje
Wraz z wejściem w życie tej nowelizacji pojawi się też nowa sankcja karna. Podatnikowi, który w ogóle nie powiadomi fiskusa o prowadzonym magazynie konsygnacyjnym (call off stock), albo złoży zawiadomienie po terminie lub z błędnymi informacjami, będzie grozić grzywna jak za wykroczenie skarbowe (projektowany art. 80g par. 1 kks). Taka sama kara będzie grozić za niezaktualizowanie już przesłanego powiadomienia, aktualizację po terminie lub podanie w niej błędnych danych.
OPINIA
Projekt ułatwi życie podatnikom
Objęcie procedurą magazynów call off stock towarów przeznaczonych na cele handlowe oraz wprowadzenie zagranicznych magazynów tego typu niewątpliwie ułatwi stosowanie tego uproszczenia irozszerzy jego zakres owywóz, anie tylko przywóz towarów. Zastosowanie tej procedury pozwoli m.in. dostawcy krajowemu uniknąć rozliczenia transakcji wPolsce iWNT za granicą (a zatem irejestracji dla celów VAT za granicą). Natomiast harmonizacja przepisów na podstawie dyrektywy ułatwi orientację co do możliwości korzystania ztej procedury za granicą.
/>
Ułatwienia dotyczą też transakcji łańcuchowych. Wprowadzenie dwóch domniemań prawnych definiujących, która transakcja jest dostawą ruchomą, pozwoli uniknąć konieczności precyzyjnej analizy warunków handlowych dostawy (tzw. incoterms).
Propozycje zmiany w WDT budzą wątpliwości
Wątpliwości budzi sposób dokumentowania WDT. Wytyczne wtym zakresie będą musiały zostać doprecyzowane. Intrygujące są zapisy uzasadnienia projektu nowelizacji, wspominające oprzeniesieniu na organ podatkowy ciężaru dowodu, że wywóz nie nastąpił.
Podatnicy będą także musieli pilnować poprawności złożenia informacji podsumowującej, bo stanie się ona przesłanką materialną do zastosowania stawki 0 proc. przy WDT.
Z kolei uproszczenie wzakresie identyfikacji transakcji ruchomej pomoże jedynie wprostej transakcji łańcuchowej. Jeśli włańcuch wejdą podmioty nieunijne lub będzie ich więcej niż trzy, wdalszym ciągu poprawne rozliczenie transakcji łańcuchowej wywoła ból głowy uniejednego podatnika.
Przepisy wzakresie magazynu typu call off stock należy uznać za niezwykle przejrzyste istosunkowo łatwe wstosowaniu. Nastraja to optymizmem, bo mogą one znaleźć szerokie zastosowanie.